Szybkie danie z ziemniaków to pomysł na smaczny i zdrowy obiad, a mimo to wartość odżywcza tego warzywa nie jest doceniana tak, jak na to zasługuje.
Ziemniaki są lekkostrawne i dobrze przyswajalne. Praktycznie nie zawierają tłuszczu i dostarczają niewielu kalorii (około 77 kcal w 100 gramach). Skąd wzięła się zatem opinia, że tuczą? Winowajcą jest najczęściej sposób obróbki oraz dodatki. Dania z ziemniaków gotowanych często wzbogacane są zawiesistymi i tłustymi sosami, kalorycznym mięsem i białą mąką, czego przykładem mogą być pyzy. Często także zamiast gotować i piec smażymy ziemniaki w głębokim tłuszczu, co nie działa na ich korzyść pod względem dietetycznym.
Warto wiedzieć, że ziemniaki są dobrym źródłem potasu i magnezu. Dostarczają również niemal wszystkich witamin: przede wszystkim C, A oraz witamin z grupy B, a także błonnika. Stanowią źródło energii dostarczanej przez skrobię, stanowiącą nawet 1/4 ich składu. Stare ziemniaki są bardziej kaloryczne niż młode i znajduje się w nich mniej witaminy C, rekompensują to jednak wyższymi dawkami minerałów i witamin z grupy B. Najwięcej wartości znajduje się pod skórką, dlatego poleca się cienko obierać kartofle lub serwować gotowane i zapiekane ziemniaki "w mundurkach". Ponieważ większość witamin rozpuszczalnych jest w wodzie, warto ograniczyć ilość płynu przy gotowaniu.
Przepisy na dania z ziemniaków to ogromne bogactwo smaków bardzo zróżnicowane regionalnie. Mówiąc o nich, zacząć trzeba od pomysłów wielkopolskich, bo to ten region uważany jest za królestwo popularnej pyry. Stąd wywodzi się bodaj najsłynniejsze danie jednogarnkowe z ziemniakami, czyli eintopf. Poznaniacy serwują także gzik, czyli kartofle z twarogiem i dodatkami oraz wiele rodzajów klusek, w tym szagówki, czy placki ziemniaczane. Kluski w ogromnej rozmaitości znajdziemy także na Śląsku.
Z kartoflami związana jest również kuchnia kresowa. Potrawy, o których nie można nie wspomnieć w tym kontekście to babka ziemniaczana, kołduny, kartacze, kulebiak oraz znane w całej Polsce i lubiane przez dzieci kopytka. Nieformalną królową jest kiszka ziemniaczana powstała z połączenia ziemniaków, cebuli, kiełbasy i przypraw zapieczonych w jelicie wieprzowym.
W pozostałych kuchniach regionalnych ziemniak także jest silnie obecny, nie tylko jako dodatek do mięsa i surówki. Dania jednogarnkowe z ziemniakami to domena kuchni kaszubskiej oraz kujawskiej. Ponadregionalne są placki ziemniaczane, różnego rodzaju zapiekanki, jak choćby przygotowywane w piekarniku danie jednogarnkowe z kurczakiem i ziemniakami czy pierogi ruskie, których farsz bez kartofla nie ma racji bytu.
Nie tylko w kuchni polskiej ziemniak jest ceniony. Jego moc odkryli również Niemcy, u których zjemy eintopf i szpecle. Dużą popularnością cieszy się podawane w formie zapiekanki danie z kapusty kiszonej i ziemniaków. W Holandii serwuje się ziemniaki gotowane i tłuczone lub smażone w formie talarków albo frytek. Przykładem tradycyjnej potrawy może być stamppot, czyli ugotowane i utłuczone z warzywami kartofle.
Szukając kulinarnych inspiracji, natrafimy na niejeden przepis na dania z ziemniaków. Możliwości są bardzo szerokie. Przygotować możemy banalne dania z ziemniaków i jajek typu tortilla, które z powodzeniem zaserwować można na pożywne, weekendowe śniadanie. Na obiad czy kolację sprawdzi się danie z kiełbasą i ziemniakami w formie zapiekanki lub szybkie dania z ziemniaków z piekarnika. Warto także pokusić się o niecodzienne wersje popularnej bulwy, jak choćby bataty faszerowane botwinką i sałatką czy zapiekane ziemniaki z serem pleśniowym, które sprawdzą się nawet na eleganckim przyjęciu.
