142 przepisów
Kurkuma to przyprawa wywodząca się z Indii. Uzyskiwana jest z korzenia ostryżu. Jest to gatunek byliny z rodziny imbirowatych. Przyprawa wykorzystywana w kuchni to zmielone kłącze lub łodyga ostryżu. Roślina dorasta do 1 metra i jest prosta, wzniesiona o nierozgałęzionej łodydze. Kłącze kurkumy odznacza się żółtawo-brązowym ubarwieniem, a wewnątrz jest pomarańczowe. Za żółtą barwę przyprawy odpowiada jej składnik - kurkumina. To ona nadaje też przyprawie charakterystyczny, pikantny smak.
Kurkuma od lat jest stosowana i doceniana w kuchni azjatyckiej - przede wszystkim indyjskiej - ze względu na swój smak oraz swoje prozdrowotne właściwości. Była wykorzystywana w medycynie - między innymi do łagodzenia bólu menstruacyjnego i schorzeń układu pokarmowego. Kurkuminie przypisuje się działanie przeciwzapalne. W medycynie azjatyckiej przyjmuje się też, że jej systematyczne stosowanie zmniejsza zapadalność na nowotwory - przede wszystkim te związane z układem pokarmowym. Jakie jeszcze właściwości posiada kurkuma? W zasadzie nie wpływa na kaloryczność dań, a nadaje im pikantny smak i zabarwia je na żółto. Odznacza się wysoką zawartością błonnika pokarmowego. Jest też cennym źródłem witamin i składników mineralnych.
Kurkuma posiada też pozytywny wpływ na mózg człowieka. Naukowcy twierdzą, że zawarte w niej substancje wykazują działanie pobudzające na komórki mózgowe. Dzięki temu są w stanie zatrzymać wiele chorób - między innymi powstrzymać zmiany powodowane przez udary czy chorobę Alzheimera. Kurkuma polecana jest w profilaktyce wielu rodzajów nowotworów, a także dla poprawnego działania układu pokarmowego. Warto dodać, że wykazuje działanie antybakteryjne i jest polecana w leczeniu infekcji na tle wirusowym.
Kurkuma wpływa też korzystnie na oczy. Ciągle dowiadujemy się o niej kolejnych, ciekawych rzeczy, gdyż nieustannie prowadzone są badania nad jej właściwościami. Odkryto między innymi, że u badanych szczurów wpłynęła na obniżenie poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Prawdopodobnie podobny wpływ wykazuje więc również na ludzi.
Kurkuma to ważny składnik przyprawy znanej jako curry. Właśnie dzięki niej curry posiada charakterystyczną, żółtą barwę i szczególny smak. Kurkumę wykorzystuje się więc do barwienia potraw - na przykład ryżu czy sosu. Kurkuma to również składnik innych mieszanek i wyrobów - jak garam masala, sos Worcestershire czy musztarda. Kurkumę możemy też rozrabiać z wodą, dodawać do herbaty, albo do owsianki. Przyprawa ta świetnie pasuje do mięsa - zwłaszcza do drobiu. Lekko zabarwia mięso i nadaje mu lekko pikantny smak. Warto stosować ją do dań, w których znajdują się też rośliny strączkowe - jak fasola, groch czy ciecierzyca.
Kurkuma doskonale też pasuje do ryb. Może stać się składnikiem marynaty czy sosu do ryby. Wspaniale się komponuje z papryką - zwłaszcza papryczką chilli. Warto wiedzieć, że kurkuma powinna być wykorzystywana w kuchni wraz z pieprzem. Kurkuma z pieprzem i innymi przyprawami może być składnikiem marynaty mięsnej. Piperyna zawarta w pieprzu jest bowiem potrzebna by kurkumina mogła się wchłonąć. To właśnie piperyna zwiększa wchłanianie kurkuminy do krwiobiegu aż o 2000 procent. Ponadto sama również wspomaga wydzielanie soków trawiennych i pozytywnie wpływa na działanie układu trawiennego. Do wykonania marynaty warto użyć odrobiny oleju czy oliwy z oliwek.
Do czego jeszcze pasuje kurkuma? Znajduje zastosowanie przy robieniu przetworów. Rosnącą popularnością cieszą się na przykład ogórki z kurkumą. Odznaczają się nie tylko lekko żółtawą barwą, ale też intensywnym smakiem. Przyprawa ta pasuje również do deserów i koktajli.
Kurkuma jest zdrowa i smaczna, jednak jej intensywnie żółty kolor potrafi trwale zabarwić meble czy ubrania. Żółte plamy są trudne do usunięcia, jednak nie jest to wcale niemożliwe. Najlepiej działać błyskawicznie, nim plama wyschnie - wówczas najłatwiej jest ją usunąć. Tkaninę warto namoczyć, namydlić i odczekać pół godziny. Po tym czasie płuczemy tkaninę i nakładamy na plamę trochę octu, który pomoże wywabić resztę barwnika. Skuteczny będzie również sok z cytryny - po jego użyciu daną rzecz pierzemy tak jak zwykle. Tkaninę można też namoczyć przez noc w wodzie z dodatkiem sody oczyszczonej. Z plamą z kurkumy powinien sobie też poradzić po prostu wybielacz.
Jeśli zaś chodzi o meble, plamę z kurkumy można zmyć przy użyciu mleczka do czyszczenia z dodatkiem wybielacza. Bardziej naturalnym sposobem będzie sporządzenie domowej pasty z sody oczyszczonej i wody. Przygotowaną pastą szorujemy odbarwione miejsce aż do chwili gdy plama zniknie.
