Suszenie to jeden z najstarszych sposobów konserwacji. Ta prosta metoda skutecznie przedłuża przydatność do spożycia wielu produktów spożywczych, m.in. mięs, grzybów, warzyw i owoców. Nie można jednak zapomnieć, że to także świetna metoda konserwacji ziół, dzięki której zachowują one pełnię aromatu, swój niepowtarzalny smak i cenne właściwości. Jak suszyć zioła? Oto prosta instrukcja.

W opinii wielu osób, zioła to najlepsze przyprawy. Mają wyrazisty aromat, skutecznie podkreślają smak potraw i dodatkowo wywierają korzystny wpływ na zdrowie. Ten ostatni czynnik decyduje też o tym, że zioła są używane także w tradycyjnej medycynie ludowej. Jako skuteczny środek wspomagający terapię wielu schorzeń, sprawdzają się też we współczesnych metodach leczenia. Ziołowe mieszanki możemy przygotować sami. Gdy rośliny mają najintensywniejszy aromat, najlepiej nadają się do zbioru. Świeże, muszą być wykorzystane szybko, ale wystarczy poddać je suszeniu, by móc cieszyć się ich wyjątkowymi właściwościami przez długi czas. 

Jak przygotować zioła do suszenia?

Do suszenia najlepiej nadają się zioła zebrane w miejscach, które są oddalone od miast, pól uprawnych, dróg i zakładów przemysłowych. Te rosnące na dzikich łąkach, mają najsilniejszy aromat i są najzdrowsze.

Czy można myć zioła przed suszeniem? Można, ale jeżeli rośliny zostały zebrane w ich naturalnym środowisku (czyli na dzikich łąkach), nie są zabrudzone błotem lub oprószone piaskiem, nie ma takiej potrzeby. Zamiast tego, potrząśnijcie nimi delikatnie. W ten sposób pozbędziecie się pyłków i owadów.

W pozostałych przypadkach (dotyczy to także ziół sadzonych w przydomowym ogródku), warto delikatnie opłukać je pod bieżącą wodą. Od razu rozłóżcie je na papierowym ręczniku lub innym materiale, który skutecznie wchłonie wilgoć.

Przed rozpoczęciem suszenia, dokładnie przebierzcie wszystkie zioła. Celem jest pozbycie się chwastów, innych roślin i oderwanie chorych, wysuszonych i gnijących listków.

Jak prawidłowo suszyć zioła?

Zioła można suszyć na wiele sposobów. Najlepiej sprawdzą się metoda, z której korzystały nasze babcie. Mowa o suszeniu na słońcu. Już na wstępie trzeba zaznaczyć, że określenie „na słońcu” należy traktować jako metaforyczne, bo delikatne zioła trzeba chronić przed promieniami słonecznymi. Wystawione na ich działanie, szybko zbrązowieją i utracą wszystkie cenne właściwości.Zioła należy suszyć w cieniu, w przewiewnym miejscu.

Do suszenia nadają się całe rośliny i same listki. Pierwszy wariant jest znacznie łatwiejszy. Rośliny należy ułożyć w pęczki, związać i powiesić (liśćmi w dół) w odpowiednim miejscu, np. pod altaną lub wiatą albo na tarasie. Pamiętajcie tylko, że zioła należy chronić przed słońcem.

Druga opcja będzie nieco bardziej pracochłonna i wymaga większej kreatywności. Dawniej, listki ziół suszyło się na drewnianych ramach powleczonych płócienną siatką o drobnych oczkach. Ten sposób sprawdzi się także dziś, ale jeżeli nie dysponujecie talentem stolarskim, możecie to zrobić w prostszy sposób. W roli ramy doskonale sprawdzi się zwykła suszarka na pranie. Wystarczy tylko rozłożyć na jej poprzeczkach kawałek przewiewnej tkaniny o odpowiedniej wielkości i ułożyć zioła.

Bez względu na to, czy suszycie całe rośliny czy tylko listki, nie możecie zapomnieć, że na noc zioła należy przenieść do pomieszczenia. Postępujemy tak także wtedy, gdy zbliża się deszcz. Jak długo suszyć zioła „na słońcu”? Pożądaną suchość uzyskamy mniej więcej po 14 dniach.

Zioła można też z powodzeniem suszyć w domu. Jest to jednak dość wymagające, bo rolę „suszarni” może pełnić tylko zacienione, suche i przewiewne pomieszczenie, w którym nie unoszą się silne zapachy. Od razu należy skreślić zacienioną kuchnię, piwnica też nie będzie najlepszą opcją, podobnie jak pralnia. Najlepiej w tej roli sprawdzi się strych.

Zasady suszenia są podobne do tych, które wskazaliśmy przy metodzie „na słońcu”. Rośliny układamy na przewiewnej siatce lub wieszamy je liśćmi w dół (np. na sznurkach do suszenia prania. Można też ułożyć je na podłożu, ale najpierw trzeba na nim rozłożyć przewiewny materiał, np. lniane ściereczki.

Jak suszyć zioła w piekarniku?

Nie każdy ma jednak możliwość suszenia ziół naturalnymi metodami. Dotyczy to przede wszystkim osób mieszkających w bloku. W takiej sytuacji, suszenie na zewnątrz odpada, a i w mieszkaniu trudno będzie znaleźć miejsce, które zapewni roślinom odpowiednie warunki. Poza tym przeciętne mieszkanie nie ma na tyle dużej powierzchni, by móc zaadaptować jego część na suszarnię bez wpływu na komfort życia.

Bez obaw, także w tym przypadku nie jesteśmy skazani na zioła ze sklepu, bo świeże zioła łatwo i szybko wysuszymy w piekarniku. Jak to zrobić? Wystarczy ułożyć cienką warstwę łodyg z liśćmi lub samych liści na blasze, następnie umieścić ją w piekarniku nagrzanym do 35 stopni Celsjusza. Drzwiczki powinny być przez cały czas otwarte. To sprawi, że w komorze nie zbierze się wilgoć. Dlaczego rekomendujemy tak niską temperaturę? Powyżej tej wartości, zioła utracą swoje walory smakowe i cenne właściwości. Nieliczne gatunki, takie jak sasanka i czarnuszka, mogą być suszone w temperaturze do 50 stopni Celsjusza.

Suszenie w piekarniku potrwa przynajmniej kilka godzin. Odpowiednio wysuszone rośliny powinny zachować zielony kolor, ale muszą kruszyć się pod wpływem dotyku.

Co zrobić, jeżeli urządzenie nie umożliwia ustawienia tak niskiej temperatury? W takim przypadku ustawiamy najniższą wartość (zwykle jest to 50 stopni Celsjusza) i co kilka minut wyłączamy ogrzewanie.

Jak suszyć zioła w suszarce?

Jeszcze szybciej i łatwiej wysuszymy zioła w elektrycznej suszarce. Wystarczy tylko ułożyć cienkie warstwy ziół w koszyczkach urządzenia i wybrać temperaturę do 35 stopni Celsjusza. Ważne – w jednym cyklu należy suszyć tylko jeden gatunek ziół. W przeciwnym wypadku, rośliny mogą wchłaniać swoje olejki eteryczne. 

Ile czasu suszyć zioła w suszarce? Zależnie od gatunku roślin i ich przygotowania, cały proces nie powinien potrwać dłużej niż 3 godziny, ale stan ziół trzeba regularnie kontrolować.

AdobeStock

Jak przechowywać mieszanki ziołowe?

Suszone zioła należy zabezpieczyć przed wilgocią i słońcem. W roli opakowania, najlepiej sprawdzą się zakręcane słoiki i szczelnie zamykane pudełka. Przechowujemy je w suchym i zacienionym miejscu, np. w szufladzie lub szafce. 

Przydatna wskazówka: żeby zioła mogły zachować olejki eteryczne przez maksymalnie długi czas, najlepiej przechowywać je w całości i kruszyć w miarę potrzeb.