Pieprz ziarnisty, znany także jako całe ziarna pieprzu lub pieprz w ziarnach, to suszone owoce rośliny Piper nigrum. Używany jest jako przyprawa w całości lub po zmieleniu, aby nadać potrawom pikantny smak i charakterystyczny aromat. W zależności od momentu zbioru i sposobu obróbki powstają różne odmiany, takie jak pieprz czarny, biały czy zielony. W kuchni zachodniej pieprz ziarnisty jest obecny w niemal każdej spiżarni i często stosowany jako podstawowa przyprawa obok soli.
Pieprz ziarnisty pochodzi z Indii, gdzie był znany i ceniony już w czasach starożytnych. W średniowieczu był jednym z najcenniejszych towarów handlowych w Europie, określanym mianem „czarnego złota”. Jako przyprawa trafił do Europy głównie dzięki szlakom handlowym prowadzącym z Azji Południowo-Wschodniej. Obecnie jest produkowany również w krajach tropikalnych, takich jak Wietnam, Indonezja i Brazylia, gdzie panują optymalne warunki klimatyczne dla uprawy Piper nigrum.
Pieprz ziarnisty znajduje zastosowanie w kuchniach całego świata – od klasycznych potraw europejskich, przez dania indyjskie, tajskie i arabskie, po marynaty oraz sosy kuchni południowoamerykańskiej. Do potraw stosuje się go w całości, lekko rozgnieciony lub zmielony bezpośrednio przed dodaniem. Pieprz działa jako przyprawa wzmacniająca smak w daniach mięsnych, rybnych, zupach, sosach oraz marynatach. Jego obecność jest nieodzowna w klasycznych europejskich przepisach, takich jak buliony i pasztety, a także w mieszankach przyprawowych w kuchni indyjskiej oraz azjatyckiej.
Pieprz ziarnisty należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w suchym i zacienionym miejscu, z dala od źródeł wilgoci i ciepła. Najlepiej trzymać go w szklanym słoiku lub metalowej puszce. Nie zaleca się przechowywania ziaren pieprzu w lodówce – mogą wchłaniać wilgoć i tracić na jakości. Mrożenie również nie jest wskazane, ponieważ ziarenka mogą utracić intensywność aromatu oraz właściwości fizyczne. Przy właściwym przechowywaniu pieprz ziarnisty zachowuje aromat przez 2–3 lata.
