Pasta pistacjowa, znana również jako purée z pistacji lub masło pistacjowe, to gładko zmielona masa otrzymywana z prażonych pistacji. Stanowi intensywny w smaku składnik wykorzystywany w cukiernictwie oraz kuchniach śródziemnomorskiej i bliskowschodniej. W zależności od sposobu przygotowania może zawierać dodatki takie jak cukier, sól czy olej, lub być w 100% wytwarzana z orzechów. Wyróżnia się intensywnie zielonym kolorem i wyrazistym, orzechowym aromatem. Pasta pistacjowa jest dostępna zarówno w wariantach przeznaczonych do zastosowań cukierniczych, jak i w wersjach neutralnych kulinarnie.
Wartości odżywcze podano dla pasty pistacjowej (gotowej do spożycia, produkt komercyjny z dodatkiem cukru i tłuszczu), przeliczone na 100 gramów produktu:
Pasta pistacjowa wywodzi się z regionów uprawy drzew pistacjowych – szczególnie z Iranu, Turcji oraz obszarów nad Morzem Śródziemnym. Pistacje były znane i spożywane już w czasach starożytnych, a ich przetwarzanie na pasty rozpowszechniło się w XIX i XX wieku wraz z rozwojem cukiernictwa. Pasta pistacjowa została szczególnie spopularyzowana we Włoszech, głównie na Sycylii, gdzie wykorzystuje się ją między innymi do produkcji lodów i kremów cukierniczych.
Pasta pistacjowa to składnik szeroko wykorzystywany w kuchni włoskiej, zwłaszcza na Sycylii, gdzie stanowi bazę do produkcji lodów, semifreddo i cannoli. Znajduje zastosowanie w kremach cukierniczych, polewach, ciastach, musach oraz makaronikach. W wersji niesłodzonej może być używana w daniach wytrawnych, takich jak pasty do smarowania, sosy do makaronu czy nadzienia do mięs i warzyw. Wykorzystuje się ją także przy produkcji rzemieślniczej czekolady i pralinek.
Pastę pistacjową należy przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w chłodnym i ciemnym miejscu, najlepiej w temperaturze od 4°C do 10°C (np. w lodówce). Narażenie na światło i ciepło może pogorszyć jakość tłuszczu i zmienić smak. Pastę można również zamrozić w hermetycznym pojemniku na okres do 3 miesięcy, jednak zamrażanie może wpłynąć na jej konsystencję i wymagać dokładnego wymieszania po rozmrożeniu. Przed użyciem warto sprawdzić, czy nie doszło do rozwarstwienia oleju i masy – w takim przypadku należy dokładnie wymieszać do uzyskania jednorodnej konsystencji.