Kawior, znany również jako ikra ryb jesiotrowatych, to luksusowy składnik kulinarny pozyskiwany z solonych jaj tych ryb. Najbardziej cenione odmiany pochodzą od bieługi, sewrugi oraz osietry, a ich barwa może wahać się od jasnosrebrzystoszarej do czarnej. W zależności od gatunku ryby, sposób przetwarzania i dojrzewania kawioru wpływa na jego teksturę i smak. Spotykany jest również pod nazwami regionalnymi lub handlowymi, np. „beluga” (bieługa), „malossol” (lekko solony kawior) czy – w niektórych kontekstach – jako „czarny kawior”.
Kawior od wieków stanowi symbol luksusu i prestiżu, szczególnie w kuchni rosyjskiej, perskiej oraz wśród europejskiej arystokracji. Już w starożytnej Persji spożywano solone jaja jesiotrów, natomiast Rosjanie wprowadzili zwyczaj ich podawania jako delikatesu dla elit. W XIX wieku kawior stał się towarem eksportowym z Rosji, co podniosło prestiż hodowli znajdujących się nad Wołgą i w rejonie Morza Kaspijskiego. Obecnie najcenniejszy i najbardziej kontrolowany kawior pochodzi z krajów takich jak Rosja, Iran, Francja oraz Włochy (hodowle jesiotrów).
Kawior jest popularnym składnikiem w kuchni rosyjskiej, francuskiej oraz nowoczesnej kuchni międzynarodowej. Wykorzystywany jest jako element amuse-bouche, przystawek i dań degustacyjnych. Serwuje się go na blinach, tostach, jajkach na twardo, a także jako dodatek do sushi lub carpaccio. Nie wymaga gotowania ani obróbki termicznej – najczęściej podaje się go na zimno w towarzystwie śmietany, masła lub crème fraîche. Stosowany jest również jako elegancka dekoracja w potrawach haute cuisine.
Kawior powinien być przechowywany w lodówce, w temperaturze od –2°C do +2°C. Po otwarciu należy spożyć go w ciągu 1–3 dni, przechowując w szczelnie zamkniętym pojemniku, najlepiej szklanym. Nie powinien być wystawiany na działanie światła i powietrza, ponieważ traci aromat i ulega zepsuciu. Można go zamrażać, choć zaleca się to jedynie w przypadku przemysłowego pakowania – domowe mrożenie niekorzystnie wpływa na teksturę jaj.
