Śledzie to popularny składnik kulinarny, pozyskiwany głównie z gatunku Clupea harengus, występującego w wodach północnego Atlantyku i Morza Bałtyckiego. Znane są także pod nazwami potocznymi, takimi jak śledzik czy matjas – w zależności od wieku i sposobu przygotowania ryby. W kuchni europejskiej, w szczególności skandynawskiej i polskiej, wykorzystywane są w wielu formach – od marynowanych po wędzone. Ze względu na walory smakowe oraz technologiczną uniwersalność śledzie są powszechnie stosowane w przetwórstwie spożywczym.
Śledzie (Clupea harengus) mają długą historię wykorzystywania jako surowiec rybny, przede wszystkim na północy Europy. Już w średniowieczu były ważnym towarem handlowym dzięki możliwości konserwacji poprzez solenie, a później również marynowanie. Spożycie śledzi upowszechniło się wśród ludności żyjącej wzdłuż wybrzeży Bałtyku i Morza Północnego. W Polsce były szczególnie cenione w okresach postnych, kiedy spożywanie mięsa było wykluczone z diety.
Śledzie są składnikiem charakterystycznym dla kuchni północno- i środkowoeuropejskiej. W kuchni polskiej najczęściej wykorzystuje się je do sałatek, przekąsek na zimno, kanapek z cebulą czy wersji świątecznej w śmietanie. W kuchni skandynawskiej śledzie występują w postaci marynat octowych z dodatkiem przypraw korzennych. W wersji wędzonej sprawdzają się jako składnik past rybnych oraz zakąsek. W Niemczech i krajach Beneluksu są popularne w połączeniu z kiszonkami i gotowanymi ziemniakami.
Śledzie należy przechowywać w lodówce, w temperaturze od 0°C do +4°C. Solone i marynowane śledzie najlepiej trzymać w oryginalnym, szczelnie zamkniętym opakowaniu, maksymalnie do kilku dni po otwarciu. Śledzie mrożone należy przechowywać w temperaturze −18°C, maksymalnie do 3 miesięcy. Po otwarciu opakowania śledzie należy opracować lub przenieść do czystego pojemnika z zalewą. Nie zaleca się ponownego zamrażania produktu po rozmrożeniu.
