Keks świąteczny, inaczej cwibak to delikatne i kruche ciasto z dużą ilością bakalii, pochodzące z kuchni podkarpackiej. Niesamowity zapach i wygląd zawdzięcza suszonym i kandyzowanym owocom oraz orzechom. Można przygotować go też w wersji z alkoholem – z dodatkiem rumu lub ajerkoniaku. Po przepis na keks z bakaliami co roku sięga wiele polskich rodzin. To jeden z najbardziej popularnych wypieków na święta Bożego Narodzenia.
StockFood
(średnia 4.5 z 169 głosów)
Bakalie: drobno siekamy, zalewamy wrzątkiem i pozostawiamy na 25 minut. Gdy napęcznieją, odsączamy je z wody i drobno siekamy.
Przygotowanie do pieczenia: piekarnik rozgrzewamy do temperatury 175°C. Keksówkę o wymiarach 11x35 cm wykładamy papierem do pieczenia.
Ciasto na keks: masło w temperaturze pokojowej ucieramy z cukrem na puszystą masę. Stopniowo wbijamy jajka, cały czas miksując masę mikserem na wolnych obrotach. Dodajemy sól, esencję waniliową i ponownie miksujemy. Następnie wsypujemy połowę mąki, wlewamy mleko i dodajemy drugą połowę mąki. Wsypujemy proszek do pieczenia i sodę, po czym po raz ostatni raz miksujemy składniki na gładkie i jednolite ciasto.
Przygotowane bakalie: dodajemy do ciasta na sam koniec, delikatnie mieszamy całość drewnianą łyżką lub szpatułką.
Pieczenie: przekładamy ciasto na przygotowaną blachę. Keks świąteczny wstawiamy do piekarnika na 60 min.
Studzenie i leżakowanie: ciasto po wyjęciu z piekarnika pozostawiamy do ostygnięcia. Następnie zawijamy je w papier do pieczenia, czystą ściereczkę lub folię i odkładamy w ciemne miejsce na 3–4 dni do leżakowania (czas podany w przepisie nie uwzględnia czasu leżakowania ciasta). Przed podaniem, posypujemy keks cukrem pudrem.
Porady
- Jeśli przygotowujemy świąteczny keks dla dorosłych, bakalie możemy zalać rumem.
- Z bakalii polecamy wybór rodzynek, suszonych daktyli, moreli, kandyzowanej skórki pomarańczy i cytryny oraz orzechów (laskowe i włoskie).
- Aby bakalie nie opadły na dno ciasta, trzeba wcześniej obtoczyć je w mące. Dzięki temu rozłożą się równomiernie w masie i nie opadną na dno, a do tego unikniemy zakalca.
- Zamiast masła do zrobienia ciasta można użyć oleju.
- Jeśli chcemy aby keks świąteczny był bardziej wilgotny, możemy dodać do niego jabłka. Najlepiej sprawdzą się kwaśne odmiany owoców, np. szara reneta.
- Aby papier do pieczenia nie uciekał nam z blaszki, można go wcześniej zgnieść w kulkę. Po rozłożeniu, umieszczamy w keksówce i wypełniamy ją ciastem.
- To, czy keks świąteczny jest już upieczony, można sprawdzić przy pomocy drewnianego patyczka. Wbijamy go w środek ciasta i sprawdzamy, czy jest suchy.
- Keks świąteczny możemy podać także z domowym lukrem lub polewą czekoladową.
Domowy keks na święta jest jeszcze smaczniejszy z dodatkiem niewielkiej ilości alkoholu. Poniżej dwie propozycje na:
Odrobina rumu i ajerkoniak to sprawdzone alkohole, które dodadzą charakteru i podkręcą smak ciasta.
Przygotowując keks z bakaliami warto zadbać o kilka szczegółów, które zmniejszą ryzyko powstania zakalca:
Błędem początkujących cukierników jest zbyt gwałtowne mieszanie ciasta lub ciągłe zmienianie kierunku. Składniki na keks powinno się dodawać stopniowo i łączyć je równomiernie.
Pierwszy keks wypiekali już starożytni Rzymanie. Przygotowywali go z ciasta jęczmiennego, do którego dodawali owoce granatowca, orzeszki piniowe i rodzynki.
W średniowieczu wypiek wzbogacono o miód i przyprawy. Keks miał też drugą popularną nazwę – cwibak. Pochodzi ona od niemieckiego słowa zwieback, co oznacza „podwójnie pieczone” (od „zwei” – dwa i „backen” – piec). Upieczone ciasto przekładano bakaliami i powtórnie pieczono.
Dzisiaj keks z bakaliami to jedno z częściej przygotowywanych ciast, szczególnie na święta Bożego Narodzenia.
Komentarze