Melon - owoc czy nie?
Melon, ze względu na słodki smak, powszechnie uznawany jest za owoc, choć tak naprawdę należy do roślin dyniowatych, a jego bliskim kuzynem są: ogórek, kabaczek czy dynia. Pochodzi z południowo-zachodniej Azji, ale w stanie dzikim rośnie również w Afryce czy Australii, w regionach, gdzie panuje ciepły klimat (optymalne warunki wegetacji to przede wszystkim temperatura niespadająca poniżej 20 stopni Celsjusza).
W Azji melon był uprawiany przynajmniej 2 tysiące lat temu. Ceniono go również w starożytnym Egipcie, Rzymie i Grecji (nazwa specjału pochodzi od greckiego określenia melopepon, oznaczającego „miękkie jabłko”). Do naszego kraju trafił prawdopodobnie w XVI wieku za sprawą królowej Bony, której w polskiej diecie bardzo brakowało warzyw i owoców. Jednak melon nigdy nie zdobył wielkiej popularności nad Wisłą.
W XX w., wyniku prac hodowlanych uzyskano odmiany, które lepiej znoszą trudne warunki atmosferyczne i mogą być uprawiane nawet w naszym klimacie. Jednak zdaniem koneserów, najsmaczniejsze są melony wzrastające w ciepłej, tropikalnej atmosferze, charakteryzujące się również większymi wartościami odżywczymi.
Melon – właściwości odżywcze
Melon, podobnie jak większość przedstawicieli rodziny dyniowatych (chociażby arbuz), składa się przede wszystkim z wody, stanowiącej blisko 90 proc. składu. Jednak pozostałe 10 proc. to magazyn bardzo cennych witamin i minerałów.
Żółte odmiany kryją w sobie potężną dawkę karotenoidów, w tym beta-karotenu, który jest silnym przeciwutleniaczem spowalniającym procesy starzenia organizmu i chroniącym go przed nowotworami oraz chorobami układu krążenia. Odgrywa również istotną rolę w utrzymaniu sprawności procesów widzenia, zmniejszając ryzyko kurzej ślepoty, zaćmy czy zwyrodnienia plamki żółtej – powszechnego schorzenia utrudniającego wykonywanie codziennych czynności: czytania, pisania, rozpoznawania twarzy i znaków drogowych.
Melon jest też bogaty w witaminy z grupy B, które regulują pracę układu nerwowego, redukując negatywne skutki stresu i poprawiając samopoczucie oraz witaminę C, zwiększającą odporność organizmu.
Soczysty miąższ kryje też dużo wapnia, fosforu, żelaza, magnezu, cynku, a zwłaszcza potasu, który m.in. pełni rolę regulatora ciśnienia krwi. Większość odmian melona zawiera pokaźną dawkę adenozyny – organicznego związku chemicznego zapobiegającego tworzeniu się skrzepów powodujących udar mózgu, zawał serca czy inne zaburzenia naczyniowe.
Melon, choć jest słodki i pożywny, dostarcza niewiele kalorii – zaledwie 34 w 100 g. Jednocześnie jednak posiada dość wysoki indeks glikemiczny, dlatego umiar w jego spożywaniu powinny zachować osoby zmagające się z cukrzycą.
Melon – jak go kupować egzotyczny przysmak
W polskich sklepach melony pojawiają się coraz częściej. Dostępne są rozmaite ich odmiany, różniące się smakiem, wielkością i kolorem – od białego, po żółty, pomarańczowy i zielony. Najbardziej popularne to: melon kantalupa, galia, seledyn, emir i melon miodowy.
Melon kupowany w całości powinien być dokładnie obejrzany - zwróćmy uwagę na jego skórkę i sprawdźmy, czy nie jest nadgniła lub spleśniała. Warto jej dotknąć, by sprawdzić, czy jest sprężysta i jędrna. Dojrzały owoc powinien być ciężki i wydzielać przyjemny aromat. Melon powinien być przechowywany w lodówce. Po zawinięciu w folię spożywczą wytrzyma tam nawet kilka tygodni.
Melon – jak go jeść
Jadalną część melona stanowi miąższ pozbawiony skórki oraz pestek. Najlepiej spożywać go na surowo. Każda odmiana ma trochę inne walory użytkowe – soczysta i aromatyczna kantalupa świetnie sprawdza się w sałatkach owocowych, galię warto dodawać do lodów i deserów, melon miodowy idealnie komponuje się z długodojrzewającą szynką, np. parmeńską, zaś seledyn – z owocami morza.
Melon to bardzo wartościowy i smaczny dodatek do koktajli i smoothie. Lubi towarzystwo jabłek, bananów czy truskawek. Nawet najbardziej wybredne podniebienia zadowoli smoothie z melona, ogórka i gruszki. Znakomitym pomysłem na upalny dzień będzie chłodnik z melona zmiksowanego z jogurtem naturalnym, jagodami, czerwonymi porzeczkami i malinami. Smak dania wzmocni szczypta pieprzu kajeńskiego, imbiru i cynamonu. Z melona można przygotować słodkie carpaccio, krojąc go w cienkie plastry i skrapiając sokiem z cytryny i syropem klonowym, posypując płatkami chili oraz listkami mięty. Konkretne przepisy, jak wykorzystać melon do dań i napojów znajdziecie w galerii powyżej.
