kalafior
Kalafior, znany również jako kapusta cypryjska lub cypryjski kwiat, to warzywo należące do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Jadalną część rośliny stanowi przekształcony kwiatostan o zwartej strukturze i kremowobiałej barwie. Odmiana ta jest uprawiana na całym świecie, szczególnie w klimacie umiarkowanym. Kalafior znajduje szerokie zastosowanie w kuchniach europejskiej, azjatyckiej i bliskowschodniej. Można go spożywać na surowo, gotować, zapiekać, smażyć oraz stosować jako bazę do dań jarskich.
Kalafior – składniki odżywcze:
Informacje dla: - kalafior surowy, porcja 100 g
wartości: - Energia: 24 kcal
- Białko: 2,35 g
- Tłuszcz całkowity: 0 g
- Kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
- Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik całkowity: 2,4 g
- Węglowodany (różnica): 4,71 g
- Cukry ogółem: 2,35 g
- Sód (Na): 24 mg
- Potas (K): 188 mg
- Wapń (Ca): 24 mg
- Żelazo (Fe): 0,59 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
- Cholesterol: 0 mg
Kalafior – historia i pochodzenie: Kalafior pochodzi z rejonów wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego, najprawdopodobniej z terenów dzisiejszej Syrii lub Cypru, gdzie był uprawiany już w starożytności. Do Europy Zachodniej trafił w okresie średniowiecza, a jego większa popularyzacja nastąpiła w XVII wieku we Francji i Włoszech. Obecnie kalafior jest uprawiany na całym świecie, a największymi producentami są Indie, Chiny, Hiszpania oraz Stany Zjednoczone.
Kalafior – odmiany:
- Romanesco – odmiana o zielonych, spiralnych różyczkach przypominających fraktale
- Cheddar – kalafior o pomarańczowym zabarwieniu, zawiera naturalne barwniki karotenoidowe
- Graffiti – odmiana o intensywnie fioletowej barwie, zachowująca kolor po obróbce cieplnej
- Snowball – klasyczna odmiana o białych, zbitych główkach, często spotykana w sprzedaży detalicznej
- Violet Queen – kulinarna odmiana fioletowego kalafiora o słodszej nucie smakowej
Kalafior – rodzaje:
- Kalafior świeży – najczęściej spotykany w sprzedaży detalicznej; do przygotowania na surowo, gotowania i pieczenia
- Kalafior mrożony – pocięty na różyczki, często blanszowany przed zamrożeniem; wymaga krótszego gotowania
- Kalafior rozdrobniony – gotowy jako „ryż kalafiorowy”; stosowany jako baza do dań niskowęglowodanowych
- Kalafior marynowany – zakonserwowany w occie lub zalewie; wykorzystywany między innymi w antipasti
- Kalafior suszony – rzadziej spotykany; używany w mieszankach warzywnych lub jako dodatek do bulionów
Kalafior – zamienniki:
- Brokuł – zbliżona struktura i smak po ugotowaniu; wymaga krótszego czasu gotowania
- Kapusta pekińska – delikatniejsza tekstura, odpowiednia do smażenia lub gotowania na parze; proporcje mogą pozostać bez zmian
- Cukinia – sprawdza się jako zamiennik kalafiora w zapiekankach i daniach smażonych; może wymagać odparowania
- Różyczki brukselki – bardziej intensywny smak, ale podobna struktura; należy pokroić na mniejsze części
- Kalarepka – zamiennik do spożycia na surowo lub w sałatkach; wpisuje się w zbliżony profil smakowy
Co zrobić z kalafior: Kalafior jest popularnym składnikiem kuchni indyjskiej (np. w curry, takich jak aloo gobi), śródziemnomorskiej (pieczony w całości, podawany z oliwą, sosem sezamowym lub hummusem), a także europejskich dań jarskich. Można go podawać w formie purée jako alternatywę dla ziemniaków, wykorzystywać jako spód do pizzy lub przetwarzać na „ryż kalafiorowy”. Nadaje się do pieczenia w całości z przyprawami, panierowania i smażenia, a także jako składnik zapiekanek, zup kremów czy sałatek. W kuchni roślinnej bywa używany jako baza do „skrzydełek kalafiorowych” zamiast mięsa.
Jak przechowywać kalafior?: Świeży kalafior najlepiej przechowywać w lodówce bez usuwania liści, które chronią główkę przed wilgocią i ciemnieniem. Przechowywany luźno, w plastikowej torbie lub pojemniku z otworami, zachowuje świeżość przez 5–7 dni. Kalafior można mrozić – po uprzednim podziale na różyczki i blanszowaniu przez 2–3 minuty, schłodzeniu i dokładnym osuszeniu. Mrożony kalafior utrzymuje jakość przez 8–12 miesięcy. Kalafior suszony należy przechowywać w szczelnych pojemnikach, w ciemnym i suchym miejscu.
