Por to roślina, której warto przyjrzeć się bliżej i wprowadzić ją do stałego jadłospisu. Początkowo był pożywieniem dla ubogich, może dlatego nadal jest niedoceniany jako zdrowy składnik diety. A warto go poznać, bo posiada wiele wartościowych właściwości.
Z racji pokrewieństwa do cebuli i czosnku por posiada bardzo podobne właściwości jak te warzywa. znajduje się w nim ponad 80 substancji odżywczych.
Por - w czym może nam pomóc?
Por wykorzystywany jest w medycynie naturalnej od zarania dziejów. Historia dowodzi, że nawet Neron spożywał por, by dbać o swoje struny głosowe! W Polsce pojawił się wraz z pozostałą włoszczyzną za panowania królowej Bony.
Oto najważniejsze właściwości pora
- Por wykazuje działanie antyseptyczne i odtruwające - neutralizuje szkodliwe toksyny.
- Jest niskokaloryczny i lekkostrawny. Dzięki temu zalecany jest w dietach odchudzających i redukujących.
- Zawiera cenny kwas foliowy, który wspiera układ sercowo–naczyniowy i wspomaga utrzymanie odpowiedniego poziomu homocysteiny. Zbyt wysoki poziom wspomnianego związku przyczynia się do powstawania chorób serca, nadciśnienia oraz udarów.
- Posiada wysokie stężenie polifenoli przeciwutleniających, które wspomagają ochronę naczyń krwionośnych, i pozytywnie wpływają na układ sercowo–naczyniowy.
- Zawarte w porze związki siarki wspierają przeciwutlenianie i detoksykację organizmu, a także tworzą tkankę łączną.
- Por zawiera wysokie stężenie żelaza, dlatego zaleca się jego spożycie osobom borykającym się z anemią oraz niedokrwistością. By spotęgować wchłanianie żelaza do krwi por warto podawać z cytryną lub pomidorem - witamina C wspomaga przyswajanie tego pierwiastka.
- Działa moczopędnie, dzięki czemu sprzyja profilaktyce i leczeniu infekcji układu moczowego.
- Spożywanie pora wpływa korzystnie na obniżenie poziomu złego cholesterolu we krwi. Jednocześnie podnosi pożądany w organizmie "dobry" cholesterol HDL. Zmniejsza też ciśnienie tętnicze krwi i ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.
- Por stosowany zewnętrznie na rany - dzięki zdolnościom antyseptycznym - odkaża je, przyspiesza ich gojenie oraz regenerację naskórka; może być również stosowany przy ukąszeniach owadów
- Por jest cennym źródłem inuliny - naturalnego prebiotyku. Substancja wpływa na wzrost pożytecznych bakterii, które usprawniają pracę układu pokarmowego. Wykazuje też właściwości bakteriobójcze.
- Por jest bardzo skuteczny w walce z przeziębieniem i kaszlem. Zmniejsza nieżyt górnych dróg oddechowych (zwiększa wytwarzanie śluzu, przywraca ruchy nabłonka rzęskowego) oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia efektów ubocznych w związku z przyjmowaniem leków. Syrop z pora i miodu pomoże nam w walce z kaszlem, a regularne picie wywaru z warzywa lub napoju z pora wzmocni nasz organizm i poprawia odporność.
Przepis na syrop z pora
Bez problemu możemy wykonać skuteczny syrop na kaszel w domowych warunkach. Wystarczy, że zetrzemy białą część pora na tarce i połączymy miazgę z miodem (w proporcji 1:1). Warto zaopatrzyć się w miód z lokalnej pasieki. Mieszankę należy zagotować i przecedzić przez sitko, by pozbyć się kawałków pora.
Zaleca się spożywać maksymalnie 5 łyżek dziennie syropu z pora. W przypadku dzieci łyżkę syropu możemy dodawać do herbaty.
- Warzywo działa również przeciwbólowo. Okłady z rozgniecionej, zielonej części pora powodują rozszerzanie naczyń krwionośnych i tym samym zmniejszanie bólu reumatoidalnego. Warto także utrzeć białą część pora i nałożyć ją na gazę. Przyłożenie do bolącego miejsca i obandażowanie takiego okładu pomoże ukoić dyskomfort. Pomagają one m.in. w chorobach stawów, bólach reumatycznych ale też i po ukąszeniu owadów.
- Por przydaje się także przy zatruciach pokarmowych i w leczeniu kaca (szklanka bulionu z pora działa lepiej niż tabletki).
- Uznawany za naturalny afrodyzjak może wspomagać płodność mężczyzn.
- Niektóre źródła zalecają spożywanie pora jako środka w kuracjach odtruwających m.in. niektórymi grzybami, związkami ołowiu, nieświeżym pokarmem.
Por - wykorzystanie w kuchni
Kupując pora wybierajmy takie egzemplarze, które mają ciemnozielone liście pozbawione plamek i przesuszeń. Biała cześć powinna być elastyczna i o jednolitym kolorze. Wykorzystujemy go przede wszystkim jako element włoszczyzny do wszelkich zup - także zieloną część. Doskonale sprawdza się w zapiekankach i tartach! Na surowo jest świetnym elementem surówek. Genialna jest też zupa krem z pora.
Por - przeciwwskazania
Warzywa nie powinny spożywać osoby, które wykazują dolegliwości takie jak:
- wzdęcia
- zgaga
- wrzody
- zaburzenia funkcji wątroby
Uważać powinny również na spożycie surowego pora kobiety w ciąży i kobiety karmiące. Ugotowany por można podawać dzieciom od około 10 miesiąca życia, raczej w małych ilościach.
Jak myć por
Najczęściej spożywamy go pokrojonego, więc najłatwiej wypłukać go po pokrojeniu pod bieżącą wodą, by pozbyć się piachu i ziemi. Jeśli dodajemy go do zupy w całości, należy oderwać stare liście i najciemniejsze części i także wypłukać pod mocnym strumieniem wody. By ułatwić sobie mycie, możemy rozkroić por wzdłuż na 4 części, tworząc otwartą, łatwiejszą do oczyszczenia miotełkę.
Przepis na błyskawiczną sałatkę z pora i żółtego sera
- 1 por
- 200 g żółtego sera
- 2/3 puszki kukurydzy
- majonez
- sól, pieprz
Por kroimy na cienkie ćwiartki, sparzamy wrzątkiem, przy okazji wypłukując ziemię i hartujemy zimną wodą. Ser ścieramy na grubych oczkach. Łączymy por, ser i kukurydzę, dodajemy majonez, przyprawiamy solą, pieprzem i gotowe!