Mleko sojowe, znane również jako napój sojowy lub płyn sojowy, to roślinna alternatywa dla mleka krowiego. Powstaje przez moczenie, mielenie i gotowanie soi, a następnie filtrację uzyskanego płynu. W zależności od producenta może być dostępne w wersji niesłodzonej, słodzonej lub wzbogaconej w witaminy i składniki mineralne. Obecnie jest powszechnie wykorzystywane w przemyśle spożywczym jako zamiennik produktów mlecznych. Naturalne mleko sojowe ma lekko roślinny smak i kremową konsystencję, która dobrze sprawdza się zarówno w daniach gotowanych, jak i na zimno.
Mleko sojowe – składniki odżywcze
100 g napoju sojowego niesłodzonego, bez dodatków
- Energia: 58 kcal
- Białko: 3,16 g
- Tłuszcze ogółem: 3,68 g
- w tym tłuszcze nasycone: 1,32 g
- tłuszcze trans: 0 g
- Cholesterol: 0 mg
- Węglowodany ogółem: 2,63 g
- w tym cukry: 1,58 g
- Błonnik: brak danych
- Sód (Na): 74 mg
- Wapń (Ca): 0 mg
- Żelazo (Fe): 0 mg
- Witamina A (RAE): 0 µg
- Witamina C: 0 mg
Mleko sojowe – historia i pochodzenie
Mleko sojowe wywodzi się z kuchni wschodnioazjatyckiej, przede wszystkim chińskiej, gdzie jego historia sięga II wieku p.n.e. W Chinach przez stulecia stanowiło produkt uboczny wytwarzania tofu. Współczesna forma mleka sojowego jako produktu konsumenckiego rozpowszechniła się na Zachodzie w XX wieku i zyskała popularność wraz ze wzrostem zainteresowania dietą roślinną.
Mleko sojowe – odmiany
- Niesłodzone mleko sojowe – podstawowa wersja bez dodatku cukru, wykorzystywana uniwersalnie w kuchni
- Słodzone mleko sojowe – zawiera dodatek cukru, częściej stosowane w deserach i napojach
- Mleko sojowe z wanilią – aromatyzowana wersja, odpowiednia do deserów, koktajli lub płatków śniadaniowych
- Mleko sojowe czekoladowe – z dodatkiem kakao i cukru, przeznaczone głównie do spożycia w formie napoju
- Mleko sojowe wzbogacane – z dodatkowymi witaminami i składnikami mineralnymi (np. wapniem, witaminą B12), przeznaczone do codziennego spożycia
Rodzaje mleka sojowego
- Świeże mleko sojowe (przechowywane w lodówce, o krótkim okresie przydatności do spożycia)
- UHT mleko sojowe (poddane pasteryzacji w wysokiej temperaturze, o długim terminie przydatności w temperaturze pokojowej)
- Mleko sojowe w proszku (przeznaczone do samodzielnego rozpuszczenia w wodzie)
- Mleko sojowe mrożone (rzadko spotykane, zwykle wykorzystywane przez producentów żywności przemysłowej)
Mleko sojowe – zamienniki
- Mleko migdałowe – charakteryzuje się łagodnym, orzechowym smakiem; dobrze sprawdza się w deserach i napojach; należy uwzględnić niższą zawartość białka
- Mleko owsiane – ma naturalną słodycz i gęstszą konsystencję; nadaje się do wypieków i kawy; może wpływać na teksturę potraw
- Mleko kokosowe (w kartonie) – o wyraźnym, egzotycznym smaku; najlepiej stosować w kuchni azjatyckiej i deserach; cechuje się wyższą zawartością tłuszczu niż mleko sojowe
- Mleko ryżowe – lekkosłodkie, rzadkie i o niskiej wartości odżywczej; nie nadaje się jako główne źródło białka
- Mleko krowie – przy braku przeciwwskazań zdrowotnych można je stosować w proporcji 1:1; należy pamiętać o różnicach w składzie i pochodzeniu (roślinnym lub zwierzęcym)
Co zrobić z mleka sojowego?
Mleko sojowe wykorzystywane jest w wielu kuchniach świata jako roślinny zamiennik mleka krowiego, szczególnie popularny w kuchni wegańskiej i wegetariańskiej. Z powodzeniem stosuje się je w wypiekach, zupach kremach, sosach, deserach (np. puddingi, budynie), a także w napojach gorących (kawa, kakao) i zimnych (koktajle, smoothies). Dzięki neutralnemu smakowi mleko sojowe dobrze komponuje się z przyprawami i dodatkami, a jego stabilność termiczna pozwala na stosowanie również w gotowaniu i smażeniu.
Jak przechowywać mleko sojowe?
Mleko sojowe należy przechowywać zgodnie z informacjami zawartymi na opakowaniu. Produkt UHT można przechowywać w temperaturze pokojowej przed otwarciem. Po otwarciu butelki lub kartonu należy przechowywać go w lodówce i spożyć w ciągu 3–5 dni. Świeże mleko sojowe wymaga chłodzenia od momentu zakupu. Mleko sojowe można zamrozić, jednak po rozmrożeniu może dojść do jego rozwarstwienia – wówczas należy je dokładnie wymieszać lub wykorzystać w daniach gotowanych, w których zmiana konsystencji nie ma istotnego znaczenia.
