Jogurt

Opis ogólny

Jogurt to produkt mleczny powstający w wyniku fermentacji mleka przez określone kultury bakterii mlekowych, najczęściej Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus thermophilus. Znany także pod nazwami: joghourt, yahurt czy yoghurt. Jogurt charakteryzuje się gęstą konsystencją i lekko kwaśnym smakiem. Może być spożywany samodzielnie lub stosowany jako składnik w różnorodnych przepisach kulinarnych. Występuje w wielu wariantach – od naturalnego, przez smakowy, po odtłuszczony.

Jogurt – składniki odżywcze

Jogurt – historia i pochodzenie

Jogurt pochodzi z regionów Azji Środkowej i Bliskiego Wschodu, gdzie od wieków wytwarzano go w sposób naturalny poprzez fermentowanie dostępnego mleka, głównie owczego i koziego. Już w starożytnym Imperium Osmańskim był znanym i cenionym produktem. Nazwa „jogurt” wywodzi się z języka tureckiego i zyskała popularność w Europie w XX wieku, wraz z rozwojem przemysłowej produkcji żywności fermentowanej.

Jogurt – odmiany

• Jogurt naturalny – bez dodatków smakowych; powszechnie stosowany w kuchni
• Jogurt grecki – o gęstszej konsystencji i wyższej zawartości tłuszczu; często używany jako składnik sosów i dipów
• Jogurt bałkański – fermentowany bez mieszania; ma delikatnie kremową strukturę
• Jogurt typu islandzkiego (skyr) – bardzo gęsty, chudy jogurt wysokobiałkowy
• Jogurt smakowy – z dodatkiem owoców, syropów lub naturalnych aromatów
• Jogurt pitny – o rzadszej konsystencji; przeznaczony do picia, często dostępny w wersjach smakowych

Jogurt – rodzaje

• Jogurt świeży (chłodzony) – najczęściej dostępny w sklepach; wymaga przechowywania w lodówce
• Jogurt mrożony – przemysłowo zamrożony produkt, podawany podobnie jak lody
• Jogurt suszony (liofilizowany) – stosowany głównie w przemyśle spożywczym lub jako składnik produktów instant
• Jogurt domowy – przygotowywany samodzielnie poprzez zaszczepienie mleka żywymi kulturami bakterii

Jogurt – zamienniki

• Śmietana – o podobnej konsystencji, lecz bardziej tłusta; dobra do zup i sosów; może wymagać zmniejszenia ilości tłuszczu w przepisie
• Kefir – bardziej płynny, fermentowany jak jogurt; sprawdza się w koktajlach i chłodnikach
• Maślanka – lżejsza niż jogurt, kwaśna; odpowiednia do ciast i marynat
• Skyr – bardziej skoncentrowany jogurt o wysokiej zawartości białka; może zastępować jogurt grecki w pastach i dipach
• Twaróg przecierany – może imitować konsystencję jogurtu w niektórych wypiekach; w razie potrzeby warto go rozrzedzić

Co zrobić z jogurt?

Jogurt jest uniwersalnym składnikiem wielu kuchni świata – stanowi podstawę sosów, takich jak tzatziki w kuchni greckiej, raita w kuchni indyjskiej czy ayran w kuchni tureckiej. Wykorzystywany jest w marynatach do mięs, wypiekach (np. ciasta jogurtowe), deserach (musy, panna cotta), koktajlach owocowych i śniadaniowych miskach granoli. Odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu dań kuchni śródziemnomorskiej, bliskowschodniej i środkowoazjatyckiej. Zarówno wersje naturalne, jak i smakowe znajdują zastosowanie w przepisach słodkich oraz wytrawnych.

Jak przechowywać jogurt?

Jogurt należy przechowywać w lodówce, w temperaturze od 2°C do 8°C, najlepiej w oryginalnym, szczelnie zamkniętym opakowaniu. Otwarte opakowanie powinno zostać spożyte w ciągu 2–3 dni. Jogurt można zamrozić, jednak może to wpłynąć na jego strukturę – po rozmrożeniu może się rozwarstwiać i wymagać dokładnego wymieszania; w takiej formie najlepiej sprawdza się jako dodatek do dań pieczonych lub koktajli. Jogurt domowy należy przechowywać w czystym, hermetycznie zamkniętym naczyniu i spożyć w ciągu kilku dni.