Czarna soczewica, nazywana również soczewicą beluga ze względu na podobieństwo do czarnego kawioru, to jedna z odmian soczewicy o wyjątkowo drobnych i kulistych ziarnach. Po ugotowaniu zachowuje swoją formę, co czyni ją szczególnie przydatną w daniach, w których istotna jest struktura składników. Ma delikatny, lekko orzechowy smak. Często wykorzystywana jest w sałatkach, farszach oraz jako dodatek do zup i potraw jednogarnkowych. Jej kolor nie blaknie w procesie obróbki termicznej, co pozwala zachować walory estetyczne dania.
Czarna soczewica pochodzi z krajów Bliskiego Wschodu i Azji Południowej, gdzie od tysięcy lat stanowiła podstawę diety. Znana była już w starożytnych Indiach i Mezopotamii. Z czasem rozpowszechniła się także na terenie Europy, szczególnie w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Obecnie uprawia się ją głównie w Kanadzie, Indiach i Stanach Zjednoczonych. Różni się od innych odmian soczewicy zarówno kolorem, jak i strukturą ziaren.
Czarna soczewica jest popularnym składnikiem kuchni subkontynentu indyjskiego, Bliskiego Wschodu oraz nowoczesnych kuchni roślinnych i dietetycznych. Wykorzystuje się ją w daniach jednogarnkowych typu curry, jako bazę do sałatek z ziołami i warzywami, do nadziewania warzyw, a także jako składnik wegetariańskich kotletów i past do chleba. Ze względu na zwartą strukturę sprawdza się jako zamiennik białka pochodzenia zwierzęcego w potrawach roślinnych. Dobrze komponuje się zarówno z przyprawami korzennymi (kmin rzymski, kolendra, kurkuma), jak i z prostymi dodatkami, takimi jak czosnek, oliwa czy pieprz czarny.
Suchą czarną soczewicę należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu – najlepiej w temperaturze pokojowej. Po ugotowaniu należy umieścić ją w lodówce, w zamkniętym pojemniku, i spożyć w ciągu 3–4 dni. Można ją także zamrozić – po wcześniejszym ugotowaniu i ostudzeniu, w szczelnych woreczkach lub pojemnikach – do 3 miesięcy. Kiełkowaną soczewicę należy przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu maksymalnie kilku dni.
