Chociaż na pierwszy rzut oka zielona część kolendry i natka pietruszki wyglądają prawie identycznie, to jednak są to dwie różne rośliny, które nadają potrawom zupełnie inny smak. Nie znaczy to, że brak jednej lub drugiej będzie niezastąpiony – wręcz przeciwnie. Można je stosować zamiennie, ale to właśnie kolendra jest tą przyprawą, która nadaje daniu wyjątkowego egzotycznego klimatu. Co zamiast niej wykorzystać w kuchni?

Czym jest kolendra?

Kolendra to roślina z rodziny selerowatych. Rozpowszechniona jest w regionie śródziemnomorskim, gdzie w naturalnym stanie rośnie na suchych i trawiastych obszarach. W Polsce występuje jako gatunek uprawny, może rosnąć sezonowo na grządkach lub całorocznie w doniczkach.
Znana jest już od starożytności. Najbardziej popularna była w północnej Afryce, Indiach, na Dalekim Wschodzie oraz w południowej Azji. Obecnie wykorzystywana jest  prawie we wszystkich potrawach orientalnych, curry, w kuchni chińskiej, meksykańskiej, indyjskiej oraz w wielu innych. Jest cenioną przyprawą, dodawaną do potraw gotowanych, smażonych i pieczonych. Jej gałązki często wykorzystywane są do dekoracji.

Jak smakuje kolendra?

Liście kolendry zdecydowanie przypominają listki zielonej pietruszki, ale ich zapach bardzo się od niej różni. Należy zauważyć, że słowo kolendra najczęściej odnosi się do jej nasion, które po zmiażdżeniu w moździerzu mają porównywalny smak i aromat do cytrusów. Natka pietruszki natomiast to typowo zielna roślina idealna do przyprawiania potraw na surowo.
Oprócz lekko cytrusowego aromatu smak kolendry jest nieco pikantny, idealny do potraw o charakterze orientalnym. Warto podkreślić, że w pietruszce jadalna jest natka i korzeń, w kolendrze wszystkie części są zdatne do spożycia. Jednak najbardziej znane są nasiona oraz zielona część rośliny.

Najlepsze zamienniki kolendry

Pomimo tego, że ma charakterystyczny i unikalny smak, to jednak w pewnych daniach może być zastąpiona przez zupełnie inne zioła. Jako substytut kolendry sprawdzą się zarówno polskie przyprawy, które znajdziemy w wielu kuchniach, jak i bardziej egzotyczne dodatki:

  • Natka pietruszki - jest najbliższą krewną kolendry, dlatego zastąpienie jej może być nawet niezauważone. Kolendra ma nieco bardziej intensywny smak i zapach, ale wygląd jej listków jest praktycznie identyczny z natką pietruszki. Obydwie rośliny świetnie sprawdzają się w kuchni, nadając daniom nie tylko głębszego posmaku, ale również koloru. Można więc stwierdzić, pietruszka to idealny substytut kolendry, ponieważ jedno ziele z powodzeniem można zastąpić drugim bez szkody dla smaku potrawy.
  • Kminek - jest uważany za najbliższy smakiem nasionom kolendry. Jego dodatek nie wymaga zmiany charakteru przyprawianego nim dania. Kminek zawiera te same olejki eteryczne co kolendra, dlatego użycie go nie spowoduje wyczuwalnej różnicy w smaku. Najczęściej używa się go do wypieków jako posypkę oraz do dań duszonych, pieczonych i warzywnych. Kminek występuje w postaci suszonych ziaren lub jako drobno zmielony proszek. Warto podkreślić, że pomimo podobieństwa smakowego, jego nadmiar może znacznie zmienić smak potrawy. Eksperymentując z tą przyprawą, lepiej zacząć od dodania niewielkiej ilości i w razie potrzeby, zwiększenia ilości.
  • Bazylia - używana jest do doprawiania potraw śródziemnomorskich. Nie jest utożsamiania z kolendrą. Jednak w sytuacjach awaryjnych można ją wziąć pod uwagę. Dotyczy to głównie potraw orientalnych, w których głównym atutem jest odmienny od europejskiego smak potrawy. Bazylia ma wiele odmian. Najbardziej znana i stosowana w potrawach dalekowschodnich jest bazylia tajska o niezwykle pikantnym, przypominającym lukrecję posmaku. Doskonale sprawdza się w potrawie curry, której nadaje wyjątkowego, nieco odmiennego smaku.
  • Kmin rzymski - ta niecodzienna przyprawa występuje w postaci zmielonych ususzonych nasion rośliny cuminum cymindum. Najczęściej wykorzystywana jest do przyprawy dań azjatyckich i orientalnych, zup oraz gulaszów. W niektórych krajach afrykańskich i azjatyckich stosowana bywa tak samo jak pieprz. Według smakoszy, kmin rzymski najlepiej zastępuje kolendrę, dlatego może być stosowany jako substytut w takich samych proporcjach co nasiona kolendry.
  • Curry w proszku - mieszanka przypraw, dodawana do potraw azjatyckich i orientalnych. To właśnie mieszanka curry bywa stosowana jako zamienniki kolendry. W składzie mieszanki znajdziemy między innymi: kolendrę, imbir, kurkumę, kozieradkę, chili i inne orientalne przyprawy. Jednak kompozycja ta ma bardzo intensywny i silny smak, dlatego zastępując nią kolendrę, powinniście zacząć przyprawiać danie znikomą porcją, zwiększając ją podczas dopracowywania smaku potrawy.
  • Garam masala - jest mieszanką przypraw, którą można wykorzystać, gdy nie wiadomo, co zamiast kolendry dobrze podkręci smak potrawy. W jej składzie znajduje się m.in. pieprz, kurkuma, goździki, liść laurowy, kolendra. Dzięki obecności kolendry w składzie garam masala można ją w pełni zastąpić. Warto jednak pamiętać, że obecność w kompozycji innych składników z pewnością zmieni smak potrawy na inny niż zamierzony. Postępujemy tak samo jak z curry.

Gotowa mieszanka ziół

Nie zawsze uda się nabyć kolendrę, dlatego warto samodzielnie zrobić mieszankę ziół i w razie potrzeby dodać ją do przygotowanej potrawy. Do zrobienia mieszanki nadadzą się: ususzony koperek, natka pietruszki, estragon, oregano oraz zmielone nasiona kolendry. Wszystko razem (dokładnie wymieszane) można przechowywać w słoiku w chłodnym i ciemnym miejscu. Do mieszanki nie trzeba dodawać nasion kolendry, ponieważ pozostałe zioła doskonale mogą je zastąpić. Zamiast ziół suszonych można użyć świeżych, które równie doskonale podkreślą niecodzienny smak dań.