Dziś większość przypraw (nie tylko z Polski, ale i każdego zakątka świata) mamy na wyciągnięcie ręki, ususzone i zamknięte w poręcznych pakiecikach. Dawniej zbierało się ja na polach i łąkach nie tylko w poszukiwaniu smaku, ale także właściwości leczniczych. Potrafią stanowić o być albo nie być tradycyjnych potraw. Jedne z nich budzą silne emocje, tak jak kminek, który niektórzy wyjmują z niesmakiem z bochenka chleba, inne nieco odeszły w zapomnienie, a czasem kryją się w długich składach mieszanek. Odświeżamy pamięć i przywołujemy zakorzenione w polskiej tradycji przyprawy. 

Jakie przyprawy są polskie?  

Na to pozornie proste pytanie nie można odpowiedzieć jednoznacznie. Niektóre często używane w polskich kuchniach przyprawy mają obce pochodzenie, ale zakorzeniły się w naszej tradycji za sprawą konkretnych receptur lub zwyczajów. Na przykład cząber ogrodowy wywodzi się z obszarów śródziemnomorskich i Azji Zachodniej, ale kultywowany jest w wielu miejscach na świecie. W polskiej kuchni często używa się go do marynowania czerwonego mięsa. 

Wiele z nas nawet nie zdaje sobie sprawy z pochodzenia roślin, dlatego za polskie zioła uznamy po prostu te, które najczęściej goszczą w naszych kuchniach i doprawiają tradycyjne potrawy. Na pewno da się do nich zaliczyć koperek i natkę pietruszki, które swobodnie można dodawać do sałatek i zup. Są dosyć łagodne i uniwersalne w smaku, więc nie boimy się używać ich w większych ilościach. Zimą idą w parze ze śledzikiem w każdej formie, a latem posypiemy nimi młodą kapustę i ziemniaki.  

9 najlepszych polskich przypraw 

  1. Lubczyk  

Należy do rodziny selerowatych. Uprawiano go już w starożytnej Grecji i Rzymie. Wchodzi w skład słynnej przyprawy maggi. To legendarne remedium na witalność. Świeże lub suszone liście dodajemy najczęściej do rosołu z kury i innych aromatycznych wywarów.    

  1. Koper 

Pochodzi z Europy i od zawsze stosowany był jako zioło lecznicze. Herbatkę z kopru piło się na bezsenność. Świeżo posiekane listki szczególnie dobrze komponują się z rybami i owocami morza. Na pewno dodamy je do śledzi w śmietanie. Miłośnicy kiszonek i marynowanych warzyw wkładają go do słoików z zalewą.  

  1. Jałowiec 

Jego jagody mają niezwykły, silny, sosnowy aromat. Oprócz tego, że już niewielka ilość rozgniecionych kuleczek może dodać potrawie wiele smaku, przyprawa zmniejsza też uczucie tłustości obfitych dań z kaczki lub wieprzowiny. Jałowiec dobrze komponuje się z dziczyzną.   

  1. Majeranek 

Podobnie jak pokrewne mu oregano, był bardzo dobrze znany i powszechnie używany w średniowieczu. Zasłynął jako popularny środek moczopędny. Dziś nie wyobrażamy sobie bez niego żurku wielkanocnego. W Niemczech często trafia do kiełbasy. Ma delikatny aromat kojarzący się z tymiankiem i bazylią.  

  1. Cząber 

Ma wyraźny, pikantny smak. Często dodaje się go do gotowania fasoli, soczewicy lub grochu. Sprawdzi się też jako składnik marynat do mięs. Warto dorzucić go do długo gotowanych potraw, takich jak gulasz wieprzowy. Ma też sporo właściwości leczniczych. Działa między innymi na wzdęcia i niestrawność. 

  1. Natka pietruszki 

Zawiera ogromną ilość witaminy C, dlatego stała się popularnym składnikiem zielonych koktajli oczyszczających. To królowa ziół kuchni polskiej. Używamy jej praktycznie na co dzień, na przykład do zup i sałatek. Dekorujemy nią przystawki. Pasuje do mięs, ryb i owoców morza. Nie mogę się bez niej obyć na przykład krewetki duszone w maśle. 

  1. Gorczyca 

Znana głównie jako składnik musztardy. W Polsce najbardziej popularne są białe ziarna, a czarne można spotkać w kuchni indyjskiej. Mają charakterystyczny słodkawy, a jednocześnie ostry smak. Są doskonałym dodatkiem do zalewy octowej, którą wypełniamy słoiki z grzybkami lub ogórkami. Dzięki nim powstaną na przykład pyszne opieńki marynowane.  

  1. Kminek 

Ma pozytywny wpływ na trawienie. Kiedyś żuło się go też, żeby odświeżyć oddech. Zalicza się zarówno do przypraw, jak i ziół, ponieważ ma jadalne nasiona, liście i korzenie. Paruje się go z tłustymi potrawami, na przykład wieprzowiną. Nie powinno się go dodawać do gotowania zbyt wcześnie, ponieważ może stać się gorzki. Często mylony jest z kminem rzymskim, popularnym w kuchni azjatyckiej.  

  1. Chrzan 

Ten długi, wąski korzeń o intensywnym smaku pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Sos chrzanowy jest popularnym dodatkiem do jajek na twardo, białej kiełbasy, pasztetu i polędwiczki wieprzowej. Świeżo starty chrzan warto dorzucić do kremowej zupy, żeby podkręcić jej smak, przede wszystkim do żurku.