Pieprz kajeński mielony, znany również jako cayenne, pieprz cayenne czy mielona papryczka cayenne, to sproszkowana suszona papryka o wyrazistym, ostrym smaku. Jest produktem otrzymywanym głównie z odmian papryki Capsicum annuum i Capsicum frutescens, najczęściej o intensywnie czerwonej barwie. Mimo swojej nazwy, nie należy do rodziny pieprzowatych. Swoją ostrość zawdzięcza obecności kapsaicyny. Jest powszechnie stosowany w kuchniach świata jako przyprawa podkreślająca ostrość i głębię potraw. Pieprz kajeński mielony stosuje się zazwyczaj w bardzo małych ilościach ze względu na jego intensywność.
Podane wartości dotyczą pieprzu kajeńskiego mielonego (suszonego) w ilości 1 grama.
Pieprz kajeński mielony wywodzi się z regionów Ameryki Środkowej i Południowej, gdzie odmiany Capsicum były uprawiane przez rdzennych mieszkańców od co najmniej 7000 lat. Nazwa pochodzi od miasta Cayenne w Gujanie Francuskiej, jednak sam gatunek nie jest z nim bezpośrednio związany geograficznie. Do Europy dotarł wraz z hiszpańskimi i portugalskimi odkrywcami w XVI wieku i od tego czasu zyskał szerokie zastosowanie jako przyprawa w kuchniach całego świata, zwłaszcza w Azji, Afryce i Ameryce Północnej.
Pieprz kajeński mielony znajduje zastosowanie w wielu kuchniach świata, przede wszystkim w daniach meksykańskich, indyjskich, tajskich i karaibskich. Dodaje się go do sosów, marynat, curry, gulaszy, ostrych zup oraz mieszanek przyprawowych typu garam masala, cajun czy harissa. Jest powszechnie stosowany do wzbogacania profilu smakowego potraw mięsnych (zarówno duszonych, jak i pieczonych) oraz dań wegetariańskich. Świetnie komponuje się z pomidorami, czosnkiem i innymi ostrymi przyprawami. W kuchni europejskiej często pojawia się w daniach jednogarnkowych oraz podczas przyprawiania warzyw korzeniowych.
Pieprz kajeński mielony należy przechowywać w szczelnym pojemniku, z dala od światła słonecznego, wilgoci i źródeł ciepła. Najlepiej trzymać go w zacienionej szafce kuchennej lub spiżarni. Nie należy przechowywać go w lodówce, ponieważ może to prowadzić do zbrylania się przyprawy. Mrożenie nie jest zalecane, ponieważ osłabia intensywność aromatu. Odpowiednio zabezpieczony zachowuje świeżość i aromat przez około 6–12 miesięcy od momentu otwarcia opakowania.
