soczewica
Opis ogólny: Soczewica, znana również jako soczewka jadalna, należy do roślin strączkowych i była uprawiana już w czasach starożytnych. Występuje w wielu odmianach, różniących się kolorem, smakiem i teksturą, co wpływa na jej zastosowania kulinarne. Dzięki zdolności do szybkiego gotowania oraz neutralnemu smakowi jest wykorzystywana w wielu kuchniach świata jako podstawowy składnik dań wegetariańskich i roślinnych. W Polsce najczęściej spotykane są soczewica czerwona i zielona.
Soczewica – składniki odżywcze:
- Energia: 286 kcal
- Białko: 22,86 g
- Tłuszcze całkowite: 1,43 g
- – tłuszcze nasycone: 0 g
- – kwasy tłuszczowe trans: 0 g
- Błonnik pokarmowy: 20 g
- Węglowodany (łącznie): 65,71 g
- – cukry: 0 g
- Sód (Na): 29 mg
- Potas (K): 743 mg
- Wapń (Ca): 0 mg
- Żelazo (Fe): 6,86 mg
- Witamina D (D2 + D3): 0 IU
- Cholesterol: 0 mg
- Gramatura: wartości odnoszą się do 100 g suchej, nieugotowanej soczewicy
Soczewica – historia i pochodzenie: Soczewica (Lens culinaris) jest jedną z najstarszych roślin uprawnych na świecie. Jej ślady archeologiczne pochodzą sprzed około 9000 lat z terenów Bliskiego Wschodu – zwłaszcza obszarów dzisiejszego Iraku i Turcji. Była podstawowym produktem spożywczym starożytnych cywilizacji Mezopotamii, Egiptu i Grecji. W średniowieczu rozprzestrzeniła się w Europie, gdzie uważano ją za pożywienie ludzi ubogich i mnichów. Obecnie uprawiana jest na całym świecie, a głównymi producentami są Kanada, Indie i Turcja.
Soczewica – odmiany:
- Soczewica czerwona – szybko się rozgotowuje; najlepiej sprawdza się w zupach i pastach
- Soczewica zielona – zachowuje kształt po ugotowaniu; idealna do sałatek i dań jednogarnkowych
- Soczewica brązowa – aromatyczna, szeroko stosowana w zupach i potrawkach
- Soczewica czarna (beluga) – drobna i błyszcząca, nie rozpada się podczas gotowania; dobra do dekoracyjnych potraw
- Soczewica żółta – łagodna w smaku, często wykorzystywana w kuchni indyjskiej
Soczewica – rodzaje:
- Sucha – najczęściej spotykana forma; wymaga gotowania
- Gotowana – dostępna w puszkach lub słoikach; gotowa do spożycia
- Mrożona – rzadziej spotykana, ale oferowana w sklepach ze zdrową żywnością
- Mielona – w postaci mąki z soczewicy lub granulatów; stosowana jako składnik farszów i kotletów
- Kiełkowana – świeża forma; wykorzystywana w sałatkach i jako dekoracja potraw
Soczewica – zamienniki:
- Ciecierzyca – ma twardszą teksturę i łagodniejszy smak, wymaga dłuższego gotowania; może zastąpić soczewicę w pasztetach i gulaszach
- Groch łuskany – ma podobny czas gotowania i konsystencję; może być używany zamiast soczewicy w zupach i purée
- Fasola mung – ma delikatniejszy smak i mniejsze ziarna; dobrze sprawdza się w daniach azjatyckich zamiast soczewicy
- Soja – charakteryzuje się wyższą zawartością białka i dłuższym czasem gotowania; częściej stosowana w formie past niż w całości
- Kaszka bulgur – alternatywa w sałatkach i farszach; ma inną strukturę, ale podobną gramaturę przygotowania jak soczewica
Co zrobić z soczewicy?: Soczewica znajduje szerokie zastosowanie w kuchniach całego świata – od kuchni indyjskiej, w której wykorzystuje się ją do przyrządzania dań typu dal, przez kuchnię śródziemnomorską, gdzie stanowi składnik sałatek i dań jednogarnkowych, po kuchnię bliskowschodnią, w której używana jest do zup i gotowanych past. Soczewica może być również bazą wegetariańskich kotletów, farszów, zapiekanek oraz alternatywnej wersji hummusu. W kuchni polskiej coraz częściej pojawia się jako zamiennik mięsa mielonego w sosach do makaronów i potrawkach.
Jak przechowywać soczewicę?: Suchą soczewicę należy przechowywać w szczelnym pojemniku, w suchym i ciemnym miejscu, z dala od źródeł wilgoci i światła. Po ugotowaniu soczewicę można przechowywać w lodówce przez 3–4 dni w szczelnym pojemniku. Można ją również zamrozić – zarówno w postaci ugotowanej, jak i jako gotowe dania (np. sosy lub kotlety). Mrożoną soczewicę najlepiej spożyć w ciągu 2–3 miesięcy od zamrożenia.
