Cebula - przepisy na dania

Cebula to jedno z naszych rodzimych, swojskich warzyw. Warto wziąć na ząb cebulę! Dosłownie i w przenośni – można bowiem przerobić ją na małe pyszne dania do pogryzania i dodatki do potraw, jak i jeść na surowo, dbając w ten sposób o zdrowe, białe zęby i mocne dziąsła. Cebula jest łatwo dostępna, a na dodatek tania i zdrowa jak mało które warzywo, więc zimą, kiedy naprawdę nie mamy do dyspozycji zbyt wiele „świeżyzny”, jedzmy ją jak najczęściej, kładąc choćby na kanapki. Aby zneutralizować jej wyjątkowo silny zapach, wystarczy kapnąć na plasterek kroplę soku z cytryny albo położyć na nim gałązkę natki pietruszki.

Cebula – właściwości

Czy cebula jest zdrowa? Tak! Chyba każdy kojarzy syrop z cebuli, pity na przeziębienie. To nie przypadek – cebula ma właściwości bakteriobójcze i jest pełna witaminy C, która pomaga zwalczać infekcje. Dlatego właśnie dawniej byłą uznawana za świetny lek na szkorbut, chorobę, która jest wynikiem niedoborów witaminy C. Magnez, cynk, fosfor to tylko niektóre minerały, które można znaleźć pod cebulowymi warstwami.

Cebula pomaga w walce z nadciśnieniem, obniża też poziom cholesterolu. Naukowcy przekonują, że może zapobiegać rozwojowi nowotworów. Skutecznie obniża też poziom cukru we krwi i wspomaga trawienie. Ile kalorii ma cebula? W 100 g cebuli znajduje się ok. 40 kcal.

Nie bez powodu cebula stosowana jest także na ukąszenia. Jeśli ukąsi nas osa, ukrójmy gruby plaster cebuli i przyłóżmy do bolącego miejsca. Cebula sprawi, że obrzęk będzie mniejszy, poza tym zadziała odkażająco.

Cebula – czerwona, dymka czy szalotka?

W zależności od tego, jakie danie przygotowujemy, mogą przydać nam się różne odmiany cebuli. Zwykła, najpopularniejsza cebula z brązową łupiną i białym środkiem jest intensywna w smaku i chrupka nawet po ugotowaniu czy upieczeniu. Najlepiej będzie smakować właśnie po obróbce termicznej.

Czerwona cebula jest dużo delikatniejsza w smaku, stąd często jemy ją na surowo. Będzie dobra do sałatek, ale i piklowania czy zrobienia konfitury. Z kolei szalotka, zwana też cebuloczosnkiem również ma delikatny smak, ale wyczuwalna jest w nim subtelna nuta czosnku. Jemy ją surową, pyszna jest także w sałatkach i jako dodatek do kanapek.

Innym rodzajem cebuli jest także dymka. Długie zielone pędy zakończone małymi cebulkami w smaku przypominają szczypiorek, ale są od niego nieco intensywniejsze. Możemy używać dymki do posypywania różnych dań, w tym zup czy np. jajecznicy.

Jak pokroić cebulę i nie płakać?

Pierwsze skojarzenie, które większość z nas ma z cebulą, to łzy lejące się przy jej krojeniu. Niestety, uwalniamy wtedy enzym reagujący z inną substancją (pomijamy trudne nazwy), w wyniku czego powstaje najprawdziwszy gaz łzawiący! Na szczęście jego działanie da się osłabić – najskuteczniej neutralizują go woda, chłód i dostęp świeżego powietrza. Jak nie płakać przy cebuli? Jeśli cebulę chcemy np. tylko przeciąć przed wrzuceniem do zupy, można obrać ją pod bieżącą wodą – ale przy siekaniu ten sposób już się nie sprawdzi, wtedy lepiej włożyć cebulę na 10–15 min do zamrażalnika. Jeśli mamy jej do pokrojenia naprawdę dużo, chłodzenie warto wspomóc przeciągiem w kuchni.

Jednak najskuteczniej – choć zabrzmi to jak żart – chronią zwykłe narciarskie gogle (miłośnicy gadżetów mogą zakupić w sieci specjalne okulary, z miękką silikonową „uszczelką„ przywierającą do skóry wokół oczu). Osoby, które nie mają wprawy w krojeniu, mogą też zainwestować w gadżet przypominający gęste widełki z długimi zębami – wbija się go w połówki cebuli (zostawiajmy zawsze „piętkę„ z wąsami – ona przytrzymuje warstwy), nacina równolegle, prowadząc nóż wzdłuż zębów, a potem kroi w poprzek. Nóż trzeba porządnie wyostrzyć – cebula nie jest wprawdzie zbyt twarda, ale jej okrągły kształt sprawia, że tępy będzie się ciągle ześlizgiwał, zamiast ciąć. 

Cebula – do czego jeść?

Cebula jest jedną z najpopularniejszych przypraw na świecie, ale to że po obróbce termicznej zyskuje słodkawy, łagodny smak, czyni ją też świetną kandydatką na przekąski i dodatki do dań – zapraszamy do galerii przepisów.

Chrupiąca prażona cebula – do hot dogów, burgerów, pierogów, jajecznicy, dań z woka: 6 cebul obieramy, kroimy w kostkę, oprószamy solą, mieszamy i odstawiamy na 1 godz. Posypujemy 5 płaskimi łyżkami mąki, dokładnie mieszamy, zostawiamy na czas rozgrzania oleju. Rozgrzewamy go w szerokim rondlu (warstwa powinna mieć ok. 3 cm). Pokrojoną cebulę ponownie posypujemy taką samą ilością mąki, mieszamy, porcjami wykładamy na olej i smażymy na ciemnozłoty kolor. Wyławiamy na grubą warstwę papierowych ręczników, osączmy. Przechowujemy w szczelnych słoikach ze sprężynką.

Karmelizowana cebula – do pieczeni, sosów, pierogów, farszów: 4 duże cebule obieramy, tniemy w piórka. Na patelni rozgrzewamy 1/2 kostki masła, wrzucamy cebulę, podsmażamy 2–3 min, mieszając. Kiedy zacznie mięknąć, dokładamy 1–2 łyżki płynnego miodu, płaską łyżkę brązowego cukru, odrobinę soli i pieprzu, mieszamy. Zmniejszamy ogień na minimum i dusimy całość, od czasu do czasu mieszając, aż cebula nabierze pięknego, ciemnozłotego koloru. Gorącą przekładamy do słoików, zakręcamy. Po ostygnięciu przechowujemy w lodówce.

Jak zrobić syrop z cebuli?

Syrop z cebuli świetnie działa na kaszel. I jest bardzo prosty do zrobienia. Wystarczy pokroić drobno cebulę i zasypać ją w miseczce około dwoma łyżkami cukru. Możemy też ułożyć plastry cebuli w słoiku i każdą warstwę posypać niewielką ilością cukru. Pod wpływem cukru z cebuli zacznie wydzielać się sok. Po kilku lub kilkunastu godzinach możemy przy użyciu sitka przelać nasz syrop do buteleczki lub małego słoika.