Kiełbaski

Opis ogólny

Kiełbaski to popularny wyrób mięsny, zaliczany do produktów garmażeryjnych, wytwarzany zazwyczaj z mielonego mięsa wieprzowego, wołowego lub drobiowego, z dodatkiem przypraw, soli peklującej oraz niekiedy tłuszczu. Powszechnie znane są również pod nazwami: parówki, kabanosy (dla cienkich, suszonych odmian), frankfurterki lub hot dogi (w kontekście konkretnego dania). W zależności od receptury mogą zawierać składniki pochodzenia roślinnego, m.in. wypełniacze skrobiowe lub białkowe. Charakteryzują się dużą różnorodnością form – od cienkich, suchych kabanosów po grubsze, wędzone wersje grillowe. Są szeroko wykorzystywane w kuchniach świata, zarówno jako przekąska, jak i składnik dań obiadowych oraz śniadań.

Kiełbaski – składniki odżywcze

gramatura: na 100 g gotowego produktu (kiełbaski parzone)
składniki:
  • Energia: 317 kcal
  • Białko: 8,54 g
  • Tłuszcz ogółem: 17,07 g
  • – w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 6,1 g
  • – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
  • Węglowodany ogółem: 31,71 g
  • – w tym cukry całkowite: 4,88 g
  • – cukry dodane: 4,9 g
  • Błonnik pokarmowy: 1,2 g
  • Sód: 622 mg
  • Cholesterol: 30 mg
  • Wapń (Ca): 49 mg
  • Żelazo (Fe): 1,95 mg
  • Potas (K): 0 mg
  • Witamina D (D2 + D3): 0 IU

Kiełbaski – historia i pochodzenie

Kiełbaski znane były już w starożytnym Rzymie, gdzie przygotowywano podobne wyroby z mielonego mięsa owiniętego w osłonki z jelit. W Europie Środkowej rozwinęły się głównie na obszarach dzisiejszych Niemiec i Polski. W Polsce kiełbasa jako produkt szczególnie rozwinęła się w kuchni staropolskiej i była istotnym elementem tradycji domowego wyrobu wędlin. Odmiany kiełbasek, takie jak frankfurterki, wiedeńskie czy kabanosy, mają konkretne pochodzenie regionalne i różnią się sposobem dojrzewania, rodzajem przypraw oraz zawartością tłuszczu.

Kiełbaski – odmiany

  • Kabanosy – bardzo cienkie, suszone kiełbaski, mocno przyprawione, o wyrazistym smaku
  • Parówki – delikatne, parzone kiełbaski, często spożywane na ciepło, popularne jako składnik śniadań
  • Frankfurterki – cienkie i dłuższe od klasycznych parówek, mają jędrniejszą strukturę i łagodniejszy smak
  • Kiełbaski śląskie – krótkie, grube, wędzone wędliny z dominującą nutą czosnku i majeranku
  • Kiełbaski wiedeńskie – delikatnie wędzone i podgotowane, o jasnej strukturze i gładkiej osłonce
  • Chorizo – kiełbaski z kuchni hiszpańskiej i portugalskiej, doprawione ostrą papryką i czosnkiem, często dojrzewające
  • Merguez – północnoafrykańska kiełbasa z baraniny, z dodatkiem harissy i kminku

Rodzaje kiełbasek

  • Kiełbaski parzone
  • Kiełbaski wędzone
  • Kiełbaski suszone
  • Kiełbaski surowe dojrzewające
  • Kiełbaski gotowe do spożycia (pakowane, gotowe do podgrzania)

Kiełbaski – zamienniki

  • [object Object]
  • [object Object]
  • [object Object]

Co zrobić z kiełbaski?

Kiełbaski wykorzystywane są szeroko w kuchni niemieckiej (np. currywurst), amerykańskiej (hot dogi), polskiej (bigos, barszcz biały), francuskiej (quiche, potrawki), hiszpańskiej (tapasy z chorizo) i włoskiej (np. z makaronem). Mogą być grillowane, smażone, pieczone lub gotowane. Pasują do dań jednogarnkowych, zapiekanek, potraw śniadaniowych oraz jako składnik lunchu. Ze względu na różnorodność odmian każdy rodzaj sprawdzi się w innych technikach kulinarnych – kabanosy do sałatek i przekąsek, parówki do dań szybkich, a kiełbasy wędzone do intensywniejszych dań obiadowych.

Jak przechowywać kiełbaski?

Kiełbaski należy przechowywać w lodówce w temperaturze od 0 °C do 5 °C, najlepiej w oryginalnym opakowaniu lub szczelnie owinięte w papier pergaminowy. Po otwarciu należy je spożyć w ciągu 2–3 dni. Kiełbasy suszone (np. kabanosy) można przechowywać w temperaturze pokojowej w suchym, zacienionym miejscu. Kiełbaski nadają się do mrożenia – można je mrozić na okres do 2 miesięcy, najlepiej w szczelnym pojemniku lub woreczku próżniowym. Przed użyciem należy je rozmrozić w lodówce.

Polecane przepisy