Cukier wanilinowy to najpopularniejszy zamiennik cukru waniliowego. Charakteryzuje się podobnym (podobnym, nie identycznym), ale wyraźnie słabszym smakiem i aromatem niż cukier z wanilią. Poza tym, inny jest też jego skład. Czy jest gorszy od cukru waniliowego? Czy tradycyjny sernik lub szarlotka z cukrem wanilinowym nie mają szans na naszych stołach? A w razie potrzeby – czym zastąpić cukier wanilinowy?
Czym jest cukier wanilinowy?
Mówiąc o cukrze waniliowym, większość osób ma na myśli popularny w Polsce cukier wanilinowy. Jedna litera w nazwie czyni jednak ogromną różnicę. Trzeba bowiem wiedzieć, że w odróżnieniu od waniliowego, cukier wanilinowy bazuje na składnikach syntetycznych.
Cukier wanilinowy to nic innego, jak biały cukier z dodatkiem waniliny (składnik aromatyczny wanilii) lub etylowaniliny (substancja charakteryzująca się kilkukrotnie silniejszym aromatem niż wanilina). Zawartość tych składników w przyprawie to minimum 1 proc. (dla waniliny) lub 0,33-0,5 proc. (dla etylowaniliny).
Substancja ta jest wytwarzana syntetycznie z lignin (odpadów w produkcji papieru) lub gwajakolu (związku chemicznego pozyskiwanego w przemyśle rafineryjnym). Dość często można spotkać się z opinią, według której wanilinę pozyskuje się... z krowich odchodów. Uspokajamy, to nieprawda.
Taka metoda faktycznie została opracowana. W 2006 roku japońscy naukowcy opublikowali artykuł, w którym opisali naturalny sposób pozyskiwania tej waniliny właśnie z krowich odchodów. Metoda ta nigdy nie została wdrożona, jednak zadecydowały o tym wyłącznie względy ekonomiczne. Po prostu, produkcja syntetyczna okazuje się wyraźnie tańsza.
Syntetyczny charakter waniliny każe poddawać w wątpliwość jej jakość, tym bardziej, że niezliczone publikacje wskazują na potencjalną szkodliwość tego składnika. Należy jednak podkreślić, że agencja Food and Drug Administration przyznała cukrowi wanilinowemu status GRAS, co oznacza, że jest bezpieczny, podobnie zresztą jak europejskie agencje.
Cukier wanilinowy w kuchni
Wiele osób jednak ogranicza lub rezygnuje ze stosowania syntetycznych składników w swojej kuchni. W przypadku cukru wanilinowego może okazać się to dość trudne, bo jego zastosowanie jest bardzo szerokie.
Jako przyprawa, cukier wanilinowy znacząco wzbogaca smak domowych wypieków – ciast, ciasteczek, pączków i wielu innych. Świetnie sprawdza się w roli aromatycznego dodatku do lodów, budyniów i kremów. Uwypukla walory smakowe owocowych koktajli i innych napojów mlecznych. Składnik ten jest też dodawany do naleśników i innych placuszków przygotowywanych na słodko.
Warto wspomnieć, że cukier wanilinowy nie pojawia się wyłącznie w przepisach na desery i słodkie dania. W niewielkich ilościach ma zastosowanie w potrawach wytrawnych, np. przygotowywanych z dziczyzny lub drobiu. To prawda, cukier wanilinowy jest trudny do zastąpienia. Na szczęście słowa „trudny” i „niemożliwy” dzieli sporych rozmiarów przepaść.
Najlepsze zamienniki cukru waniliowego i wanilinowego
Wynalezienie metody pozwalającej na syntetyczne pozyskiwanie waniliny było wielkim odkryciem dla przemysłu spożywczego. Pozwoliło bowiem znacząco obniżyć koszty produkcji. Dla nas – konsumentów – oznacza to jednak obniżenie jakości potraw przygotowywanych w domu. Choćby z tego względu warto poszukać bardziej naturalnych zamienników tego popularnego dodatku.
Cukier cynamonowy zamiast waniliowego
Jeżeli priorytetem jest dla was nadanie słodkiego smaku domowym wypiekom i podkręcenie ich aromatu, w roli zamiennika cukru wanilinowego świetnie sprawdzi się cukier cynamonowy. Ta przyprawa to nic innego, jak mieszanka drobnoziarnistego cukru buraczanego i cynamonu. Świetnie sprawdza się jako dodatek do wypieków, zwłaszcza tych, w których pożądane są korzenne nuty. Tak samo skutecznie wzbogaca smak kremów, budyniów, placków i naleśników, musów owocowych i wielu innych dań i potraw.
Ekstrakt z wanilii lepszy niż cukier wanilinowy
Cukier wanilinowy łatwo zastąpimy także ekstraktem z wanilii. Ten dodatek możecie z powodzeniem zastosować we wszystkich deserach i potrawach, do których dodajecie cukier wanilinowy. Płynna konsystencja tej przyprawy sprawia, że łatwo łączy się z pozostałymi składnikami. W większości przypadków, idealnie sprawdzają się proporcje 1:1 (objętość ekstraktu odpowiadająca masie cukru). Uwaga, jeżeli zależy wam na stosowaniu wyłącznie naturalnych składników, dokładnie czytajcie etykiety. W wielu przypadkach, dostępny w sprzedaży ekstrakt jest pochodzenia syntetycznego.
Cukier waniliowy czy wanilinowy?
Wymieniając zamienniki cukru wanilinowego, nie można pominąć cukru waniliowego. Tak naprawdę to cukier wanilinowy należy traktować jako substytut cukru waniliowego. Rzecz w tym, że ten pierwszy jest wyraźnie tańszy i łatwiej dostępny, dlatego jest rozpatrywany w kategoriach produktu podstawowego, nie alternatywnego.
Cukier waniliowy ma intensywny smak i aromat, które wyraźnie odbiegają od smaku i aromatu cukru wanilinowego. Świetnie sprawdza się jako dodatek do wypieków, lodów, budyniów, kremów, koktajli i wszystkich innych deserów, napojów i potraw, do których dodajecie drugą wymienioną przyprawę.
Niestety, w większości popularnych sklepów i marketów spożywczych nie uda się wam znaleźć prawdziwego cukru waniliowego. Najczęściej produkt ten jest dostępny w delikatesach. Przygotujcie się na wyraźnie większy wydatek, bo cena tej przyprawy jest pięcio-, sześcio-, a nawet siedmiokrotnie wyższa niż cena jego syntetycznego odpowiednika. Tak duża różnica wynika z faktu, że wanilia jest drugą najdroższą przyprawą świata (zaraz po szafranie).
Domowy cukier waniliowy
Jeżeli w swoich ulubionych sklepach nie możecie kupić cukru waniliowego, ale dostępne są laski wanilii, mamy dla was dobrą informację – prawdziwy cukier waniliowy łatwo przygotujecie w swojej kuchni. Musicie zaopatrzyć się w cukier (najlepiej drobnoziarnisty, dedykowany do wypieków) i kilka lasek wanilii. Przyda się też odrobina cierpliwości, bo zmieszane składniki muszą leżakować przez 14 dni. Ale to wszystko – cukier przejdzie aromatem wanilii i przyprawa gotowa.
