Chłodnik litewski

Ocena:

4.47 (156)

  • 45 min.
  • dla 4 osób
  • łatwy

Chłodnik litewski przygotowuje się na bazie botwiny oraz maślanki i gęstej śmietany. Można je zastąpić również kefirem, jogurtem naturalnym lub zsiadłym mlekiem. Ważnymi składnikami tego dania są rzodkiewka, ogórek gruntowy, szczypiorek i koperek. Można je podawać z jajkiem na twardo i młodymi ziemniakami. To zupa idealna na upalne wakacyjne dni – świeża, lekka i kwaskowa. Podajemy klasyczny przepis na chłodnik litewski, który nigdy nie zawodzi.

Składniki:

  • botwina  2 pęczki

  • maślanka  500 ml

  • śmietana 18%  200 g

  • koperek  0.5 pęczka

  • ogórek  200 g

  • rzodkiewka  100 g

  • bulion warzywny  500 ml

  • szczypiorek  0.5 pęczka

  • sok z cytryny  15 ml

  • sól  5 g

Chłodnik litewski - jak zrobić?
Kroki przygotowania:

  • Krok 1:

    Botwina: dokładnie myjemy pęczki pod bieżącą, zimną wodą. Odcinamy buraczki i kroimy je w kostkę. Liście wraz z łodygami siekamy.  

  • Krok 2:

    Gotowanie: do garnka wlewamy bulion warzywny. Wkładamy do niego buraczki. Doprowadzamy wywar do wrzenia, po czym zmniejszamy moc palnika i gotujemy zupę przez 10 minut. Dodajemy poszatkowane liście i czekamy aż zmiękną, około 5 minut. Studzimy. 

  • Krok 3:

    Pozostałe warzywa: ogórki i rzodkiewki oczyszczamy i ścieramy na tarce. Koperek i szczypiorek delikatnie opłukujemy w zimnej wodzie, osuszamy i drobno siekamy. Część ziół odkładamy do dekoracji. 

  • Krok 4:

    Chłodnik litewski: do wystudzonej zupy z botwiny dodajemy sok z cytryny, starte ogórki i rzodkiewkę oraz koperek i szczypiorek. Mieszamy wszystkie składniki. Na koniec dodajemy maślankę i śmietanę. Doprawiamy solą. Chłodzimy w lodówce przed podaniem. Dekorujemy posiekanym koperkiem.  

Porady

  • Przepis na chłodnik litewski da się nieco modyfikować. Zamiast kwaśnej śmietany i maślanki możemy wykorzystać jogurt naturalny, kefir lub zsiadłe mleko. Jeśli lubimy ostrzejsze smaki, dodajmy do niego czosnek lub chrzan. Bulion warzywny można zastąpić rosołem lub wodą, a sok z cytryny octem. Świetnym sposobem na wzbogacenie smaku tej orzeźwiającej zupy jest dodanie do niej świeżego szczawiu. 
  • Jak zrobić chłodnik z botwiny poza sezonem? Najlepszy czas na przyrządzenie tego dania przypada na wiosnę i wczesne lato, ale możemy je robić także przez cały rok, jeśli odpowiednio przygotujemy się na zimę. Botwinę można bowiem bezpiecznie zamrozić i wykorzystać w dowolnym momencie do zrobienia zupy. Chłodnik litewski da się także przyrządzić na zwykłych burakach.  
  • Jeśli zależy nam, żeby szybko ostudzić wywar z botwiną, możemy wstawić garnek do kąpieli wodnej z lodem. Co jakiś czas mieszajmy płyn, żeby jak najszybciej nabrał temperatury pokojowej.  
  • Chłodnik z młodych buraków przelewamy zazwyczaj do głębokich talerzy lub bulionówek, ale możemy też zaskoczyć gości i podać go w miseczce z wydrążonej kalarepy. Podkreślimy w ten sposób sezonowość dania i nadamy mu charakterystyczny aromat korzeniowego warzywa. Jeśli chcemy podać chłodnik w formie pojedynczej porcji na przyjęciu koktajlowym, przelejmy go do małych kieliszków.   
  • Danie możemy udekorować przed podaniem szczypiorkiem i koperkiem, surowymi listkami botwiny, startym ogórkiem lub plasterkami rzodkiewki. 
Udostępnij: Udostępnij

Notka redakcyjna

Z czym podawać chłodnik litewski?  

Chłodnik z botwiny świetnie smakuje nawet bez żadnej wkładki i można go w takiej formie zjeść na lekki, orzeźwiający lunch. Jeśli jednak chcemy zrobić z niego sycące, pożywne danie obiadowe, podajmy go z takimi dodatkami jak: 

  • młode ziemniaki – najlepiej ugotowane w mundurkach i posypane koperkiem. 
  • jajka – ugotowane na twardo i przekrojone na pół lub posiekane. Warto użyć ekologicznych jaj od kur z wolnego wybiegu. Chłodnik litewski będzie się oryginalnie prezentował, jeśli wykorzystamy do dekoracji jajka przepiórcze. 
  • grzanki, groszek ptysiowy lub paluszki grissini – dzięki takim dodatkom potrawa przyjemnie chrupie i syci. Możemy także podać ją z kromką chleba pszennego lub żytniego. 
  • owoce morza – kwaskowy profil smakowy chłodnika sprawia, że idealnie komponują się z nim wędzone ryby lub krewetki z grilla.  

Chłodnik litewski – przepis z tradycją 

Chłodnik z botwiny, ogórka i rzodkiewki w wersji tradycyjnej znany i rozpowszechniony jest nie tylko w kuchni litewskiej, ale również w polskiej. Zwykle serwuje się go latem, ponieważ jest niezwykle orzeźwiający, a przy tym pożywny i niezwykle oryginalny w smaku. Historia chłodnika litewskiego w Polsce sięga XVI w., kiedy m.in. za sprawą Rzeczpospolitej Obojga Narodów kultura i kuchnia Polski i Litwy przenikały się. Co ciekawe pierwsze wzmianki o tej zupie pochodzą z naszej narodowej epopei – Pana Tadeusza

Tradycyjny chłodnik litewski był przygotowywany z botwinki lub buraczków, kwaśnej śmietany i bulionu mięsnego, a także z raków, które z dzisiejszej perspektywy wydają się najbardziej zaskakującym składnikiem. Również w nieco późniejszych przepisach pojawiał się składnik mięsny lub rybny – na przykład w postaci szyjek rakowych, gotowanego jesiotra lub pieczeni cielęcej. Współczesny wariant chłodnika litewskiego jest dużo lżejszy i zwykle nie zawiera mięsa. 

Chłodnik z botwiny i inne zupy na lato 

Przepis na chłodnik z buraków i botwiny jest bardzo popularny w Polsce i czasem zapominamy, że zupę na gorące dni można zrobić także z innych składników. Oto kilka ciekawych inspiracji. 

  • Gazpacho – tradycyjna hiszpańska przekąska na upały z pomidorów, papryki, cebuli, ogórka i oliwy. Świetnie komponuje się z grzankami czosnkowymi. Może mieć różne warianty kolorystyczne. Na przykład biały chłodnik robi się na bazie migdałów i winogron. Koniecznie sprawdźcie także nasz przepis na gazapacho z buraka.  
  • Chłodnik z ogórka – z rzodkiewką, cukinią lub awokado. Doskonale komponuje się ze świeżą miętą.  
  • Chłodnik szczawiowy – kolejna sezonowa propozycja, która zachwyca świeżością. Najlepiej smakuje wczesnym latem, z dodatkiem gotowanego jajka. 
  • Chłodnik owocowy – ciekawa propozycja dla miłośników słodkich posiłków. To nic innego jak gęsty koktajl z owoców jagodowych, takich jak truskawki, borówki i maliny. Dodatek kefiru sprawia, że jest wyjątkowo orzeźwiający, doskonały na lato.  

To może Cię zainteresować

Redakcja poleca

REKLAMA

Materiały promocyjne