Gorące i aromatyczne danie powstało po to, by zaspokajać apetyt mężczyzn powracających z polowania. Przy ognisku gromadziła się cała rodzina, żeby ogrzać się, wspólnie zjeść i posłuchać opowieści starszyzny. Z pomocą przepisów na kociołek możemy odtworzyć ten klimat w chłodniejszy, jesienny dzień. Gwarantujemy, że nic tak przyjemnie nie rozgrzewa, jak ciepło ognia i dobre jedzenie.

Jakie składniki na kociołek?

Zanim przejdziemy do propozycji przepisów na kociołek z ogniska, zacznijmy od podstaw. Do przygotowania tradycyjnych pieczonek potrzebujemy porządnego, żeliwnego kociołka. Możemy wybrać emaliowany w środku lub w całości wykonany z żeliwa – ten pierwszy jest łatwiejszy w czyszczeniu, ale z kolei drugi wariant znacznie podnosi walory smakowe.

Do kociołka najczęściej wrzucamy mięso, ziemniaki i inne warzywa. Dno wykładamy liśćmi kapusty, które zapobiegają przypaleniu zawartości. Kapustą przykrywamy także składniki od góry, dzięki czemu pozostają soczyste w środku. Tyle teorii – czas na praktykę, czyli najlepsze przepisy na kociołek z ogniska:

  • klasyczny kociołek – czyli inaczej pieczonki to danie, w którym znajduje się wszystko,czym najeść się do syta. Ziemniaki, kiełbasa, boczek, cebula i marchewka – to podstawa. Do tego dodajemy podstawowe przyprawy: sól, pieprz i majeranek. Nic więcej nie potrzeba, inaczej możemy zagłuszyć naturalny aromat mięsa pieczonego na wolnym ogniu,
  • kociołek myśliwski – w tej wersji dodajemy więcej mięsa. Najlepiej smakują różne rodzaje, np. boczek, wołowina, karkówka, golonka, kiełbasa i dziczyzna. Do tego dodajemy warzywa i przyprawy. Smak sosu własnego podkręcamy domowym przecierem pomidorowym, bulionem lub czerwonym winem,
  • kociołek węgierski – to z kolei wariant na ostro – z pomidorami, czerwoną papryką i papryczką chili. Podstawę stanowi mięso z łopatki wieprzowej, ziemniaki, cebula i czosnek,
  • pieczonki regionalne – np. ziemniaki po cabańsku z okolic Chrzanowa to prosta i smaczna kompozycja z ziemniakami, marchewką, pieczarkami, kiełbasą i boczkiem. Potrawę możemy przygotować w kociołku nad ogniskiem lub w piekarniku.

Do kociołka możemy dokładać kolejne składniki, które mamy w spiżarni. Warto skorzystać z warzyw sezonowych, które jesienią wypełniają po brzegi lokalne stragany. Dla wzbogacenia aromatu doskonale sprawdzą się grzyby leśne.

Jak zamarynować mięso do kociołka?

Mięso na kociołek warto zamarynować dzień wcześniej i wstawić do lodówki, żeby zmiękło i przeszło smakiem. W przypadku wieprzowiny możemy wykorzystać marynatę do karkówki – na bazie oleju, musztardy i ketchupu. Możemy postawić także na wariant minimalistyczny, czyli olej, sól, pieprz i czosnek.

Do marynowania wołowiny sprawdzi się pieprz, czosnek i tymianek, olej i odrobina czerwonego wina dla zmiękczenia włókien. Mięso kroimy na kawałki o wielkości ok. 3 cm, nacieramy marynatą i odkładamy do lodówki w zamkniętym pojemniku.

Jak układać warstwy w kociołku?

Układanie składników w kociołku zaczynamy od nasmarowania wnętrza naczynia tłuszczem. W tym celu możemy wykorzystać plastry słoniny, które zostawiamy na dnie. Następnie wykładamy kociołek kapustą i układamy kolejno:

  • ziemniaki – kroimy je na mniejsze kawałki, żeby szybciej zrobiły się miękkie, posypujemy solą i pieprzem,
  • cebulę – to druga warstwa, którą dociskamy do pierwszej, również posypujemy przyprawami,
  • mięso – kładziemy na cebulę (jeśli jest w marynacie, nie musimy dodawać przypraw). Kawałki układamy ciasno i dociskamy,
  • pozostałe warzywa – na wierzch kładziemy marchewkę, paprykę lub buraki, w zależności od wybranego wariantu.

Nie wykorzystujemy wszystkich składników od razu – układanie warstw powtarzamy 2–3 razy, żeby składniki lepiej poprzechodziły swoimi smakami. Na koniec dodajemy masło i liście kapusty.

Kociołek wieszamy nad ogniskiem lub stawiamy na specjalnym trójnogu i przykrywamy żeliwną pokrywką. Po ok. 1 godz. powinniśmy zobaczyć wydobywającą się parę, co oznacza, że jeszcze tylko ok. 30 min i potrawa będzie gotowa.

Inne dania z kociołka

W żeliwnym kociołku na ognisku możemy przygotować nie tylko pieczonki z mięsa i ziemniaków ale także:

  • gulasz – w wielu różny wariantach, z mięsem wołowym lub wieprzowym, z grzybami, pieczarkami lub papryką,
  • leczo – klasyczne z cukinią, papryką i kiełbasą, z kurczakiem lub w wersji bez mięsa,
  • bigos – staropolski lub myśliwski, z dodatkiem mięsa, ciecierzycy lub grzybów,
  • grochówkę – w kociołku na ognisku możemy przygotować pyszną wojskową grochówkę z mięsem i ziemniakami.

Rozgrzewające potrawy przygotowywane na świeżym powietrzu nabierają zupełnie innego smaku. A przede wszystkim są okazją do spędzania czasu razem i niekończących się rozmów z bliskimi.