Lody waniliowe to popularny deser mrożony, produkowany na bazie mleka, śmietanki, cukru i naturalnego ekstraktu waniliowego lub waniliny syntetycznej. Występują również pod nazwami takimi jak: „lód waniliowy”, „waniliowe lody” lub po prostu „waniliowe”. Kluczowym składnikiem aromatyzującym jest ekstrakt waniliowy lub wanilina syntetyczna. Zarówno przemysłowe, jak i rzemieślnicze warianty lodów waniliowych mogą różnić się smakiem i konsystencją w zależności od zastosowanych surowców oraz metody produkcji.
Lody waniliowe wywodzą się z Europy i Ameryki Północnej, gdzie w XIX wieku rozpoczęto ich komercyjną produkcję. Wcześniejsze receptury pochodzą z XVIII wieku i opierały się na mieszaniu lodu z kremem mlecznym oraz naturalnym ekstraktem waniliowym, importowanym głównie z Francji lub Ameryki Łacińskiej. Lody te szybko zyskały popularność dzięki prostocie receptury i uniwersalności smaku.
Lody waniliowe są uniwersalnym składnikiem kuchni deserowej, wykorzystywanym w cukiernictwie oraz gastronomii na całym świecie. Stosuje się je jako dodatek do gorących ciast (np. szarlotki, fondantu czekoladowego), samodzielny deser, składnik koktajli mlecznych, floatów, tortów lodowych oraz w połączeniu z owocami i musami. Często stanowią bazę deserów w kuchni francuskiej, amerykańskiej i włoskiej. Są także używane w nowoczesnych formach, takich jak kanapki lodowe czy desery warstwowe w pucharkach.
Lody waniliowe należy przechowywać w zamrażarce w temperaturze −18°C lub niższej. Po otwarciu opakowania zaleca się przykrycie powierzchni warstwą folii spożywczej lub przełożenie produktu do szczelnego pojemnika, aby ograniczyć kontakt z powietrzem i uniknąć tworzenia się kryształków lodu. Nie należy ich ponownie zamrażać po rozmrożeniu. Najlepiej spożyć je w terminie wskazanym przez producenta, nawet jeśli są przechowywane prawidłowo. W lodówkach z funkcją szybkiego mrożenia można również krótko przechowywać domowe lody waniliowe.
