Papryka ostra, znana również jako chili, peperoncino, ostra papryczka lub papryczka chili, to owoc rośliny z rodzaju Capsicum, który wyróżnia się pikantnym smakiem. Charakterystyczna ostrość wynika z obecności kapsaicyny – związku chemicznego skoncentrowanego głównie w błonach i nasionach owocu. Papryka ostra stosowana jest na całym świecie jako przyprawa lub składnik bazowy wielu dań. W zależności od odmiany i przetworzenia, może mieć różne kolory, poziom ostrości i intensywność aromatu. Najczęściej wykorzystywana jest w postaci suszonej – jako płatki, proszek, pasta lub w formie świeżych strąków.
Papryka ostra pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej, gdzie uprawiana była przez ludy rdzenne już kilka tysięcy lat temu. Została sprowadzona do Europy po wyprawach Krzysztofa Kolumba w XV wieku i szybko rozpowszechniła się w kuchni Azji, Afryki oraz południowej i wschodniej Europy. W Indiach i Azji Południowo-Wschodniej stała się podstawowym składnikiem kulinarnym, wpływając na rozwój wielu lokalnych tradycji kulinarnych. Obecnie uprawiana jest na całym świecie, a jej liczne odmiany dostosowano do lokalnych warunków klimatycznych i kulinarnych.
Papryka ostra jest nieodłącznym elementem kuchni meksykańskiej, tajskiej, indyjskiej, koreańskiej i afrykańskiej. Używana jest do przyprawiania sosów (np. salsa, mole), potraw jednogarnkowych (chili con carne, curry), marynat czy pikli, a także jako składnik dań smażonych, gotowanych i pieczonych. W kuchni śródziemnomorskiej i bliskowschodniej występuje w formie past i przypraw do mięs, warzyw oraz dań z roślin strączkowych. W Europie papryka ostra wykorzystywana jest do przyprawiania kiełbas i gulaszy, nadając im wyrazisty smak i aromat.
Świeżą paprykę ostrą należy przechowywać w lodówce – najlepiej w zamkniętym pojemniku lub woreczku foliowym – do tygodnia. Paprykę suszoną przechowuje się w szczelnym pojemniku w ciemnym i suchym miejscu, z dala od światła i wilgoci – nawet do 6–12 miesięcy. Formy sproszkowane należy chronić przed wilgocią – idealnym miejscem jest hermetyczny pojemnik w szafce kuchennej. Paprykę ostrą można również zamrozić – umytą, posiekaną i zapakowaną w woreczki – zachowa świeżość przez kilka miesięcy. Marynowane papryczki i pasty z ostrej papryki należy przechowywać w lodówce zgodnie z terminem podanym na opakowaniu po ich otwarciu.
