Kawa to napój przygotowywany z prażonych ziaren kawowca, znany również pod innymi nazwami, takimi jak czarna kawa, espresso (dla skoncentrowanej formy) czy americano (dla rozcieńczonej wersji). Ziarna kawy pozyskiwane są głównie z dwóch gatunków: Coffea arabica i Coffea canephora (robusta). Kawa obecna jest w kulturze kulinarnej niemal każdego zakątka świata, przybierając rozmaite formy, smaki i sposoby przygotowania – od mocnych naparów po łagodne kawy mleczne. Ziarna kawy wymagają odpowiedniego przetworzenia – najpierw są suszone, następnie prażone, mielone i parzone.
Kawa pochodzi z regionu dzisiejszej Etiopii, skąd na przestrzeni wieków rozprzestrzeniła się na Półwysep Arabski. Najstarsze źródła wskazują na Jemen jako miejsce pierwszych zorganizowanych upraw i spożywania kawy w formie napoju. Od XV wieku kawa zdobywała popularność w świecie islamskim, a następnie – poprzez porty handlowe – trafiła do Europy, gdzie stała się podstawą rozwijającej się kultury kawiarni. Z czasem zaczęto uprawiać kawę w tropikalnych regionach Ameryki Południowej, Afryki i Azji, co zapewniło jej globalną obecność.
Kawa wykorzystywana jest głównie jako baza do napojów gorących i zimnych. W kuchni włoskiej funkcjonuje jako espresso, cappuccino lub latte macchiato. Wykorzystuje się ją również w cukiernictwie – do deserów typu tiramisu, lodów kawowych, ciast warstwowych, pralinek i kremów. W gastronomii azjatyckiej i nowoczesnej kuchni europejskiej kawa służy także do aromatyzowania sosów, marynat, a nawet dań mięsnych, zwłaszcza w połączeniu z gorzką czekoladą. Popularnością cieszą się również kawy smakowe i aromatyzowane przyprawami, takimi jak cynamon, kardamon lub wanilia.
Kawę, zarówno w ziarnach, jak i mieloną, należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, z dala od światła, wilgoci i źródeł ciepła – najlepiej w suchym, chłodnym miejscu, na przykład w spiżarni lub szafce kuchennej. Otwarty produkt warto wykorzystać w ciągu kilku tygodni ze względu na ulatniający się aromat. Kawa mielona traci świeżość szybciej niż ziarna, dlatego zaleca się mielenie porcji bezpośrednio przed zaparzeniem. Możliwe jest również przechowywanie kawy w zamrażarce, zwłaszcza w przypadku większych ilości – należy jednak zadbać o hermetyczne opakowanie, które ochroni przed wilgocią i przenikaniem zapachów innych produktów.
