Bolognese, carbonara czy arrabbiata? Sos do spaghetti występuje pod wieloma różnymi postaciami. Najczęściej spotkamy dodatek na bazie pomidorów, ale to dopiero początek obszernej listy. Odpowiedni przepis dla siebie znajdzie na niej zarówno mięsożerca, jak i wegetarianin. W poniższym artkule znajdziecie kilka inspiracji, a także podpowiedzi, co zrobić, żeby sos spaghetti wyszedł gęsty i aromatyczny.

Jak zrobić sos do spaghetti? 

Spaghetti to składnik, który każdy zawsze ma w szafce kuchennej. Można tworzyć z niego wymyślne potrawy lub trzymać na czarną godzinę i wykorzystać na szybki obiad. Klasyczne danie składa się z trzech elementów. Podstawą jest makaron ugotowany al dente, co oznacza, że nitki mają być miękkie, ale jednocześnie sprężyste i stawiać lekki opór podczas gryzienia. Kluczem do smakowitego obiadu jest oczywiście domowy sos do spaghetti w dowolnym wydaniu, a wieńczy go posypka z parmezanu.  

Jednym z najbardziej znanych sosów do makaronu rodem z kuchni włoskiej jest bolognese, ale popularnością nierzadko dorównują mu: 

  • spaghetti carbonara – kremowy dodatek powstaje na bazie jajek, pieprzu, boczku i sera, ale jest to duże uproszczenie, ponieważ o każdym z tych składników można pisać epopeje. Puryści kuchni włoskiej powiedzą, że jak carbonara to tylko pancetta, a jedyny słuszny ser to pecorino. To dobra propozycja dla miłośników śmietanowych sosów, choć w tej wersji makaronu nie powinno jej być ani grama. 
  • sos arrabbiata – propozycja dla smakoszy pikantnych potraw. Jego bazę stanowią pomidory, a ostry smak bierze się z papryczki chili (peperoncino) i czosnku. Wszystko przesmażone jest na aromatycznej oliwie. To jeden z prostszych sosów do makaronu. 
  • spaghetti puttanesca – składa się z pomidorów, oliwy, anchois, chili, kaparów, oliwek i czosnku. Makaron z takim sosem pozwoli przenieść się na chwilę do słonecznej Italii (a konkretnie Neapolu), a jego przygotowanie zajmuje około 30 minut. To propozycja dla koneserów – nie każdy lubi charakterystyczny smak kwaskowych kaparów i słonego anchois. 
  • spaghetti frutti di mare – czyli morska uczta we włoskim stylu. Chociaż występują w nim pomidory, główną rolę odgrywają kalmary, krewetki, mule i ośmiorniczki. 

Jak zrobić sos do spaghetti z mięsem mielonym? 

Najsłynniejszy sos pomidorowy do spaghetti to bolognese. Praktycznie każdy jadł go w życiu choć raz i próbował odtworzyć we własnej kuchni. Składa się z aromatycznej pomidorowej bazy, mięsa mielonego i śródziemnomorskich przypraw. Jeśli dopiero zaczynacie swoją przygodę z włoskimi smakami, koniecznie przygotujcie ten podstawowy sos do spaghetti. Przepis nie jest skomplikowany, ale warto znać kilka przydatnych informacji: 

  • Podstawą dobrego sosu jest soffritto, czyli baza z podsmażonych warzyw. Zanim dodamy pomidory, wrzucamy na oliwę pokrojone w drobną kosteczkę marchewkę, marchewkę, cebulę, seler naciowy i czosnek.  
  • Soffritto podlewa się białym lub czerwonym winem, które pomaga w stworzeniu sosu o głębokim, złożonym smaku. 
  • Sos do spaghetti bolognese musi zawierać rozdrobnione mięso. Może być to wieprzowina (na przykład szynka) lub wołowina (łopatka). Dusi się je w winie, wywarze i sosie pomidorowym, tradycyjnie przez długi czas (około 4 godzin), żeby wydobyć ze składników pełny smak i aromat.     
  • Sos można wzbogacić za pomocą guanciale lub pancetty. Tłuste dodatki są doskonałym nośnikiem smaku. Przydadzą się, kiedy używamy chudej wołowiny.  
  • I wreszcie – pomidory. Najlepiej sprawdzi się włoska odmiana San Marzano, która ma mięsiste wnętrze, niewiele soku i pestek. Ma intensywny, słodko-kwaśny smak. To produkt, którego często używamy nieświadomie, otwierając puszki z pomidorami pelati i kartoniki z passatą.  

Szybki i prosty sos do makaronu 

Kiedy najdzie nas ochota na danie z makaronem, ale nie chcemy stać w kuchni przez długi czas, możemy skorzystać z jednego z wielu przepisów na prosty sos do spaghetti. Miłośnicy włoskiej kuchni doskonale wiedzą, że wystarczy oliwa dobrej jakości, świeżo zmielony pieprz i parmezan, żeby stworzyć małe arcydzieło. Najmniej skomplikowane, a jednocześnie niezwykle aromatyczne propozycje to na przykład: 

  • spaghetti aglio olio – makaron z czosnkiem i oliwą. To danie jest szybkie i łatwe, a do tego niedrogie. Nie trzeba wybierać się na zakupy – wszystkie składniki prawdopodobnie mamy już w domu. Często dodaje się też pikantną papryczkę, a całość ozdobiona jest natką pietruszki i twardym serem dojrzewającym (startym lub pokrojonym w płatki).  
  • fettuccine Alfredo – to najprostszy sos na bazie masła i parmezanu. Ważnym elementem większości przepisów na włoską pastę jest woda z gotowania makaronu. Przyda się też tutaj. Dzięki niej powstanie kremowa, maślana emulsja, która smakowicie oblepi wstążki fettuccine lub nitki spaghetti. 
  • spaghetti napoli – osoby, które potrzebują pomysłu na sos do spaghetti bez mięsa, mogą zakończyć poszukiwania. Makaron po neapolitańsku przygotowywany jest z dojrzałych pomidorów, oliwy, czosnku i bazylii. Zachwyci każdego miłośnika słodko-kwaśnych sosów swoją prostotą. Niezwykle ważne w tym przepisie są świeże składniki dobrej jakości.  

Czym podkręcić smak spaghetti?  

Niezależnie od tego, czy robimy sos do spaghetti z passaty, jajek, śmietany czy na bazie oliwy lub masła, możemy z łatwością podkręcić jego aromat za pomocą różnych przypraw i świeżych ziół. Przepis na sos do spaghetti bolognese często zawiera szczyptę cukru. Wydobywa on słodycz z pomidorów i pomaga zaokrąglić smak całego dania. Niezbędne będą oczywiście sól i pieprz, najlepiej świeżo zmielony, ponieważ naruszone ziarenka bardzo szybko tracą swój aromat. Jak najlepiej doprawić sos do spaghetti? Przydadzą się takie dodatki jak: 

  • bazylia i oregano – podstawowe składniki mieszanki znanej wszystkim kucharzom jako zioła prowansalskie. Często używamy ich w formie suszonej przyprawy, ale listki bazylii przydadzą się też do dekoracji makaronu. Sos do spaghetti (zwłaszcza pomidorowy) można też wzbogacić tymiankiem i rozmarynem. 
  • natka pietruszki – świeżo posiekana zielenina świetnie pasuje do białych sosów, na przykład do spaghetti carbonara i fettuccine Alfredo. Można też zrobić pesto pietruszkowe, które można przechowywać w słoiczku i dodawać nie tylko do makaronów, ale także do risotto i pieczywa. 
  • czosnek – kiedy lekko podsmaża się go na oliwie, uwalnia aromat, który podkreśli każdy sos do makaronu. Jest intensywny w smaku, więc warto uważać na jego ilość. Nie powinien zbrązowieć na patelni, ponieważ stanie się wtedy gorzki.  
  • słodka papryka lub chili – sproszkowana przyprawa doskonale podkręca smak sosu pomidorowego. Często spotkamy ją na liście składników sosu bolońskiego.  
  • gałka muszkatołowa – ta przyprawa korzenna najlepiej sprawdzi się w śmietanowych sosach. Skorzysta na niej na przykład prosty makaron z grzybami.  

Na smak dania z makaronem w dużej mierze wpływa też jego konsystencja. Ważną kwestią jest więc, żeby uzyskać kremową, aksamitną potrawę. Jak zagęścić sos do spaghetti? Zazwyczaj wystarczy go zredukować, ale można też dodać do niego zasmażkę (roux), zawiesinę z mąki pszennej lub śmietankę wymieszaną z żółtkiem (liaison). Sprawdźcie też inne pomysły na to, jak zagęścić sos pomidorowy. 

Jak zrobić samemu pyszny sos do makaronu? 

Pomysł na prosty sos do spaghetti wcale nie musi być oparty na klasycznych przepisach z włoskiej kuchni. Do zrobienia szybkiego obiadu z makaronu najlepiej wykorzystać sezonowe składniki lub takie, które akurat mamy w lodówce. Zachęcamy do wesołego improwizowania, a jednocześnie podrzucamy kilka pomysłów. Warto wypróbować na przykład: 

  • sos kurkowy – aksamitne leśne grzyby w śmietanie świetnie pasują do wszelkiego rodzaju makaronów. Można połączyć je równie dobrze ze spaghetti, jak i farfalle lub fusilli. Aromat kurek podkreślają podsmażone na maśle cebula i czosnek, a także świezy koperek. 
  • pesto z bazylii – uniwersalny dodatek do makaronu, pieczywa i sałatek. Klasyczny przepis zawiera świeże zioła, oliwę, czosnek, orzeszki pinii i parmezan. Można też zrobić je na bazie różnych liści – rukoli, jarmużu, kolendry lub lubczyku. Pyszne czerwone pesto powstanie natomiast z dodatkiem suszonych pomidorów.  
  • sos śmietanowy – skromniejszy kolega beszamelu. Jego fenomen polega na tym, że można go uzupełnić dowolnymi składnikami, takimi jak zioła, ser, boczek i warzywa. Przyda się do takich potraw jak wegetariański makaron ze szpinakiem lub spaghetti z kurczakiem i pieczarkami.