Kawa jest napojem sporządzanym z palonych ziaren kawowca, które zostają poddane procesowi zmielenia lub instantyzacji. Jest niesamowicie popularna - podbiła serca wielu osób, które wprost nie wyobrażają sobie bez niej poranka. Bywa zresztą wypijana nie tylko rano, lecz również w innych porach dnia. Najlepiej znana jest jako źródło kofeiny, dzięki której pełni rolę stymulującą. Poprawia sprawność myślenia, pobudza organizm, skłania do działania. Sięgamy więc po nią, gdy jesteśmy zmęczeni fizycznie czy psychicznie. Okazuje się jednak, że istnieją także zamienniki kawy, które pobudzają równie dobrze jak ona. To ciekawa alternatywa, po którą możemy sięgnąć, by nie nadużywać kawy lub ją ograniczyć.
Dlaczego kawa pobudza?
Kawa posiada wiele pozytywnych właściwości. Przede wszystkim polepsza pamięć krótkotrwałą oraz zdolności poznawcze. Ułatwia też koncentrację, przyspiesza metabolizm, wpływa pozytywnie na krążenie i układ trawienny. Podejrzewa się też, że jest źródłem przeciwutleniaczy, które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Kawa zmniejsza też ryzyko zachorowania na pewne typy nowotworów.
Skąd bierze się jej pobudzające działanie? Stymulujące działanie posiada zawarta w niej kofeina. To organiczny związek chemiczny, który znaleźć możemy w ziarnach kawy, ale i w innych surowcach roślinnych. Dodawana jest nawet do napojów energetyzujących. Doskonałym źródłem tego związku jest również herbata oraz kakao, choć w tym ostatnim produkcie występuje w nieco mniejszych ilościach. Kofeina łatwo przekracza barierę krew-mózg. Działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy.
Kawa posiada jednak również pewne negatywne cechy. Może zwiększać uczucie niepokoju i lęku, utrudnia zasypianie, a nawet powoduje uzależnienie fizyczne (czasem też psychiczne). Co pobudza mocniej niż kawa? Można ją zastąpić na przykład yerba mate. Kofeinę znajdziemy też - choć w mniejszej ilości - w czarnej herbacie, w zielonej herbacie, a także w herbacie białej.
Czym można zastąpić kawę?
Co jest lepsze niż kawa? Jeśli chodzi o zawartość kofeiny, najwięcej jej znajdziemy w espresso. W suchej masie herbaty jest jednak więcej kofeiny niż w kawie. W parzonej herbacie - a przecież w takiej postaci ją przyjmujemy - znajdziemy jej z kolei mniej niż w kawie. Jeśli z jakiegoś powodu nie możemy lub nie chcemy wypijać kawy, możemy przerzucić się na inne produkty, które również działają pobudzająco.
Yerba mate
Yerba mate jest naturalnym naparem, przyrządzanym z liści ostrokrzewu paragwajskiego - gatunku drzewa z rodziny ostrokrzewowatych, występującego w stanie dzikim w Ameryce Południowej. Herbata yerba mate znana jest także jako herbata paragwajska, herbatka jezuicka czy zielone złoto Indian. "Święte ziele" Indian wyróżnia się wieloma właściwościami zdrowotnymi. Znajdziemy w nim liczne witaminy i mikroelementy. Ten napar wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwgrzybicze, a nawet antynowotworowe. To najpopularniejsza obecnie alternatywa dla kawy, która pobudza pamięć, oddala zmęczenie, pomaga się skupić, a przy tym przyspiesza przemianę materii i korzystnie wpływa na serce.
iStock
Yerba mate smakuje tak samo dobrze w wersji na ciepło, jak i na zimno. W tym pierwszym przypadku doskonale rozgrzeje zimą czy jesienią. W drugim przypadku z kolei znakomicie ochłodzi nas w czasie letnich upałów. Im zimniejszą wodą zalejemy susz, tym lepszy uzyskamy smak. Napój ten można przyrządzać w tradycyjnym naczyniu - znanym jako tykwa lub matero. Wypija się z niego napar przez specjalną słomkę. Można jednak także przygotować napój w szklance - w sklepach znajdziemy nawet specjalną wersję przeznaczoną dla Europejczyków. To yerba mate w saszetkach przeznaczonych do zaparzania w znany nam sposób - po zalaniu wrzątkiem w czajniczku lub w filiżance.
Guarana
Guarana może być świetnym dodatkiem do różnego rodzaju koktajli czy soków. Można ją też dodawać do yerba mate i do innych naparów - jak choćby herbata. Guarana to roślina pochodząca z rejonów Brazylii. Co ciekawe, zawartość kofeiny w ziarnach guarany jest prawie 4 razy większa niż w ziarnach kawowca. Możemy ją często znaleźć w napojach energetyzujących i pobudzających. Guarana poprawia pamięć, zdolności poznawcze, a także koncentrację. Pomaga też w niwelowaniu zmęczenia psychicznego. Guarana dostępna jest w proszku, a obecna w niej kofeina uwalnia się stopniowo i działa nawet do 6 godzin. Nie powoduje również niepokoju, który może się pojawiać po wypiciu kawy.
Zielona herbata
Zielona herbata to doskonały zamiennik kawy. Jest też zdecydowanie zdrowsza. Działa w sposób delikatniejszy, a jednocześnie dłuższy - otrzymujemy więc zastrzyk energii na wiele godzin. Co prawda pobudza słabiej niż kawa, jednak nie wywołuje niepokoju, nie odwadnia organizmu i nie wpływa na układ pokarmowy tak jak kawa, która między innymi wspomaga perystaltykę jelit. Dla niektórych jest to oczywiście korzystne, jednak u innych jej wypicie skutkuje koniecznością skorzystania z toalety. Ponadto z tej samej porcji suszu możemy uzyskać kilka naparów, choć tylko pierwszy z nich będzie działał pobudzająco - kolejne zadziałają raczej relaksująco, uspokajająco.
Zobacz też: Zielona herbata ->>
Kakao
Co zamiast kawy? Świetnym zamiennikiem jest kakao! Znajdziemy w nim co prawda niewielkie ilości kofeiny, jednak znajduje się w nim również teobromina. To organiczny związek chemiczny, który w ziarnach kakao występuje naturalnie. Wykazuje działanie nieco podobne do kofeiny. Niewielkie ilości teobrominy można też znaleźć w herbacie, guaranie czy yerba mate. Warto umieścić kakao w diecie również dlatego, że znajdziemy w nim sporo antyoksydantów, witamin i składników mineralnych. Redukuje też stres i poprawia samopoczucie. Warto przygotować sobie kubek kakao rankiem czy w chwili zmęczenia - zyskamy dodatkowe siły na kilka godzin.
iStock
