Mięso



Mięso to ogólne określenie jadalnych części zwierząt wykorzystywanych w kuchni na całym świecie. W zależności od pochodzenia może oznaczać mięśnie szkieletowe ssaków, ptaków hodowlanych lub dzikich zwierząt. Spotyka się również inne nazwy opisujące konkretne typy mięsa, m.in. mięso czerwone (np. wołowina, baranina), mięso białe (np. drób) czy mięso mielone. Mięso jest powszechnie stosowane jako główny składnik dań obiadowych, ale także jako dodatek do zup, farszów, wędlin i przekąsek.

Mięso – składniki odżywcze

  • Energia: 188 kcal (dla 100 g mięsa surowego)
  • Białko: 17,86 g
  • Tłuszcze: 11,61 g
  • – w tym tłuszcze nasycone: 4,02 g
  • – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
  • Cholesterol: 58 mg
  • Sód (Na): 223 mg
  • Wapń (Ca): 18 mg
  • Żelazo (Fe): 0,64 mg
  • Witamina A (IU): 0
  • Witamina C (kwas askorbinowy): 0 mg
  • Węglowodany: 0 g
  • – w tym cukry: 0 g
  • Błonnik pokarmowy: 0 g

Mięso – historia i pochodzenie

Mięso to jeden z najstarszych składników diety człowieka. Spożywane już w epoce paleolitu, początkowo pochodziło z polowań na dzikie zwierzęta, a później – w wyniku rozwoju hodowli – z udomowionych gatunków. W cywilizacjach starożytnych, takich jak Asyria, Egipt czy Cesarstwo Rzymskie, mięso zyskało status luksusowego pożywienia. Tradycje przetwórstwa mięsa, takie jak peklowanie, suszenie czy wędzenie, rozwijały się na przestrzeni wieków i umożliwiały jego dłuższe przechowywanie. Współcześnie mięso obecne jest niemal na całym świecie, stanowiąc podstawę wielu kuchni regionalnych i narodowych.

Mięso – odmiany

  • Wołowina – mięso pochodzące z bydła, najczęściej dzielone na elementy kulinarne (np. rostbef, antrykot, łopatka)
  • Wieprzowina – mięso pozyskiwane ze świń, często wykorzystywane w formie karkówki, schabu, boczku lub łopatki
  • Baranina – mięso dorosłych owiec, charakteryzujące się intensywniejszym smakiem niż jagnięcina
  • Jagnięcina – delikatne mięso pochodzące z młodych owiec
  • Drób – mięso ptaków hodowlanych, głównie kur, indyków, kaczek i gęsi
  • Cielęcina – mięso młodych cieląt o jasnej barwie i delikatnym smaku
  • Dziczyzna – mięso dziko żyjących zwierząt, takich jak dziki, jelenie, sarny czy zające

Rodzaje mięsa

  • Mięso surowe – stosowane najczęściej do pieczenia, smażenia lub gotowania
  • Mięso mrożone – dostępne w formie porcjowanej lub w całości, przechowywane w niskiej temperaturze
  • Mięso peklowane – poddane działaniu solanki lub soli w celu przedłużenia trwałości i nadania charakterystycznego smaku
  • Mięso suszone – pozbawione wody, o długim terminie przydatności (np. jerky, biltong)
  • Mięso wędzone – przetworzone w procesie wędzenia na zimno lub gorąco
  • Mięso mielone – zmielone mięso, odpowiednie do przygotowywania farszów, kotletów czy pulpetów

Mięso – zamienniki

  • Roślinne zamienniki mięsa – produkty na bazie białek roślinnych (np. soi, grochu), takie jak tofu, tempeh, seitan; różnią się konsystencją i wymagają dostosowania przypraw
  • Grzyby – szczególnie boczniaki i pieczarki portobello; zapewniają teksturę zbliżoną do mięsa, idealnie nadają się do smażenia i grillowania
  • Rośliny strączkowe – ciecierzyca, soczewica oraz fasola mogą stanowić bazę kotletów lub pasztetów; wymagają odpowiedniego doprawienia
  • Mięso z owadów (entomofagia) – stosowane głównie w kuchniach Azji i Ameryki Południowej; może być alternatywą pod względem zawartości białka

Co zrobić z mięsa?

Mięso wykorzystywane jest w kuchniach na całym świecie i stanowi podstawę wielu klasycznych potraw. W kuchni francuskiej występuje w postaci ragoût, confit czy pasztetów, w kuchni włoskiej – jako ossobuco, ragù czy carpaccio. Kuchnia azjatycka oferuje szeroki wachlarz dań mięsnych – od słodko-kwaśnej wieprzowiny w Chinach po koreańskie bulgogi i japońskie tonkatsu. W kuchni środkowoeuropejskiej dominuje w postaci pieczeni, kotletów schabowych, gulaszów i kiełbas. Na Bliskim Wschodzie mięso wykorzystywane jest do przyrządzania kebabów i duszonych potraw z przyprawami, natomiast w krajach Ameryki Łacińskiej popularne są grillowane steki i dania duszone, takie jak ropa vieja czy barbacoa.

Jak przechowywać mięso?

Surowe mięso należy przechowywać w lodówce w temperaturze od 0 do 4°C, najlepiej w szczelnie zamkniętym pojemniku lub oryginalnym opakowaniu. W przypadku braku planu szybkiego spożycia, mięso można zamrozić – optymalnie w temperaturze –18°C, w szczelnych woreczkach lub pojemnikach przeznaczonych do mrożenia. Mięso mrożone warto oznaczyć datą zamrożenia i spożyć w ciągu 3–6 miesięcy (w zależności od rodzaju). Mięso przetworzone (np. wędliny) należy przechowywać zgodnie z zaleceniami producenta i spożyć w podanym terminie przydatności. Nie zaleca się wielokrotnego zamrażania i rozmrażania mięsa, aby nie doszło do pogorszenia jego struktury i smaku.

Polecane przepisy