Domowy dżem zamyka w słoiku smak pysznych owoców i pozwala cieszyć się nim przez długi czas. Rozsmarowany na świeżym pieczywie, dodany do naleśników lub do słodkich wypieków – ten przysmak cieszy podniebienie bez względu na to, jak zostanie użyty w kuchni.

Dżem powinien mieć charakterystyczną żelową konsystencję. Dzięki temu, nie zsuwa się z pieczywa i nie wylewa się z naleśników. Ten wyśmienity przetwór gęstnieje już w trakcie smażenia, a po przestudzeniu zyskuje swoją ostateczną konsystencję. Zdarza się jednak, że domowy przetwór z owoców lub warzyw (tak, niektóre warzywa też doskonale nadają się do przetworzenia) wychodzi zbyt wodnisty. Warto więc dowiedzieć się, jak zagęścić rzadki dżem.

Co zrobić, aby dżem był gęsty?

Zastanawiacie się, jak zagęścić dżem do rogalików? Jeżeli odpowiednio przygotujecie owoce przed smażeniem, nie trzeba będzie robić nic więcej. 

Warto zdać sobie sprawę z tego, że dżem można zrobić właściwie ze wszystkich owoców, ale niektóre gatunki nadają się do tego lepiej niż pozostałe. Mamy tu na myśli owoce, które zawierają znaczną ilość pektyn. Pod tą nazwą kryje się rodzaj skrobi, który naturalnie występuje w warzywach i owocach. Gdy skrobia połączy się z cukrem, nada finalnemu produktowi pożądaną konsystencję, zbliżoną do półstałej. Agrest, banany, śliwki, gruszki, pigwy, brzoskwinie, jeżyny, cytrusy i jabłka mają pod dostatkiem pektyn (pewnie dlatego gospodynie dość rzadko pytają, jak zagęścić dżem z jabłek). Maliny, poziomki, czereśnie i truskawki mają ich znacznie mniej.

Nie oznacza to jednak, że owoce, które wymieniliśmy w drugiej grupie, nijak nadają się do przygotowania domowego dżemu, nic z tych rzeczy. Zanim przystąpimy do pracy, musimy je jednak odpowiednio przygotować. Wystarczy tylko zasypać je cukrem i poczekać, aż puszczą soki. Po odsączeniu, będą gotowe do smażenia.

Zbyt wodnisty dżem może być też rezultatem niewłaściwego pokrojenia surowca, z którego został przygotowany. Małe owoce, jak choćby maliny i jeżyny nie wymagają krojenia. Rozdrabniamy jedynie duże gatunki, np. jabłka, gruszki i brzoskwinie, ale nie możemy przesadzić. Jeżeli kawałki będą zbyt małe, w trakcie smażenia uwolnią wszystkie soki, rozgotują się i zamiast dżemu uzyskamy rzadką papkę.

Ile gęstnieje dżem?

Właściwa konsystencja dżemu powinna pojawić się już w trakcie obróbki termicznej owoców. Gdy wystygną, powinny zyskać dodatkową gęstość, ale uwaga – nie należy liczyć na spektakularny efekt wynikający z przestudzenia dżemu. Jeżeli w trakcie smażenia zauważymy, że nasz przetwór jest zbyt rzadki, z dużą dozą prawdopodobieństwa będzie wymagał zagęszczenia.

Nie da się jednoznacznie określić czasu gęstnienia dżemu. O tym, jak szybko smażone owoce zyskają właściwą konsystencję, decyduje wiele czynników, przede wszystkim rodzaj owoców (różne gatunki mają różną strukturę i co się z tym wiąże – nie puszczają wody w tym samym czasie), z których przygotowujemy wyrób, ich wcześniejsze przygotowanie i składniki występujące w przepisie.

Przygotowanie domowego dżemu nie jest specjalnie skomplikowane, ale należy pamiętać, że podczas smażenia, owoce powinny być nieustannie doglądane. Nie chodzi tylko o to, by się nie przypaliły. Ważne jest, żeby przerwać obróbkę w momencie, gdy przetwór zyska pożądaną przez nas gęstość.

Co zrobić, gdy dżem jest za rzadki?

Bywa jednak, że nawet pomimo odpowiedniego przygotowania i właściwego pokrojenia owoców, dżem nie zyskuje należycie gęstej konsystencji. Co zrobić w takiej sytuacji?

  • Rozwiązaniem może okazać się cukier żelujący, który nie tylko słodzi, ale także skutecznie wspomaga żelowanie. Nie jest to jednak najlepsza możliwa opcja. Przemawia za tym fakt, że takich dodatków trzeba użyć w naprawdę dużej ilości (dżem wyjdzie słodki, być może nawet przesłodzony). 
  • Inna opcja to agar-agar. Pod tą nazwą kryje się substancja żelująca pochodzenia roślinnego. Jest uznany za bezpieczny dodatek do żywności, ale nie można nie wspomnieć, że głównym składnikiem tego produktu jest galaktoza, czyli cukier trudno przyswajalny przez człowieka.
  • Czy można zagęścić dżem żelatyną? Tak. Trzeba jednak wiedzieć, że przetwór zyska wówczas sztywną, galaretowatą konsystencję, co nie każdemu odpowiada. Pamiętajcie, że żelatyną należy najpierw namoczyć w zimnej wodzie. Jedna łyżka powinna wystarczyć do zagęszczenia kilograma dżemu.
  • W zastępstwie żelatyny można sięgnąć po owocową galaretkę. Taki dodatek zagęści dżem, wpłynie na jego kolor i nada mu ciekawy smak. Jak zagęścić dżem galaretką? Niektóre przepisy zalecają rozpuścić ją przed dodaniem do dżemu, ale większość gospodyń po prostu wsypuje ją razem z cukrem, w proporcji torebka na kilogram dżemu.

Jak naturalnie zagęścić dżem?

Wolicie bardziej naturalne metody zagęszczania dżemu? Nic prostszego.

  • Sięgnijcie po mąkę ziemniaczaną. Wystarczy rozpuścić ją w zimnej wodzie, w ilości adekwatnej do konsystencji przetworu. Warto jednak pamiętać, że ten dodatek sprawi, że dżem zyska konsystencję zbliżoną do frużeliny. 
  • Inna naturalna metoda to dodatek świeżego soku z cytryny lub żurawiny. Kwaśny dodatek pobudzi pektyny do pracy. Wystarczy wlać 6 łyżek soku na kilogram dżemu.
  • Bardzo dobre rezultaty uzyskamy, dodając do dżemu skórkę pomarańczy. Nie można jednak zapomnieć, że najpierw trzeba będzie ją odpowiednio przygotować. Po pierwsze, dokładnie usuwamy białą błonkę, która pokrywa jej wewnętrzną stronę. Po drugie, kroimy ją na drobne kawałeczki. Po trzecie, skórkę należy ususzyć, zanim trafi do przetworu. Jeżeli dodamy świeżą skórkę z błonką, dżem nie zgęstnieje.
  • Ostatnia propozycja, ale nie najgorsza – owocowy dodatek. Żeby skutecznie zagęścić wodnisty dżem, dodaj do niego owoce, które zawierają znaczne stężenie pektyn. Nadadzą się m.in. jabłka, brzoskwinie i jeżyny. Czy to wpłynie na walory smakowe przetworu? Tak, ale tylko nieznacznie i niekoniecznie negatywnie, bo nie musimy dodawać ich dużo. Wystarczy 20 dag na kilogram dżemu, by uzyskać pożądany rezultat.