Dżem owocowy to produkt spożywczy otrzymywany przez gotowanie owoców z cukrem aż do uzyskania żelowej konsystencji. Znany także jako konfitura lub przetwór owocowy, stanowi jeden z podstawowych sposobów konserwacji owoców sezonowych w kuchni europejskiej. Zazwyczaj składa się z jednego gatunku owoców lub ich mieszanki, cukru i środka żelującego (np. pektyny). Dżem znajduje szerokie zastosowanie kulinarne jako dodatek do pieczywa, naleśników, ciast i deserów.
Dżem owocowy ma długą historię, sięgającą czasów starożytnego Bliskiego Wschodu, gdzie po raz pierwszy gotowano owoce z miodem w celu wydłużenia ich trwałości. W średniowiecznej Europie dżem stał się popularnym sposobem konserwowania nadwyżek owoców, a dzięki cukrowi sprowadzanemu z kolonii zyskał uznanie wśród wyższych warstw społecznych. W XIX wieku, wraz z rozwojem przemysłu cukrowniczego i dostępnością słoików do wekowania, dżem stał się powszechnie dostępny także dla niższych warstw społecznych.
Dżem owocowy znajduje zastosowanie w kuchniach wielu regionów świata, głównie w deserach, wypiekach i daniach śniadaniowych. Wykorzystuje się go jako nadzienie do pączków, croissantów, rogalików i ciastek, a także jako polewę do naleśników, gofrów czy budyniu. W kuchni polskiej powszechnie stosowany jest w tradycyjnych wypiekach, takich jak strucla czy kruche ciasto drożdżowe z nadzieniem owocowym. W Wielkiej Brytanii popularny jako dodatek do tostów i scones (np. w tzw. cream tea). W kuchni nowoczesnej bywa składnikiem sosów do mięs lub dodatkiem do serów w przystawkach.
Dżem owocowy należy przechowywać w chłodnym, ciemnym i suchym miejscu, najlepiej w temperaturze pokojowej do momentu otwarcia. Po otwarciu słoika należy trzymać go w lodówce, szczelnie zakręcony, i spożyć w ciągu kilku tygodni. Dżem można także zamrozić – najlepiej w pojemnikach odpornych na niskie temperatury. Po rozmrożeniu jego konsystencja może ulec niewielkiej zmianie. Ważne jest unikanie kontaktu zawartości słoika z wodą, aby zapobiec powstawaniu pleśni.
