Morele wywodzą się z Azji, w naturze rosną w Chinach, Korei i Kirgistanie. Do Europy przywędrowały z Armenii (stąd ich łacińska nazwa: Prunus armeniaca), gdzie wyróżnia się ponad 50 ich odmian. Aby owoce były naprawdę smaczne i dorodne, morele potrzebują ciepła i słońca. Największe uprawy znajdują się w tych rejonach świata, gdzie klimat jest łagodny, a lato słoneczne. Na skalę przemysłową uprawiane są we Włoszech, w Turcji, Iranie, Uzbekistanie oraz Algierii. Ponieważ drzewa te są bardzo wrażliwe na późnowiosenne przymrozki, które mogą uszkadzać pąki kwiatowe, w Polsce możliwe są jedynie amatorskie uprawy.
Czym się charakteryzują morele? Morela jest dużym krzewem lub niewielkim drzewem, który osiąga wysokość ok. 6–8 metrów. Owoce dojrzewają w lipcu oraz sierpniu. Pokryte są delikatną „zamszową” skórką w kolorze pomarańczowym, często z lekkim rumieńcem. Ich miąższ jest słodki i soczysty, a jego barwa zależy od stopnia dojrzałości owocu – zwykle jest żółty lub pomarańczowy. Morele, w zależności od odmiany, mogą mieć wagę od 30 do nawet 70 g, dojrzałe pięknie pachną.
Dlaczego warto jeść morele? Czy morele są zdrowe? W pełni morelowego sezonu wystarczy zjeść 3 morele dziennie, aby dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości beta-karotenu, przeciwutleniacza, chroniącego przed działaniem wolnych rodników. Dzięki niemu cera promienieje i długo zachowuje młodzieńczy wygląd. Są również bogate w potas, regulujący ciśnienie krwi i pracę nerek, a także w żelazo, wapń, fosfor, witaminy PP, B i C oraz błonnik. Ich jedzenie poprawia trawienie i zapobiega anemii.
Sok z moreli wykazuje działanie antybiotyczne. Z kolei olej wytwarzany z pestek moreli wchodzi skład niektórych leków na kaszel, zapalenie krtani czy oskrzeli. W kosmetologii wykorzystywane są pestki moreli do produkcji kremów, olejków i balsamów do ciała. Kto powinien ich unikać? Osoby o obniżonych funkcjach trzustki, a także diabetycy i osoby z chorobami wątroby. Należy ograniczać ich ilość przy chorobach dwunastnicy oraz wrzodach i zapaleniu błony śluzowej żołądka. Morele nie należą do owoców lekkostrawnych, dlatego też nie jedzmy ich na czczo. Ile kalorii ma morela? 100 g tego owocu dostarcza nam około 50 kalorii.
Kontrowersje budzą pestki z moreli. Mówi się o nich jako o gorzkich migdałach, ze względu na charakterystyczny smak. W dużych ilościach pestki mogą być szkodliwe, ponieważ zawierają cyjanek. Nie rekomenduje się więc spożywania więcej niż 2-3 pestek na dzień. Pestek z moreli powinny unikać dzieci i kobiety w ciąży.
Morele bardzo często wykorzystuje się do przygotowania różnego rodzaju przetworów. Przetwory z moreli to między innymi dżemy i konfitury, ale nie tylko. Na zimę warto przygotować także morele w syropie, które potem wykorzystamy do ciast i deserów. Ciekawą opcją są wytrawne przetwory z moreli. Przyprawiamy je wtedy chili lub imbirem i otrzymujemy chutney lub konfiturę, której można użyć na przykład jako sos do mięsa.
Morele suszone świetnie pasują do deserów, wiele osób dodaje je także na przykład do śniadaniowych owsianek czy granoli. Morele suszone są bardzo zdrowe, warto więc jeść je nawet w formie przekąski, mając jednak na uwadze, że suszone owoce są dość kaloryczne.
Suszone morele można również wykorzystać do dań mięsnych – pyszny jest na przykład schab faszerowany morelami.
Do czego możemy ich użyć? Najzdrowsze, najbardziej wartościowe są owoce zjadane na surowo. Warto więc dodawać je do sałatek i koktajli. Świetnie smakują letnie pierogi czy knedle z morelami. Morele są ulubienicami cukierników – połówki owoców często zdobią wierzchy tart, a polewa morelowa fantastycznie rozświetla i zabezpiecza świeże owoce na ciastach i tortach. Świetne na przetwory: konfitury, dżemy, chutneye i kompoty. Morele na wytrawnie? Ależ oczywiście! Na Środkowym Wschodzie często towarzyszą jagnięcinie. Morele dobrze smakują także z kaczką lub kurczakiem.
Innym pomysłem jest użycie moreli z puszki. Morele z puszki – przepisy z ich wykorzystaniem muszą uwzględniać, że owoce zanurzone są w słodkim syropie, więc same w sobie są dużo słodsze niż morele surowe. Warto jednak wykorzystywać je zwłaszcza do ciast czy deserów.
