Mleko krowie, jako bogate źródło protein, cennych witamin i minerałów, jest ważnym elementem zdrowej, zrównoważonej diety. Mimo jego właściwości, nie wszyscy mogą lub chcą je spożywać.

W kontekście świata zwierząt, wyjątkowość ludzi polega (między innymi) na tym, że jako jedyne ssaki odżywiamy się mlekiem także w dorosłym życiu. Wypada jednak wspomnieć, że nie wszyscy mogą lub chcą je pić. U niektórych, decyzja o rezygnacji ze spożywania mleka jest podyktowana alergią na zawarte w nim białka lub nietolerancją laktozy, u innych wynika ze stosowanej diety, a przecież istnieje też grupa osób, które po prostu nie lubią smaku mleka. Na szczęście istnieją zamienniki, które w kuchni sprawdzają się tak samo dobrze.  

Mleko w kuchni

W pierwszych tygodniach życia, mleko jest jedynym pokarmem człowieka. W odróżnieniu od innych ssaków, wraz z wiekiem nie rezygnujemy ze spożywania tego pokarmu. Dla wielu z nas, mleko jest po prostu smacznym napojem, który wzbogaca dietę o solidną porcję białka. Nie można jednak ograniczać zastosowania mleka wyłącznie do tej roli.

Dzięki swoim właściwościom, mleko niezwykle skutecznie zabiela potrawy, nadaje im kremową konsystencję i wprowadza lekko słodkie nuty smakowe. To sprawia, że ma niezwykle szerokie zastosowanie w kuchni. Słodkie domowe wypieki, wyśmienite desery, pyszne naleśniki i placki – w każdym wymienionym przypadku, mleko jest jednym z obowiązkowych składników. 

Nie można nie wspomnieć, że mleko wzbogaca nie tylko słodkie pyszności, ale i dania wytrawne. To przecież obowiązkowy składnik wielu sosów. Mleko pojawia się też w przepisach na zupy i kremy, a bez niego nie przygotujemy także wielu zapiekanek. Pojawia się zarówno w przepisach tradycyjnych, jak i w bardziej egzotycznych recepturach.

Najlepsze zamienniki mleka

Skoro mleko krowie ma tak szerokie zastosowanie w kuchni, to czy można zastąpić je innym składnikiem? Oczywiście, że tak! Substytutów należy szukać w świecie roślin, a dokładnie – w produktach bazujących na składnikach roślinnych.

Mowa o coraz popularniejszych napojach z roślin, które potocznie określa się mianem mleka. Potocznie, bo mówiąc o mleku, na myśli trzeba mieć wydzielinę produkowaną przez gruczoł mlekowy samic ssaków, jednak ta zwyczajowa nazwa w pełni oddaje charakter i przeznaczenie tego typu produktów – powstały po to, by w codziennej diecie zastąpić mleko.

Nie zawierają składników pochodzenia zwierzęcego, więc zaspokajają potrzeby dwóch grup osób – tych, którzy nie mogą pić mleka ze względów zdrowotnych i osób stosujących dietę wegańską. Smakują wyśmienicie, więc z całą pewnością przypadną do gustu wszystkim, którzy nie tolerują smaku mleka krowiego i innych odmian zwierzęcych.

Mleko ryżowe

Pierwszym produkt na naszej liście to mleko ryżowe. Powstaje w procesie zmieszania gotowanego ryżu (białego lub brązowego) z wodą i enzymami, które przekształcają skrobię do postaci cukrów. Ma słodki smak, ale ze względu na znikomą zawartość tłuszczu jego konsystencja jest dość wodnista. Z tego względu, najlepiej sprawdza się jako składnik domowych wypieków, ale z powodzeniem sprawdzi się także jako dodatek do płatków śniadaniowych. Alternatywnie można sięgnąć po inne odmiany zbożowe: mleko owsiane, jaglane lub orkiszowe.

Mleko migdałowe

Mleko migdałowe powstaje w procesie miksowania migdałów z wodą i odsączania płynu. Ma słodki, lekko migdałowy smak. w porównaniu z mlekiem krowim, jest wyraźnie mniej kaloryczne, ale nie można nie wspomnieć, że mniejsza jest także zawartość białka. Doskonale nadaje się do zastosowania w daniach na ciepło i zimno. Mleko migdałowe bez przeszkód można dodać do płatków, koktajli i kawy.

Mleko z orzechów nerkowca

Kolejne mleko orzechowe na naszej liście. Napój z nerkowców jest przygotowywany w procesie zbliżonym do tego, w którym powstaje mleko migdałowe. Ma lekko słodki smak z wyraźnie wyczuwanymi nutami orzechowymi. Sprawdzi się jako dodatek do dań ciepłych i zimnych. Ten pyszny napój śmiało można dodać też do deserów, płatków i kawy.

Mleko kokosowe 

Wbrew obiegowej opinii, mleko kokosowe to nie woda kokosowa, a napój przygotowany z miąższu pestkowca palmy kokosowej. Jest tłustsze i bardziej kaloryczne niż większość odmian mleka roślinnego, przy czym należy podkreślić, że zawiera wyłącznie tzw. dobre tłuszcze. Ma dość intensywny kokosowy smak. Doskonale nadaje się do domowych wypieków i deserów, znajduje też zastosowanie w przepisach kuchni orientalnej. 

Mleko konopne

Ta alternatywa mleka zwierzęcego ma charakterystyczny smak, w którym można doszukać się nut orzechowych. Mleko z nasion konopi obfituje w nienasycone kwasy tłuszczowe i aminokwasy, jest też bogatym źródłem cennych witamin i minerałów. Ze względu na swoje walory smakowe, doskonale sprawdza się jako dodatek do dań wytrawnych i pikantnych, ale uwaga – mleko konopne najlepiej dodawać już po ugotowaniu dania lub do zimnych sosów. W procesie obróbki termicznej, traci swoje cenne właściwości. 

Mleko sojowe

Na koniec zostawiliśmy najpopularniejszą alternatywę dla mleka zwierzęcego. Mleko sojowe to bogate źródło białka, minerałów i witamin, zwłaszcza z grupy B. charakteryzuje się delikatnie słodkim smakiem z nutami wanilii i orzechów. Dobrze sprawdza się jako składnik dań ciepłych i zimnych, na jego bazie możecie przygotować desery i koktajle, bez przeszkód zalejecie nim płatki śniadaniowe.

Czym zastąpić mleko w proszku?

Nie można nie wspomnieć, że produkty roślinne mogą zastąpić także mleko w proszku. Najpopularniejsze zamienniki to:

  • mleko sojowe w proszku – może być stosowane w niemal wszystkich przepisach, w których pojawia się tradycyjne mleko w proszku,
  • mleko kokosowe w proszku – najlepsza alternatywa dla mleka pełnotłustego,
  • mleko z nerkowców w proszku – pod względem walorów smakowych jest najbardziej zbliżone do mleka w proszku,
  • mleko ryżowe w proszku – ze względu na dość słodki smak, najlepiej sprawdzi się w deserach i słodkich daniach.