iStock
4.38 (162)
Kluski żelazne inaczej nazywane są też szarymi lub stalowymi i wywodzą się z lokalnej kuchni łódzkiej. Swoją nietuzinkową nazwę zawdzięczają ciemnej barwie, powstałej na skutek wykorzystania w daniu surowych ziemniaków. Kilkadziesiąt lat temu były stałym bywalcem na stołach, szczególnie na wsiach i w małych miastach. Kluski żelazne łódzkie podane z mięsnym sosem i ulubioną surówką smakują wprost genialnie. Podajemy sprawdzony przepis, taki, jak robiły nasze babcie.
ziemniaki 1.5 kg
mąka pszenna 140 g
jajka 1 szt.
sól 1 łyżeczka
mąka ziemniaczana 50 g
Przygotowanie ziemniaków: obieramy je, myjemy, osuszamy i ścieramy na tarce o drobnych oczkach. Odciskamy z nich sok.
Ciasto na kluski: do ziemniaków dodajemy jajko, mąkę pszenną i ziemniaczaną i sól. Całość dokładnie mieszamy, aż do uzyskania jednolitej, zwartej masy. W razie potrzeby dosypujemy więcej mąki.
Gotowanie: gotujemy wodę w dużym garnku, solimy. Przy pomocy łyżki formujemy kluski żelazne i wrzucamy je na wrzątek. Po upływie około 5 minut wyciągamy je przy pomocy łyżki cedzakowej.
Porady
- Kluski żelazne rozpadają się po wrzuceniu na wrzątek, jeśli masa jest zbyt rzadka. Po wyrobieniu ciasta najlepiej sprawdzić konsystencję, wrzucając jedną kluskę na wrzątek. W razie potrzeby, do pozostałej masy dodajemy nieco więcej mąki ziemniaczanej.
- Po starciu ziemniaków należy je bardzo dobrze odcisnąć. W przeciwnym razie masa na kluski może wyjść zbyt rzadka, a danie się nie uda. Gotowa masa powinna być na tyle gęsta, by wbita w nią łyżka się nie przewracała.
- Jeśli planujecie podać żelazne kluski ziemniaczane jako danie główne, możecie również oblać je ulubionym sosem. Dobrze sprawdzi się w tym celu zarówno grzybowy, jak i koperkowy lub szpinakowy.
- Przepis na kluski żelazne można modyfikować na wiele sposobów. Szczególnie polecamy przygotowanie ich w wersji na słodko. Dobrze smakują zarówno po posypaniu cukrem pudrem i cynamonem, jak i w towarzystwie jogurtu i domowego musu z owoców.
- Do przygotowania szarych klusek najlepiej sprawdzą się sypkie ziemniaki, które charakteryzują się wysoką zawartością skrobi. Należą do nich odmiany takie jak bryza, jutrzenka, gracja, mazur czy finezja.
- Stalowe kluski smakują jeszcze lepiej odsmażone następnego dnia. Można do nich zeszklić cebulkę lub podsmażyć boczek. Do tego wprost idealna będzie surówka z kiszonej kapusty.
Żelazne kluski kładzione, podobnie jak kopytka czy kluski śląskie, robi się z ziemniaków, ale w przeciwieństwie do nich, z ziemniaków surowych. Są one typowym daniem regionalnym, wywodzącym się z Ziemi Łódzkiej. Mają też wiele innych, osobliwych nazw: kluski tarte, szare kluski, czarne kluski, stalowe kluski.
Kluski żelazne łódzkie to średniej wielkości, podłużne kluseczki o lekko pofalowanej strukturze. Wyróżnia je głęboki, mocno ziemniaczany smak i przyjemna, miękka konsystencja. Przyrządza się je ze startych, surowych ziemniaków, najlepiej odmian bardziej mączystych, zawierających dużą ilość skrobi. Niektórzy wykorzystują do ich przygotowania ziemniaki surowe i gotowane w proporcji pół na pół. Jednak z samych surowych kartofli wychodzą smaczniejsze i mają bardziej intensywny ziemniaczany smak.
Żelazne kluski można podawać na dziesiątki sposobów, w towarzystwie najrozmaitszych dodatków, ale bez niczego smakują równie dobrze. Tak naprawdę wystarczy im skromna okrasa z podsmażonej cebulki i skwarków, by urzekły każde podniebienie.
Bardzo ważnym czynnikiem, który przesądzi o tym, czy kluski żelazne kładzione się udadzą, czy nie, jest konsystencja ciasta. Musi być ono na tyle zwarte, aby można było z niego swobodnie formować kluski. Z drugiej jednak strony, ciasto nie może być za twarde i za mączne, bo utraci intensywny, ziemniaczany smak.Żeby uzyskać właściwą konsystencję klusek szarych trzeba bardzo dobrze odcisnąć ziemniaki i dozować ilość mąki w razie potrzeby. Wszystko zależy od gatunku ziemniaków, czasem trzeba dodać więcej niż podaje przepis.
Kluski żelazne doskonale smakują w duecie z kapustą. Jako dodatek dobrze sprawdzi się więc bigos, kapusta zasmażana, surówka z kapusty kiszonej czy kapusta modra lub włoska. Kluski można też serwować z gulaszem i innymi, warzywnymi daniami jednogarnkowymi.
Na obiad można przygotować także kluski żelazne z mięsem. Pieczeń, klopsiki, kotlety schabowe i mielone, bitki, smażony kurczak, duszona kaczka, grillowany indyk – wszystkie te typy dań mięsnych bardzo dobrze komponują się ze smakiem kluseczek ziemniaczanych. Bez względu na to, którą opcję wybierzecie, obiad wyjdzie fantastycznie.
