Herbatniki, znane również jako ciastka maślane, kruche ciastka lub petit beurre, to wypiekane, płaskie i zazwyczaj prostokątne ciasteczka. Ich podstawowymi składnikami są mąka pszenna, cukier, tłuszcz (najczęściej masło lub margaryna) oraz środki spulchniające. Nazwa pochodzi od tradycji podawania ich do herbaty, jednak obecnie funkcjonują jako samodzielna przekąska lub składnik deserów. W produkcji przemysłowej przybierają rozmaite formy i zawierają dodatki aromatyczne, takie jak wanilia, kokos czy kakao.
100 g produktu gotowego (herbatniki, przemysłowe, wypiekane)
Herbatniki mają swoje korzenie w XVII-wiecznej Europie, gdzie początkowo wypiekano je jako rodzaj sucharów dla podróżników i marynarzy. W XVIII i XIX wieku zyskały popularność w Anglii jako dodatek do herbaty, skąd pochodzi ich nazwa – „biscuits” w Wielkiej Brytanii i „cookies” w Stanach Zjednoczonych. Petit beurre, jeden z bardziej znanych europejskich wariantów herbatników, został opracowany we Francji w XIX wieku. Ich przemysłowa produkcja rozwinęła się znacząco w XX wieku, nadając ciasteczkom ustandaryzowaną formę i smak.
Herbatniki stanowią popularny składnik kuchni europejskiej i północnoamerykańskiej, szczególnie w wypiekach i deserach. Najczęściej wykorzystywane są do przygotowania spodów do ciast na zimno, takich jak serniki czy tarty bez pieczenia. W wersji pokruszonej stanowią chrupiącą warstwę w deserach typu trifle lub element dekoracyjny. Używane są również w domowych wersjach popularnych deserów, takich jak tiramisu, a także jako przekąska do kawy lub herbaty. Nadają się również do przekładania nadzieniem czekoladowym lub mlecznym jako warstwa w ciastach bez pieczenia.
Herbatniki należy przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w suchym i chłodnym miejscu, z dala od źródeł wilgoci i intensywnych zapachów. Najlepiej wykorzystać do tego pojemniki hermetyczne lub oryginalne opakowania z zamknięciem strunowym. Po otwarciu nie powinno się ich przechowywać dłużej niż 2–3 tygodnie. Herbatniki można również zamrażać – najlepiej w szczelnych woreczkach, w temperaturze poniżej -18°C, maksymalnie przez 3 miesiące. Przed użyciem należy je rozmrozić w temperaturze pokojowej.