Groszek



Groszek, znany również jako groch zielony lub zielony groszek, to jadalna część rośliny strączkowej (Pisum sativum). Najczęściej wykorzystywany jest w formie młodych, zielonych nasion zbieranych przed pełnym dojrzewaniem. Ma delikatnie słodkawy smak i szerokie zastosowanie w kuchniach wielu krajów. Występuje w postaci świeżej, mrożonej, konserwowej oraz suszonej. W kuchni wykorzystywany jest zarówno jako składnik dań głównych, jak i dodatków.

Groszek – składniki odżywcze

  • Energia: 79 kcal
  • Białko: 5,62 g
  • Tłuszcz ogółem: 0 g
  • w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0 g
  • w tym kwasy tłuszczowe trans: 0 g
  • Błonnik pokarmowy: 4,5 g
  • Węglowodany: 13,48 g
  • w tym cukry: 4,49 g
  • Witamina C (kwas askorbinowy): 6,7 mg
  • Witamina A: 449 IU
  • Żelazo: 1,21 mg
  • Wapń: 0 mg
  • Sód: 0 mg
  • Cholesterol: 0 mg

Wartości odżywcze dotyczą groszku zielonego, surowego, w przeliczeniu na 100 g produktu.

Groszek – historia i pochodzenie

Groszek (Pisum sativum) uprawiany był już w epoce neolitu na terenach Bliskiego Wschodu. Jego historia sięga około 8–9 tysięcy lat wstecz. Był ważnym elementem diety ludów Mezopotamii, Egiptu i Grecji. W czasach starożytnych spożywano głównie dojrzałe nasiona groszku w formie suszonej, jednak z czasem doceniono również młode, zielone strąki i nasiona. W średniowieczu groszek w wersji świeżej zyskał popularność dzięki kuchni francuskiej i włoskiej.

Groszek – odmiany

  • Groszek cukrowy – spożywany w całości razem z jadalnym strąkiem; ma słodki smak i miękką skórkę
  • Groszek łuskowy (groszek ogrodowy) – najczęściej spotykany w kuchni; nasiona wykorzystuje się po wyłuskaniu ze strąka
  • Groszek pachnący jadalny – mniej popularna odmiana uprawna z jadalnymi nasionami
  • Groszek pnący – forma groszku o długich latoroślach, często spotykana w wersji typu „snap pea”, którą można jeść w całości

Groszek – rodzaje

  • Świeży – dostępny sezonowo, najczęściej na przełomie późnej wiosny i lata
  • Mrożony – dostępny przez cały rok; forma najczęściej wykorzystywana w kuchni do gotowania i duszenia
  • Konserwowy – ugotowany i zakonserwowany w zalewie solnej; gotowy do spożycia
  • Suszony – dotyczy głównie dojrzałych nasion; wymaga długiego gotowania lub moczenia
  • Kiełki groszku – stosowane jako dodatek do sałatek lub dekoracja

Groszek – zamienniki

  • Bób – podobna struktura i smak; może być stosowany jako zamiennik w daniach jednogarnkowych i sałatkach; wymaga dłuższego gotowania
  • Fasolka szparagowa – alternatywa pod względem struktury w daniach z patelni; wpływa na smak, jest mniej słodka
  • Cukinia – stosowana jako zamiennik objętościowy w daniach z warzywami; ma inną konsystencję i wartość smakową
  • Edamame (niedojrzała soja) – podobna forma zielonych ziarenek; często wykorzystywana w kuchni azjatyckiej; ma wyrazistszy smak i więcej białka
  • Soczewica zielona – może zastąpić groszek w zupach lub purée; ma bardziej mączystą strukturę i wymaga innego czasu gotowania

Co zrobić z groszku?

Groszek zielony znajduje szerokie zastosowanie w kuchniach całego świata, szczególnie w kuchni francuskiej, brytyjskiej, indyjskiej oraz wegetariańskiej. Wykorzystuje się go jako składnik purée, zup (np. zupy krem z groszku), dań jednogarnkowych typu curry oraz potraw duszonych. Stanowi także warzywny dodatek do mięs, ryb i dań jarskich. Dodaje się go do risotto, makaronów i sałatek, a w wersji mrożonej także do szybkich dań z patelni. W kuchni indyjskiej jest składnikiem samos, curry i pilawu, a w Wielkiej Brytanii występuje w postaci „mushy peas” – kremowego dodatku do fish and chips.

Jak przechowywać groszek?

Świeży groszek należy przechowywać w lodówce, w zamkniętym pojemniku lub woreczku foliowym, najlepiej nie dłużej niż 3–4 dni. Groszek mrożony powinien znajdować się w zamrażarce, w temperaturze około –18°C, i może być przechowywany przez kilka miesięcy. Groszek konserwowy należy trzymać w oryginalnym opakowaniu w temperaturze pokojowej, a po otwarciu – w lodówce, w szczelnym pojemniku, maksymalnie przez 2–3 dni. Groszek suszony najlepiej przechowywać w szczelnym opakowaniu, w suchym i chłodnym miejscu. Groszek można również zamrażać samodzielnie – należy go wcześniej blanszować (ok. 1,5–2 minuty), dokładnie osuszyć i zamrozić w porcjach w szczelnych woreczkach.

Polecane przepisy