Ostry sos chili, znany również jako sos pikantny, chili sauce, hot sauce lub Tabasco, to przyprawa w postaci płynnej o intensywnym, ostrym smaku. Wytwarzany jest ze sfermentowanych lub świeżych papryczek chili, octu, soli i niekiedy cukru. Poziom jego ostrości zależy od gatunku użytej papryki oraz proporcji składników. Istnieje wiele odmian i receptur sosu chili, dostosowanych do kuchni świata, takich jak meksykańska, tajska czy koreańska. Wykorzystywany jest głównie do doprawiania potraw, marynat i sosów. Charakteryzuje się wysoką zawartością sodu i węglowodanów w przeliczeniu na 100 g produktu.
Pierwsze wzmianki o sosach sporządzanych na bazie ostrych papryk pochodzą z czasów Azteków i Majów, którzy wykorzystywali dziko rosnące chili jako przyprawę i konserwant. Nowoczesne ostre sosy chili zaczęły powstawać na przełomie XIX i XX wieku w Ameryce Północnej, gdzie popularność zyskał między innymi sos Tabasco, produkowany od 1868 roku. Receptury sosów chili były modyfikowane lokalnie: w Meksyku tworzono warianty z dodatkiem pomidorów i cebuli, w Azji stosowano fermentację, a w Afryce dodawano czosnek i imbir. Sosy te rozprzestrzeniły się wraz z migracjami i handlem na wszystkie kontynenty, dostosowując się do lokalnych gustów kulinarnych.
Ostry sos chili stosuje się jako przyprawę w wielu kuchniach świata – szczególnie w daniach kuchni meksykańskiej (tacos, burrito, enchilady), tajskiej (zupy, dania typu stir-fry), amerykańskiej (skrzydełka buffalo, burgery), koreańskiej (bibimbap, marynaty) oraz karaibskiej (grillowana wieprzowina i ryby). Może być również składnikiem dipów, marynat do mięsa, zup, sosów do makaronów, pizzy czy warzywnych sałatek. W gastronomii często pełni też funkcję przyprawy stołowej, podkreślającej smak gotowego dania. Nadaje potrawom ostrość i głębię smakową, uzupełniając kompozycje słone, kwaśne lub słodko-kwaśne.
Ostry sos chili należy przechowywać w szczelnie zamkniętej butelce, w chłodnym i suchym miejscu. Po otwarciu zaleca się trzymanie go w lodówce, aby zachował świeżość i walory smakowe oraz by zapobiec rozwarstwieniu składników. Sosy fermentowane, jak na przykład sriracha, ze względu na zawartość czosnku i cukru, dobrze znoszą przechowywanie w temperaturze 4–8 °C. Nie zaleca się ich zamrażania, ponieważ może to negatywnie wpłynąć na konsystencję i jednorodność po rozmrożeniu. Przy prawidłowym przechowywaniu ostry sos chili zachowuje jakość przez kilka miesięcy.
