Awokado, znane także jako gruszka smaczliwka, pochodzi z owocu drzewa smaczliwki wdzięcznej (Persea americana). Ma kremową konsystencję i łagodny, lekko orzechowy smak, co czyni je uniwersalnym składnikiem kulinarnym. Występuje w postaci surowej i przetworzonej, wykorzystuje się je zarówno w daniach wytrawnych, jak i słodkich. Powszechnie określane jest także jako avocado (pisownia angielska).
Awokado – składniki odżywcze:
Dane dotyczą surowego awokado; wartości podano dla porcji 100 g:
- Energia: 167 kcal
- Białko: 3,33 g
- Tłuszcz ogółem: 15 g
- Kwasy tłuszczowe nasycone: 1,67 g
- Kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik: 6,7 g
- Węglowodany ogółem: 10 g
- Cukry ogółem: 0 g
- Sód: 0 mg
- Potas: 500 mg
- Cholesterol: 0 mg
- Wapń: 0 mg
- Żelazo: 0 mg
- Witamina D: 0 IU
Awokado – historia i pochodzenie
Awokado pochodzi z Ameryki Środkowej, gdzie było uprawiane już ponad 7000 lat temu, szczególnie na obszarze obecnego Meksyku, Gwatemali i Peru. Aztekowie cenili je zarówno jako pożywienie, jak i surowiec rytualny. Do Europy trafiło w XVI wieku wraz z hiszpańskimi konkwistadorami. Obecnie większe uprawy awokado znajdują się m.in. w Meksyku, Kalifornii, Izraelu i Chile.
Awokado – odmiany
- • Hass – najbardziej rozpowszechniona odmiana, o ciemnej, chropowatej skórce i bogatym, kremowym miąższu.
- • Fuerte – bardziej podłużna, o gładkiej, zielonej skórce i delikatnym smaku.
- • Bacon – sezonowa odmiana o łagodniejszym smaku, cieńszej skórce i jaśniejszym miąższu.
- • Pinkerton – owoc o niewielkiej pestce, dużej ilości miąższu i wydłużonym kształcie.
- • Zutano – jasnozielona, połyskująca skórka, twardszy i mniej kremowy miąższ.
- • Reed – duży, kulisty owoc, gładka skórka i bardzo kremowy miąższ.
Rodzaje awokado
- Surowe (najczęściej spotykane w handlu detalicznym i gastronomii).
- Mrożone (pokrojone w kostkę lub połówki, dostępne w formie gotowej do użycia).
- W formie pasty (puree z awokado w opakowaniach próżniowych).
- Olej z awokado (tłoczony z miąższu, stosowany do smażenia lub jako dodatek do sałatek).
- Liofilizowane (rzadziej spotykane, stosowane jako dodatek w proszku do koktajli i przekąsek).
Awokado – zamienniki:
- Puree z zielonego groszku – podobna konsystencja i delikatny smak; dobrze sprawdza się w pastach (np. guacamole). Może wymagać dodatku tłuszczu (np. oliwy), ponieważ zawiera go znacznie mniej niż awokado.
- Banany – w wypiekach mogą zastępować awokado; mają podobną kremową strukturę, lecz są słodsze, dlatego warto zmniejszyć ilość cukru w przepisie.
- Jogurt grecki – stosowany do sosów i smarowideł jako alternatywa o kremowej konsystencji. Nie dostarcza tłuszczów jednonienasyconych – można dodać oliwę z oliwek, aby uzyskać bardziej zbliżony profil odżywczy.
- Tofu jedwabiste – neutralny smak i gładka konsystencja sprawiają, że dobrze sprawdza się jako baza do past i koktajli. Wymaga doprawienia.
- Masło orzechowe (naturalne) – stosowane w przepisach wymagających tłuszczu i kremowej struktury, lecz intensywniejsze w smaku. Należy stosować w mniejszych ilościach.
Co zrobić z awokado?
Awokado jest szeroko wykorzystywane w kuchni latynoamerykańskiej, zwłaszcza meksykańskiej (guacamole, tacos, tortille), a także w kuchni kalifornijskiej i wegańskiej (smoothie, pasty, desery). Używa się go jako składnika sushi (np. futomaki), sałatek, tostów, burgerów czy dań brunchowych. Można je blendować na kremy lub kroić do sałatek i wrapów. Kremowy miąższ dobrze komponuje się zarówno ze składnikami wytrawnymi (jajko, łosoś, warzywa), jak i kwaśnymi (sok z limonki, ocet jabłkowy).
Jak przechowywać awokado?
Nieobrane awokado należy przechowywać w temperaturze pokojowej do momentu dojrzenia. Dojrzałe owoce najlepiej trzymać w lodówce – w całości lub przekrojone (z pestką), szczelnie owinięte folią spożywczą lub przechowywane w zamkniętym pojemniku, aby spowolnić proces utleniania. Po pokrojeniu warto skropić je sokiem z cytryny lub limonki, co zapobiega ciemnieniu. Awokado można również zamrozić w postaci puree – najlepiej dodać sok z cytrusów przed zamrożeniem. Nie zaleca się mrożenia całych owoców. Olej z awokado należy przechowywać w chłodnym, ciemnym miejscu.
