Sok z cytryny, znany także jako świeży wyciąg cytrusowy lub naturalny ekstrakt z cytryny, to klarowny płyn pozyskiwany przez wyciskanie miąższu świeżych cytryn (Citrus limon). Charakteryzuje się intensywnym, kwaśnym smakiem i wyrazistym aromatem, wynikającym głównie z obecności kwasu cytrynowego. Jest powszechnie wykorzystywany w kuchniach świata – zarówno w przepisach słodkich, jak i wytrawnych. Pełni funkcję naturalnego środka zakwaszającego, konserwującego oraz aromatyzującego.
sok z cytryny, surowy, porcja 100 g (zgodnie z danymi USDA)
Sok z cytryny wykorzystywany jest w kuchni od czasów starożytnych. Pierwsze odmiany cytrusów, z których pozyskiwano sok, uprawiano w Azji Południowej – szczególnie na obszarze dzisiejszych Indii i Iranu. Cytryny pojawiły się w rejonie Morza Śródziemnego prawdopodobnie w okresie ekspansji arabskiej, około X wieku, a w kuchni europejskiej zadomowiły się na dobre w późnym średniowieczu. Z czasem sok z cytryny stał się nieodzownym składnikiem potraw śródziemnomorskich, bliskowschodnich i azjatyckich.
Sok z cytryny znajduje szerokie zastosowanie w kuchni śródziemnomorskiej, bliskowschodniej, azjatyckiej i latynoamerykańskiej. Wykorzystuje się go jako składnik marynat do mięs i ryb, bazę do dressingów i vinaigrette’ów oraz dodatek do zup i sosów (np. greckiej avgolemono). Używa się go również do zakwaszania ryżu, ziemniaków czy warzyw. W cukiernictwie służy do przełamywania słodyczy kremów, ciast i lodów. Stanowi podstawę licznych napojów: lemoniad, koktajli oraz herbat cytrusowych. W kuchni roślinnej często pełni funkcję wzmacniacza smaku lub naturalnego konserwantu.
Świeżo wyciśnięty sok z cytryny należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku ze szkła lub tworzywa sztucznego, w lodówce – maksymalnie przez trzy dni. Dla wydłużenia trwałości można go zamrozić w formie kostek lodu, wykorzystując silikonowe foremki porcjowe. Pasteryzowany sok z cytryny należy przechowywać zgodnie z datą ważności w chłodnym, zaciemnionym miejscu, a po otwarciu – w lodówce i najlepiej zużyć go w ciągu siedmiu dni. Należy unikać długotrwałego kontaktu soku z metalowymi pojemnikami, które mogą wpłynąć na jego smak wskutek reakcji z kwasem cytrynowym.
