Konsekwencje zbyt słodkiej diety są jasne: nadmierne spożycie cukru grozi m.in. cukrzycą, otyłością, długotrwałym stanem zapalnym w organizmie. Trzeba jednak podkreślić, że cukier sam w sobie nie jest problemem. Problemem jest jego nadmiar. Niestety, najczęściej okazuje się, że nadmierne spożycie tej substancji dotyczy nawet osób, które używają jej jedynie do słodzenia kawy lub herbaty. Wynika to z faktu, że dodawanie cukru jest praktyką stosowaną przez producentów żywności przetworzonej. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że cukier jest obecny nawet w tych produktach, w których teoretycznie nie powinien występować, jak choćby w wędlinach. Nie ulega więc wątpliwości, że ograniczenie stosowania cukru w kuchni jest dobrym pomysłem. Ale... czym zastąpić cukier? I właściwie co w nim jest szkodliwe? 

Co to jest biały cukier? 

Zanim wyjaśnimy, na co zamienić cukier, wypada opisać, czym właściwie jest substancja, o której mowa. Cukier spożywczy to przyprawa otrzymywana z buraków cukrowych lub trzciny cukrowej. O przewadze jednego surowca nad drugim można dyskutować niemal w nieskończoność, jednak w praktyce finalnym produktem ich obróbki i tak jest czysta sacharoza.

Z chemicznego punktu widzenia cukier więc to dwucukier składający się z dwóch cząsteczek monocukrów – glukozy i sacharozy. W praktyce oznacza to, że cukier to węglowodan – podstawowe paliwo zasilające mózg, mięśnie i pozostałe organy.

Czym słodzić, by ograniczyć cukier? 

W nadmiarze szkodzi, zatem czym go zastępować? Jak ograniczyć ilość cukru w przygotowywanych daniach, gdy zastosowanie cukru w kuchni nie ogranicza się wyłącznie do słodzenia napojów? Przecież cukier jest typowym składnikiem domowych wypieków, niezliczonych deserów, a także wielu dań, zwłaszcza w przepisach kuchni azjatyckiej. Także każdy winiarz-amator doskonale wie, że substancja ta stanowi pożywkę dla drożdży, które przerabiają go na alkohol. Wydaje się więc, że biały cukier jest niezastąpiony w kuchni. Otóż nie, cukier można zastępować wieloma zamiennikami.

Zdrowsze zamienniki cukru w potrawach  

Większość osób zapytana o substytut cukru najprawdopodobniej wskaże na słodziki. Pod tym pojęciem kryją się substancje syntetyczne lub naturalne, które z cukrem mają jedną wspólną właściwość – słodki smak. Słodziki stają się coraz popularniejsze, nie tylko w domowych kuchniach. Wraz z wprowadzeniem tzw. podatku cukrowego, wzrosło ich wykorzystanie także w przemyśle spożywczym, bo właściwie każdy słodzik można stosować dokładnie tak samo, jak cukier.   

Najlepsze zamienniki cukru

Wcześniej wspomnieliśmy, że cukier, jako węglowodan, jest podstawowym paliwem dla organizmu. Skoro jest dla nas tak bardzo istotny, po co szukać jego zamienników? Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę z tego, że w naturalnej postaci występuje niemal we wszystkim – od warzyw i owoców, przez zboża, aż po mleko i jego przetwory. W tym kontekście nie można mieć wątpliwości, że dodawanie kolejnych porcji węglowodanów poprzez dodawanie cukru spożywczego do napojów, dań i potraw jest nie tylko niepotrzebne, ale wręcz niepożądane.

Cukier jest składnikiem, który w przyrodzie występuje naturalnie i to właśnie w produktach naturalnych należy szukać najlepszych zamienników dla tej przyprawy. Co zamiast cukru okaże się najlepszym wyborem? Poniżej zamieszczamy listę kilku sprawdzonych substytutów.

Miód zamiast cukru

Zacznijmy od jednego z najzdrowszych i najsmaczniejszych zamienników cukru. Czy wiecie, że miód składa się przede wszystkim z glukozy i fruktozy? To właśnie te cukry odpowiadają za słodki smak tej naturalnej substancji, od ich proporcje zależą od odmiany miodu. Im większa przewaga fruktozy w miodzie, tym bardziej spada indeks glikemiczny.

Miód najczęściej wykorzystywany jest do słodzenia przestudzonej herbaty, ale należy podkreślić, że w tym miejscu nie kończy się jego kuchenne zastosowanie. Można dodać go do wypieków, słodzić nim masy i kremu lub przygotować na jego bazie wyśmienitą polewę. Sprawdzi się także w wielu daniach, jak choćby w śniadaniowych owsiankach

Zdrowszy zamiennik cukru – syrop klonowy

Nasza kolejna propozycja to tradycyjny element kuchni kanadyjskiej i amerykańskiej. Syrop klonowy pozyskuje się z pni klonów w procesie odparowania wody. Składa się przede wszystkim z cukru, a produkt wysokiej jakości nie zawiera konserwantów i innych sztucznych dodatków.

Syrop klonowy doskonale sprawdza się w roli polewy do naleśników, tostów i gofrów. Możecie wykorzystać go także jako składnik marynaty do mięs, dodatek do wypieków lub słodzik do koktajli. 

Syrop daktylowy jako idealny zamiennik cukru

Daktyle to niezwykle słodkie owoce. Dodane do domowego ciasta niezwykle skutecznie zastępują cukier spożywczy. Ich zastosowanie w kuchni jest ograniczone, ale w tym miejscu z pomocą przychodzi syrop daktylowy. Pod tą nazwą kryje się zagęszczony sok z owoców daktylowca. W sklepach ze zdrową żywnością bez problemu kupicie produkt pozbawiony konserwantów, wzmacniaczy smaku i innych sztucznych substancji, ale warto pamiętać, że syrop daktylowy można łatwo przygotować we własnej kuchni.

Słodki syrop (wyraźnie słodszy niż cukier) można stosować jako polewę do naleśników, tostów i gofrów, sprawdzi się jako dodatek do koktajli i gorących napojów (syropem daktylowym można słodzić nie tylko herbatę, ale także kawę) i jako składnik marynaty do mięs.

Erytrol (erytrytol) bez kalorii zamiast białego cukru

Ten roślinny zamiennik cukru ma niezwykłą właściwość – daje około 60-70 proc. słodyczy klasycznego cukru, ale jednocześnie ma dokładnie 0 kilokalorii. Doskonale spisuje się jako słodzik wypieków, deserów czy potraw kuchni chińskiej. Uwaga, w nadmiarze może powodować biegunki. 

Ksylitol zastępuje cukier i chroni zęby

Czym zastąpić cukier w sytuacji, w której chcemy lub musimy stosować dietę bezcukrową? Świetnym wyborem okaże się ksylitol. Słodzik ten jest pozyskiwany z kory brzozy, a jego słodkość jest zbliżona do słodkości cukru. Ksylitol świetnie nadaje się do słodzenia kawy i herbaty. Sprawdzi się jako dodatek do domowych przetworów, może być stosowany jako składnik wypieków.

Co zamiast cukru? Stewia!

Kolejny naturalny zamiennik cukru to stewia – roślina z Ameryki Południowej, która w swoich liściach zawiera glikozydy stewiolowe. Jest znacznie słodsza niż cukier i już niewielka ilość stewii nadaje słodki smak napojom, wypiekom i potrawom. 

Występuje pod postacią świeżych, suszonych i sproszkowanych liści. Jest też dostępna jako płynny lub sproszkowany słodzik i pod postacią tabletek. Przydatna wskazówka: najmniej przetworzone są ekstrakty o kolorze brązowym i zielonym.