Kuchnia polska rozwijała się z różnymi epizodami w historii. Raz odnosiła sukcesy, raz klęski. Po drugiej wojnie światowej nieco zwolniła tempa. Wówczas trochę zachłysnęliśmy się PRL-owską rzeczywistością. Jednak smak polskiej nudy i jednolitości na szczęście już dawno mamy za sobą. Teraz możemy pochwalić się bogatym wachlarzem potraw i smaków, szczególnie kuchni regionalnych.

Naturalnym następstwem produkcji żywności regionalnej będzie jej dystrybucja. To normalne, że regiony chcą się poprzez nią promować. Żywność to jeden z tych elementów różnobarwnej tożsamości, który wyraźnie wzmacnia regionalną przynależność. Zachęca do odwiedzenia danego miejsca, zobaczenia czegoś, co dostępne jest tylko tutaj.

Turyści, smakosze, zwykli śmiertelnicy sięgają po produkty regionalne

Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że uważają je za coś lepszego, zdrowszego – produkt specjalny. Regionalne cuda wspaniale pachną i inaczej smakują. Swoim niepowtarzalnym smakiem szybko rekompensują ilość pieniędzy wydaną na ich zakup.

Regionalne znaczy wyjątkowe. Tej wyjątkowości nam przecież tak bardzo brakuje w codziennym świecie. Do pełnej dyspozycji mamy teoretycznie wszystko, nawet w nadmiarze. Niestety to nas nie satysfakcjonuje. Masowe produkty mają przecież wszyscy.

To dlatego zależy nam na spróbowaniu produktów regionalnych oznaczonych poprzez logo jakości.

Znaki jakości europejskiej

Należą do nich: Chroniona Nazwa Pochodzenia (ang. PDO, Protected Designation of Origin), Chronione Oznaczenie Geograficzne (ang. PGI Protected Geographical Indication), Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (ang. TSG, Traditional Speciality Guaranteed). Oznaczenia tego typu pozwalają wyróżnić produkty regionalne spośród całej puli innych. Dodają im oznaczenia unikalności, zdecydowanie bardziej podnoszą ich konkurencyjność na całym rynku europejskim.

Oprócz oznaczeń europejskich produkty wytwarzane według tradycyjnych metod mogą znaleźć się na liście krajowej prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Produkty tak wyselekcjonowane nie mogą być bezprawnie użytkowane przez inne firmy, nie można się pod nie podszywać swoim produktem. Ma to swoje uzasadnienie – dzięki temu produkty regionalne nie stają się dodatkiem do produkcji masowych.

Jakie produkty z jakiego regionu?

Jaki region, taka kuchnia. W Polsce widać to bardzo wyraźnie. Szczególnie jeśli przyjrzymy się specjałom Podhala, Małopolski, Podlaskiego, Śląska, Pojezierza Pomorskiego, Kujaw oraz Kurpi.

Na Podhalu w potrawach regionalnych bazuje się głównie na składnikach prostych. Ma to związek z historią tego regionu. Położenie w najwyższych częściach Polski zmuszało bowiem ludność do wyboru takich produktów bazowych jak ziemniaki, kasza, kapusta.

Przykładem bardzo znanej zupy sporządzanej w tym regionie z pewnością jest kwaśnica. To tutaj duże znaczenie mają też produkty mleczne: bundz oraz oscypek. Na deser często serwuje się bombolki – pieczone drożdżowe kluski polewane miodem i masłem lub moskole, czyli owsiane placuszki. To tutaj znane są również jagnięcina podhalańska, ser gazdowski, redykołki.

Kuchnia małopolska mocno kojarzy się z Krakowem. W tym regionie bardzo często podaje się dania pochodzące z kuchni żydowskiej – wśród nich bułeczki drożdżowe nazywane bajglami. Tutaj powstały także przepisy wzorcowe na takie dania jak flaczki po krakowsku czy też kaczka faszerowana, serwowana z grzybami. Szynka podstolego, szynka podstolego z nogą, boczek gotowany z Podstolic, boczek duszony w piwie – to tylko kilka z małopolskich specjałów wpisanych na listę produktów tradycyjnych tego regionu.

W Podlaskiem wyrabia się babę i kiszkę ziemniaczaną. Ponadto z ciasta na bazie tartych surowych ziemniaków przygotowuje się kołduny z mięsem. Podlaskie to także sękacz oraz kindziuk, kiełbasa suszona, kumpiak podlaski oraz wędzonka. Wreszcie to rejon słynący z produkcji tradycyjnej polskiej wódki żubrówki, której nieodzownym elementem i znakiem rozpoznawczym jest źdźbło trawy z Puszczy Białowieskiej. Podlaskie to kraina serów. Na liście produktów tradycyjnych umieszczone są twaróg hajnowski, ser typu szwajcarskiego z Wiżajn, ser suszony podlaski, ser narwiański, a także Ser Koryciński „Swojski”. Oprócz tego warto pamiętać o: kruszewskiej kapuście kiszonej, ogórkach kwaszonych „Narwiańskich”, kartaczach, soczewiakach sejneńskich i kołdunach litewskich. 

Kuchnia wielkopolska to przede wszystkim pyzy ziemniaczane z mięsem lub owocami, żelazne pierożki, auflauf – omlet ucierany z cukrem i owocami zapiekany w piecu. Obecnie wielką atrakcją kulinarną regionu są słodkie rogale marcińskie jedzone nie tylko w dzień św. Marcina. Oprócz tego możemy wymienić: serek twarogowy kozi witoldziński, wielkopolski ser smażony, salceson biały z Wielkopolski i kaszankę rychtalską.

Smaczne, więc chętniej kupujemy?

W internecie bez większego problemu można wyszukać wszystkie produkty regionalne wpisane na listę polską oraz europejską. Obecnie najwięcej zgłoszeń produktów regionalnych czy tradycyjnych jest z Francji, Włoch oraz Portugalii, a najbogatszą kategorią branżową są sery. Jednakże i w Polsce nie brakuje regionalnych specjałów.

Dlaczego tak chętnie wpisujemy się na listy ze swoimi produktami? Promocja produktów regionalnych to przede wszystkim ogromna szansa dla mieszkańców wsi. Dzięki nim, w domyśle produktom, mają oni bowiem możliwość rozwoju pozarolniczej działalności. Odbiorca ma pewność, że kupuje towar bardzo wysokiej jakości – producent, że dzięki swoim produktom rozwija regionalizm oraz pomaga w rozwoju turystyki wiejskiej.

Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego, która działa w 24 regionach z 8 państw europejskich, daje szerokie możliwości ochrony odrębności kulturowej regionu i zachowania dziedzictwa kulinarnego. Obejmuje przecież nie tylko producentów żywności, ale także dostarczycieli surowców, czyli hodowców, ogrodników, rolników, hurtownie, także sklepy z tradycyjną żywnością lokalną, restauracje, kawiarnie itp. Przynależność do takiej sieci zobowiązuje do wytwarzania produktów wysokiej jakości, tylko na bazie lokalnych surowców. A to już renoma. Jeśli twój produkt pojawia się na jednej z wymienionych list, oznacza to mniej więcej tyle, że jesteś dobry w tym, co robisz, że znasz swój region i potrafisz docenić to, co jest w nim najpiękniejsze i najcenniejsze.

 Logotyp Podlaskie-male

Artykuł zrealizowany jest w ramach projektu pn. „Podlaskie – odwieczna potrzeba natury” finansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego, Oś priorytetowa III. Rozwój turystyki i kultury, Działanie 3.1 Rozwój atrakcyjności turystycznej regionu. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu Samorządu Województwa Podlaskiego.