Cytrusy - przepisy na dania

Jakie owoce zaliczamy do cytrusów?

Cytrusy to owoce należące do rodzaju Citrus. Pochodzą z tropikalnych i subtropikalnych obszarów Azji,  Australii oraz Wysp Pacyfiku. Obecnie uprawia się je w 64 krajach świata, a do liderów należą Stany Zjednoczone i Meksyk, Chiny oraz Brazylia. Do Polski trafiają tylko te najpopularniejsze z owoców cytrusowych, które są eksportowane także do innych części świata. Cytrusy są najbardziej znaczącymi owocami pod względem gospodarczym, a ich roczna produkcja na całym świecie sięga setek milionów ton. W przeważającej większości dotyczy to jednak tylko kilku najważniejszych gatunków. Na pierwszym miejscu w rankingu popularności są pomarańcze, które stanowią ponad połowę uprawianych na całym świecie cytrusów. Tuż za nimi znalazły się mandarynki, cytryny, a dalej limonki. Na końcu tego zestawienia pojawiają się jeszcze grejpfruty i pomelo.


W rzeczywistości rodzajów cytrusów jest znacznie więcej, choćby same cytryny mają kilka różnych odmian, np. cytryna marokańska, cytryna sałatkowa czy bardzo mało kwaśna cytryna korsykańska. Łatwość krzyżowania poszczególnych gatunków zapewnia jeszcze większą różnorodność. Niemniej jednak nawet najbardziej nietypowe cytrusy bardzo łatwo jest rozpoznać wśród innych owoców. Wszystkie one mają mniej lub bardziej kwaśny smak oraz dwuwarstwową skórkę, która wewnątrz jest biała i gąbczasta, a na zewnątrz zielona, żółta lub pomarańczowa.


Mało znane rodzaje cytrusów

Oprócz popularnej cytryny, pomarańczy, grejpfruta czy mandarynki, mamy też inne, mniej znane rodzaje owoców cytrusowych. Nie wszystkie są tak łatwo dostępne jak te najpopularniejsze, ale coraz częściej w większych sklepach i hipermarketach można trafić na cytrusowe ciekawostki.


Dość powszechna jest już limonka, która jeszcze nie tak dawno była trudno dostępna. Bez większego problemu kupimy też klementynkę, która jest słodszą odmianą mandarynki i zazwyczaj nie zawiera pestek. Sporą popularność zyskuje również pomelo, czyli pochodząca z Malezji i Indonezji pomarańcza olbrzymia.


Dużo rzadziej spotykany jest kumkwat o słodkiej skórce i gorzkim miąższu. Jego malutkie owoce można jeść w całości, świetnie nadają się na dżemy i do ciast. Krzyżówką mandarynki i grejpfruta jest tangerynka, która zawiera dużo słodko-kwaśnego soku, a cytranga to skrzyżowanie dwóch rodzajów pomarańczy. Można też wypróbować Yuzu o cytrynowo - mandarynkowym smaku lub pochodzące z Jamajki Ugli, które smakuje jak mandarynka z miodem.


Właściwości cytrusów

Cytrusy zawierają wiele cennych dla organizmu składników mineralnych i witamin, a przede wszystkim są bogatym źródłem witaminy C. Dlatego, szczególnie w okresie jesienno – zimowym, kiedy kończą się już nasze rodzime owoce, warto mieć zawsze cytrusy w domu. Przy przeziębieniach nieoceniona jest herbata z plasterkiem cytryny, wzmacniające działanie będzie mieć także przygotowana w domu nalewka cytrusowa, do której można też dodać imbir.


Do najzdrowszych cytrusów należą grejpfruty. Aby w pełni skorzystać z ich dobroczynnych właściwości, powinno się je zjadać razem z białą osłonką pokrywającą miąższ. Jest ona wprawdzie gorzka, ale zawiera bardzo cenną dla organizmu naringinę.


Owoce cytrusowe są niskokaloryczne i doskonale sprawdzają się diecie osób odchudzających się. Zawierają błonnik pokarmowy oraz substancje spowalniające trawienie i wchłanianie, dzięki czemu zwiększa się uczucie sytości. Cytrusy doskonale orzeźwiają w upalne, letnie dni. Sok z cytrusów ma też wpływ na estetyczny wygląd innych owoców - skropione nim jabłka czy banany nie ściemnieją.


Co można zrobić z cytrusów?

W kuchni najczęściej wykorzystuje się sok z cytrusów. Żeby po przygotować, potrzebna jest wyciskarka do cytrusów, która pozwala bez większego wysiłku wycisnąć zawarty w owocu sok do ostatniej kropli. Sok z pomarańczy czy grejpfruta doskonale smakuje solo, sok z cytryny będzie dodatkiem do wielu innych potraw i napojów, jak np. herbata czy lemoniada.


Sok z cytrusów doskonale podkreśli smak niektórych potraw mięsnych, szczególnie tych przygotowywanych z drobiu lub ryb. Najbardziej uniwersalna i najczęściej stosowana jest cytryna, jednak dobrze sprawdzi się też pomarańcza, np. do kaczki lub limonka, która doda potrawie orientalnego smaku.


Sok z cytryny jest jednym z podstawowych składników słynnego sosu winegret, który jest niezastąpiony do sałaty. Przygotowuje się z nim także pyszną tartę cytrynową na kruchym spodzie. Cząstki pomarańczy lub mandarynki można dodać do sałatki owocowej lub wielu innych deserów. Sok z cytrusów, a często też ich skórkę wykorzystuje się do wypieków, zarówno do samych ciast, jak i kremów którymi są przekładane.

Polecane przepisy