Miód

Miód, nazywany również nektarem pszczelim, to naturalny produkt spożywczy wytwarzany przez pszczoły z nektaru kwiatowego lub spadzi. Występuje w wielu odmianach, różniących się barwą, smakiem i aromatem, w zależności od źródła pochodzenia. Powszechnie stosowany jest w kuchni jako naturalny środek słodzący, składnik marynat, deserów oraz dodatek do pieczywa. Ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne wykazuje wysoką trwałość. Znany ludzkości od tysięcy lat, wykorzystywany był nie tylko w kuchni, lecz także w rytuałach oraz jako środek konserwujący żywność.

Miód – składniki odżywcze

Miód – historia i pochodzenie

Miód jest jednym z najstarszych znanych składników spożywczych wykorzystywanych przez człowieka. Jego udokumentowane użycie sięga neolitu, co potwierdzają malowidła naskalne w hiszpańskiej jaskini Cuevas de la Araña, przedstawiające zbieranie miodu. Był ceniony w starożytnym Egipcie, Mezopotamii, Indiach oraz w kulturze chińskiej. W wielu historycznych społeczeństwach pełnił również funkcję środka płatniczego lub ofiary rytualnej. Miód powszechnie stosowano przed rozpowszechnieniem się cukru trzcinowego jako główne źródło słodyczy.

Miód – odmiany

• Miód akacjowy – jasny, łagodny, często długo pozostaje płynny
• Miód gryczany – ciemny, o wyrazistym aromacie, lekko gorzkawy w smaku
• Miód lipowy – o wyraźnym zapachu lipy, często stosowany w kuchni regionalnej
• Miód rzepakowy – bardzo jasny, szybko krystalizuje, o neutralnym smaku
• Miód wielokwiatowy – o zróżnicowanym składzie i właściwościach smakowych, zależnych od sezonu i miejsca zbioru
• Miód spadziowy – ciemniejszy, mniej słodki, pozyskiwany z wydzielin mszyc (spadzi)

Rodzaje miodu

• Płynny (patoka) – najczęstsza postać miodu zaraz po zbiorze
• Krystalizowany (krupiec) – naturalna forma miodu, która powstaje z upływem czasu przez wytrącanie się cukrów
• Kremowany – mechanicznie mieszany, o gładkiej, smarownej konsystencji
• Plastrowany – miód w naturalnym wosku pszczelim, bez ekstrakcji
• Suszony (liofilizowany) – sproszkowany, wygodny do stosowania w produktach instant
• Fermentowany – wykorzystywany m.in. jako baza do miodów pitnych

Miód – zamienniki

• Syrop z agawy – nieco mniej słodki, o łagodnym smaku i podobnej konsystencji; można stosować w proporcji 1:1, choć może wymagać regulacji płynnych składników
• Syrop klonowy – ma bardziej wytrawny profil smakowy; warto go rozważyć przy wypiekach, stosując w podobnej ilości jak miód, ale z uwzględnieniem jego intensywniejszego smaku
• Melasa – ciemna i intensywna w smaku, raczej do zastosowań kulinarnych w pieczywie czy sosach; stosować w ilości ok. 75% objętości miodu
• Syrop daktylowy – naturalnie słodki, o głębokim smaku, odpowiedni do deserów lub dań kuchni bliskowschodniej; można stosować w proporcji 1:1

Co zrobić z miodem?

Miód wykorzystywany jest w kuchniach świata jako naturalny środek słodzący do napojów, deserów, ciast oraz potraw mięsnych – głównie w formie marynat i glazur. W kuchni polskiej dodawany jest do pierników, grzańców, nalewek i sosów. W kuchni śródziemnomorskiej i bliskowschodniej stosuje się go w wyrobach cukierniczych, takich jak baklawa czy tureckie lokum. Stanowi również typowy składnik wielu dressingów sałatkowych oraz słodki kontrapunkt dla dań pikantnych. Miód popularny jest także w kuchni azjatyckiej – w glazurach do kurczaka, wieprzowiny czy tofu.

Jak przechowywać miód?

Miód należy przechowywać w szczelnie zamkniętym słoiku, z dala od światła i źródeł ciepła, najlepiej w temperaturze pokojowej (około 18–22°C). Nie powinno się go chłodzić ani trzymać w lodówce, ponieważ może to przyspieszyć proces krystalizacji. Miodu nie należy również poddawać działaniu wysokiej temperatury (powyżej 40°C), gdyż może to pogorszyć jego właściwości organoleptyczne. Nie wymaga on konserwowania ani pasteryzacji. Nie zaleca się także mrożenia miodu – traci wtedy swoje walory smakowe i konsystencję.