Sos hoisin, nazywany również chińskim sosem barbecue, ciemnym sosem słodko-pikantnym lub sosem haixian (czyt. haj-sjen), to gęsty, ciemny sos wywodzący się z kuchni chińskiej. Mimo że jego nazwa dosłownie oznacza „smak owoców morza”, nie zawiera składników rybnych, co może być mylące. Wytwarzany jest na bazie sfermentowanej pasty sojowej z dodatkiem cukru, czosnku, octu oraz przypraw, takich jak chili czy przyprawa pięciu smaków (five-spice powder). Cechuje się intensywnym smakiem umami, łączącym słodycz, słoność i lekką pikantność. Wykorzystywany jest zarówno jako marynata, składnik sosów do dań typu stir-fry, jak i dip do mięs oraz warzyw.
Sos hoisin pochodzi z południowych Chin i tradycyjnie był wykorzystywany w kuchni kantońskiej, szczególnie jako glazura do kaczek i wieprzowiny. Choć jego nazwa sugeruje związki z owocami morza („hoisin” w języku kantońskim oznacza „owoc morza”), w rzeczywistości sos ten nigdy ich nie zawierał. Oryginalnie wytwarzano go z fermentowanej soi, mąki pszennej, cukru i przypraw. Z biegiem lat zyskał popularność także poza Chinami, zwłaszcza w Wietnamie i wśród szefów kuchni fusion na całym świecie.
Sos hoisin jest szeroko wykorzystywany w kuchni chińskiej, wietnamskiej oraz azjatyckiej fuzji jako składnik marynat, glazur, dipów i sosów do dań typu stir-fry. W kuchni kantońskiej pełni funkcję glazury do kaczki po pekińsku lub żeberek, natomiast w kuchni wietnamskiej stosuje się go jako sos do sajgonek, grillowanego mięsa oraz zupy pho. Doskonale nadaje się również jako dodatek do wrapów z kaczką, tofu lub warzywami, a także jako składnik dressingów i majonezów w wersji fusion.
Sos hoisin należy przechowywać w szczelnie zamkniętym opakowaniu, w chłodnym i ciemnym miejscu. Po otwarciu powinien być trzymany w lodówce, gdzie zachowuje swoją jakość przez kilka miesięcy (zgodnie z datą podaną przez producenta na etykiecie). Zamrażanie sosu hoisin nie jest zalecane – może to wpłynąć na jego konsystencję i powodować rozwarstwienie, dlatego lepiej unikać tej formy przechowywania.
