Poziomki – przepisy i właściwości

Poziomki (Fragaria vesca), znane również jako truskawki leśne, dzikie truskawki lub truskawki alpejskie, to drobne czerwone owoce zbierane głównie w środowisku naturalnym, choć dostępne są także w formie uprawnej. Charakteryzują się intensywnym aromatem oraz wyrazistym, słodko-kwaśnym smakiem. W kuchni wykorzystywane są przede wszystkim jako dodatek do deserów lub baza przetworów. W zależności od formy występowania różnią się nie tylko smakiem, lecz także trwałością i konsystencją.

Poziomki – składniki odżywcze

forma: poziomki suszone
porcja: 100 g
wartości:
  • Energia: 312 kcal
  • Białko: 0 g
  • Tłuszcz całkowity: 0 g
  • Cukry ogółem: 0 g
  • Węglowodany ogółem (przez różnicę): 0 g
  • Sód (Na): 0 mg

Poziomki – historia i pochodzenie

Poziomki znane były już w starożytności, gdzie ceniono je głównie za smak i aromat. Pierwotnie występowały niemal w całej Europie, Azji i Ameryce Północnej – głównie w lasach oraz na polanach. W średniowieczu zbierano je dziko, natomiast pierwsze próby ich uprawy datowane są na XII–XIII wiek. Współczesne odmiany wywodzą się głównie z udomowionych dzikich gatunków, takich jak Fragaria vesca.

Poziomki – odmiany

  • Poziomka pospolita (Fragaria vesca var. vesca) – najczęściej spotykana w lasach
  • Poziomka alpejska (Fragaria vesca var. semperflorens) – uprawna odmiana owocująca przez cały sezon
  • Poziomka biała (np. 'White Soul') – odmiana bez czerwonego pigmentu, o słodszym smaku

Rodzaje poziomek

  • Poziomki świeże
  • Poziomki mrożone
  • Poziomki liofilizowane
  • Poziomki suszone
  • Poziomki w syropie (przetwory)
  • Poziomki w postaci dżemów lub konfitur

Poziomki – zamienniki

  • Truskawki – większe i mniej aromatyczne, ale mogą pełnić analogiczną funkcję w deserach; wymagają dostosowania proporcji ze względu na wyższą zawartość wody
  • Maliny – bardziej kwaśne niż poziomki; sprawdzą się w tych samych przepisach, lecz intensywniejszy smak może zdominować pozostałe składniki
  • Porzeczki czerwone – wyraźnie kwaśniejsze; szczególnie przydatne jako zamiennik w konfiturach lub kompotach – wymagana korekta ilości cukru
  • Borówki amerykańskie – o słodszym i łagodniejszym smaku; w przetworach wymagają modyfikacji czasu obróbki termicznej

Co zrobić z poziomek?

Poziomki wykorzystuje się głównie w kuchni europejskiej i północnoamerykańskiej jako składnik deserów, lodów, sosów owocowych, koktajli, ciast oraz jako dodatek do jogurtów i płatków śniadaniowych. Nadają się również do wypieku tart i serników oraz do wyrobu konfitur, nalewek i musów. Na surowo wykorzystywane są jako składnik letnich sałatek owocowych lub jako ozdoba dań. Ze względu na intensywny aromat doskonale komponują się z innymi leśnymi owocami, wanilią i miętą.

Jak przechowywać poziomki?

Świeże poziomki należy przechowywać w lodówce, w pojemniku wyłożonym chłonnym ręcznikiem papierowym, bez przykrycia lub z lekkim dostępem powietrza – maksymalnie do 2 dni od zebrania. Unika się mycia poziomek przed ich przechowaniem; należy to robić tuż przed spożyciem. Nadają się do mrożenia – po uprzednim umyciu i osuszeniu najlepiej układać je pojedynczo na tacce, a po zamrożeniu przesypać do hermetycznego pojemnika. W tej formie zachowują smak i aromat przez kilka miesięcy. Liofilizowane i suszone poziomki powinny być przechowywane w suchym, chłodnym miejscu, w szczelnym opakowaniu, z dala od światła.

Polecane przepisy