Brukselka

Brukselka, znana również jako kapusta brukselska lub kapusta warzywna różyczkowa, to warzywo z rodziny kapustowatych, będące odmianą kapusty głowiastej (Brassica oleracea var. gemmifera). Jej charakterystyczne, małe, zielone główki rosną wzdłuż pionowej łodygi. Uprawiana głównie w klimacie umiarkowanym, brukselka zdobyła popularność w kuchni europejskiej i północnoamerykańskiej. Wyróżnia się zwartą strukturą, delikatnie gorzkawym smakiem oraz intensywnym aromatem, który uwalnia się podczas gotowania.

Brukselka – historia i pochodzenie

Brukselka wywodzi się z Belgii, a dokładnie z regionu wokół Brukseli, od której pochodzi jej nazwa. Jej uprawa sięga prawdopodobnie XIII–XIV wieku, choć jako roślina uprawna na większą skalę została rozpowszechniona w XVIII wieku. Z czasem brukselka trafiła również do północnej Francji, Wielkiej Brytanii oraz innych krajów europejskich. W XX wieku zdobyła popularność także poza Europą, szczególnie w Ameryce Północnej.

Brukselka – odmiany

• Long Island Improved – klasyczna, gęsta odmiana brukselki, często stosowana w kuchni amerykańskiej.
• Catskill – odpowiednia do gotowania i pieczenia; główki są duże i zwarte.
• Jade Cross – kompaktowa odmiana, znana z odporności na wiatr i intensywnego smaku.
• Diablo F1 – nowoczesna odmiana mieszańcowa o wysokim plonie, wykorzystywana w przemyśle spożywczym.

Rodzaje brukselki

• świeża – dostępna głównie w sezonie jesienno-zimowym; przed spożyciem należy usunąć zewnętrzne liście
• mrożona – dostępna przez cały rok; nie wymaga wcześniejszego blanszowania przed zamrożeniem
• suszone chipsy z brukselki – forma przekąski, rzadziej wykorzystywana w gastronomii profesjonalnej

Brukselka – zamienniki

• kapusta włoska – o luźniejszej strukturze i delikatniejszym smaku; wymaga nieco dłuższego gotowania
• kapusta pekińska – bardziej krucha i mniej gorzka; sprawdza się jako alternatywa w daniach kuchni azjatyckiej
• jarmuż – należy do tej samej rodziny botanicznej, lecz wymaga innego przygotowania cieplnego; polecany do pieczenia lub duszenia
• brokuły łodygowe (broccolini) – o łagodnym smaku, wykorzystywane podobnie w duszeniu i gotowaniu; nie wpływają istotnie na proporcje pozostałych składników dania

Co zrobić z brukselki?

Brukselkę wykorzystuje się przede wszystkim w kuchni europejskiej – szczególnie belgijskiej, francuskiej i brytyjskiej – gdzie stanowi składnik dań jednogarnkowych, pieczonych warzyw oraz zup. W kuchni polskiej często serwuje się ją gotowaną lub duszoną z masłem, jako dodatek do ziemniaków i mięs. W nowoczesnej kuchni amerykańskiej brukselka wykorzystywana jest w formie pieczonych lub smażonych połówek z przyprawami oraz w sałatkach serwowanych na ciepło. Można ją również grillować lub zapiekać z dodatkiem sera, orzechów czy bułki tartej.

Jak przechowywać brukselkę?

Brukselkę najlepiej przechowywać w lodówce, w szufladzie na warzywa, w perforowanym woreczku foliowym lub papierowym. Świeże główki należy wykorzystać w ciągu maksymalnie siedmiu dni. Mrożoną brukselkę przechowuje się w zamrażarce, w temperaturze poniżej –18°C, i najlepiej zużyć w ciągu 10–12 miesięcy. Przed zamrożeniem warto ją blanszować przez kilka minut w gorącej wodzie. Suszoną brukselkę lub chipsy należy przechowywać w szczelnym opakowaniu, w chłodnym, suchym i zacienionym miejscu.